Stanisław Anczyc
(5 maja 1868 Warszawa – 2 lutego 1927 Lwów)
metaloznawca, włókiennik
rodzina
z rodziny Anczyców
syn Władysława Ludwika (1823-1883) i Tekli z Bryniarskich
rodzeństwo: Władysław (1854-1856), Zofia Tekla (1856-?), mąż Władysław Schmidt; Władysława Emilia (1857-1914), mąż Fryderyk Papée; Wanda (1858-1859); Stanisław (1861-1863); Wacław Zygmunt (1866-1938), drukarz i wydawca, żona Waleria Heggenberger
7 września 1895 roku poślubił w Krośnie Mariannę Albinę Dąbrowską
miał córkę Stanisławę, wyszła za mąż za Bernarda Müllera, admirała austriackiej floty wojennej stacjonującej w Puli. W czasie II wojny światowej działała w konspiracji, walczyła w powstaniu warszawskim w 1944 roku pod pseudonimem „Olga” w batalionie „Baszta”, poległa w drugim dniu powstania. W powstaniu brał także udział jej syn Stanisław, pseudonim „Wrzos”. Po powstaniu doktor medycyny Stanisław Müller dostał się do obozu jenieckiego w Niemczech, skąd po wojnie wyjechał do Nowej Zelandii i tam zamieszkał
biogram
Po ukończeniu szkoły średniej w Krakowie zapisał się na Wydział Budowy Maszyn w Politechnice Lwowskiej. W czasie czteroletnich studiów dwukrotnie uzyskał nagrodę konkursową „Bratniej Pomocy” studentów Politechniki Lwowskiej za swe prace konstrukcyjne. Po odbyciu jednorocznej służby wojskowej został asystentem przy katedrze technologii w Politechnice Lwowskiej, a po trzech miesiącach, gdy otrzymał stypendium Wydziału Krajowego Galicji wyjechał do Wiednia na 6-cio miesięczny kurs farbiarstwa wełny w Technologicznym Muzeum Przemysłowym. Wstąpił na trzymiesięczną praktykę do fabryki sukna Fr. Strzygowskiego w Bielsku, odbył półroczny kurs tkactwa w Państwowej Szkole Przemysłowej w Bielsku i kolejną czteromiesięczną praktykę w fabryce koców wełnianych A. Lőwego i Ski w Klein Barnau na Morawach, następnie osiadł w Rakszawie koło Łańcuta, gdzie prowadził budowę i urządzenie techniczne nowo założonej Krajowej Szkoły Sukienniczej. Przez 10 lat kierował Szkołą, prowadząc jednocześnie budowę fabryki sukna i koców „Rakszawa”, będąc jednocześnie dyrektorem technicznym tej fabryki.
Doktoryzował się, a następnie habilitował na Politechnice Lwowskiej, został profesorem, był dziekanem Wydziału Budowy Maszyn, pełnił funkcję rektora Politechniki Lwowskiej.
Jako ochotnik brał udział w wojnie bolszewickiej w 1920 roku, służył na pociągu pancernym „Pionier”, brał udział w bitwach pod Radziwiłłowem, Brodami, Kontami, Zadwórzem, Winnikami, Mikołajowem i Krasnem. Otrzymał Krzyż Armii Ochotniczej.
Wrócił na Politechnikę, nadal pracował naukowo, prowadził wykłady, aktywnie działał w Polskim Towarzystwie Naukowym we Lwowie, w Akademii Nauk Technicznych w Warszawie. Był czynny na wielu polach, redagował Przegląd Techniczny, był kuratorem Towarzystwa Bratniej Pomocy Studentom, ogłosił szereg cennych prac naukowych, uznawany jest za jednego z prekursorów polskiej szkoły metaloznawstwa.
wybrane prace:
1898 – Farbiarstwo wełny
1903 – O przemyśle tkackim w Galicji
1904 – Rozwój przemysłu w Ameryce
1904 – Monografia przemysłu metalowego w Galicji
1913-1916 – Wykład technologii metali
1926 – Żelazo
1926 – Hartowanie stali
1926 – Badania metalograficzne w zastosowaniu fabrycznem
1927 – Techniczne stopy metali
kalendarium
1889 – odbył praktykę warsztatową w fabryce E. Twerde’ego w Bielsku
1890 – odbył służbę wojskową w austriackiej marynarce wojennej w Puli
1891 – otrzymał posadę asystenta przy katedrze technologii mechanicznej (profesora Bykowskiego) w Politechnice Lwowskiej
1893 – osiadł w Rakszawie
1898 – odbył podróż naukową do Austrii i Niemiec dla zapoznania się ze szkolnictwem tkackim
1902 – doktoryzował się na Politechnice Lwowskiej na podstawie pracy „O wyznaczeniu włókien mniej wartościowych w tkaninach wełnianych”
1902-1907 – wykładał technologię mechaniczną w Państwowej Szkole Przemysłowej w Krakowie
1907 – habilitował się na Politechnice Lwowskiej na podstawie pracy „Doświadczenia mad folownością wełny”
1908 – w Berlinie słucha wykładów profesora Heyna na Politechnice w Charlottenburgu, równocześnie pracuje w państwowym zakładzie badania materiałów w Gross-Lichterfelde w oddziale badań wytrzymałościowych profesora Martensa i metalograficznych profesora Heyna, a następnie w laboratorium profesora Weddinga w Akademii Górniczo-Hutniczej
1908 X 1 – objął zastępstwo Katedry technologii mechanicznej
1909 I 1 – został mianowany profesorem zwyczajnym tego przedmiotu
1910-1921 – był członkiem Komisji Administracyjnej, a potem Senatu Politechniki Lwowskiej
1911-1918 – redagował Czasopismo Techniczne
1912-1923 – kurator Towarzystwa Bratniej Pomocy Studentów Politechniki Lwowskiej
1912-1913 i 1913-1914 – był dziekanem Wydziału Budowy Maszynowych
1914-1915 – w czasie zajęcia Lwowa przez wojska rosyjskie pozostał na miejscu
1915-1916 – rektor Politechniki Lwowskiej
1917 – otrzymał austriacki order Żelaznej Korony, którego zrzekł się po pokoju brzeskim, oddającym Chełmszczyznę Ukrainie
1918 – w czasie lwowskich walk z Ukraińcami służył w wojsku polskim od dnia 6 listopada do końca grudnia, pracując w wojskowych warsztatach automobilowych jako inżynier ruchu
1920 – w czasie wojny bolszewickiej wstąpił jako ochotnik do Wojska Polskiego i pełnił służbę na pociągu pancernym „Pionier”
1923 – został członkiem Polskiego Towarzystwa Naukowego we Lwowie
1923 – otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za zasługi na polu nauk i pracy obywatelskiej
źródła:
Jan Adamczewski, Krakowskie rody, Kraków 1994
Czasopismo Techniczne nr 3 z dn. 10 II 1927
Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), wydanie z 05.02.2020