Feliks Łubieński

(22 XI 1758 Minoga koło Olkusza – 2 IV 1848 Guzów)

prawnik, minister sprawiedliwości w Księstwie Warszawskim

rodzina

hrabia herbu Pomian, syn Celestyna, szambelana saskiego, i Pauliny z Szembeków
mąż:
1. Teodory Rogalińskiej herbu Łodzia (1756 - 1798), córki Kaspra hrabiego Rogalińkiego herbu Łodzia i Anny Golińskiej z Goliny herbu Zabawa
2. Teresy Tekli Katarzyny Bielińskiej herbu Junosza (6 VI 1767 Warszawa – 15 VIII 1810 Kraków), dramatopisarki i poetki, tłumaczki z francuskiego, angielskiego i włoskiego, córki Franciszka Bielińskiego herbu Junosza podkomorzego królewskiego, starosty czerskiego i Krystyny księżnej Sanguszko - Kowelski herbu Pogoń Litewska, córki Pawła Karola Lubartowicza księcia Sanguszko - Kowelski
ojciec siedmiu synów i trzech córek

biogram

           Początkowo wychowywał się w domu babki - Jadwigi Szembekowej w Minodze. Następnie jego wychowaniem zajmował się stryjeczny dziad - prymas Władysław Aleksander Łubieński (1703-1767), któremu Feliks zawdzięczał znakomity start życiowy. Kształcił się u jezuitów w Warszawie, potem studiował prawo w Sienie i w Rzymie, następnie pracował krótko w kancelarii kanclerza wielkiego wileńskiego Michała Czartoryskiego, a po ślubie z Teodorą Rogalińską osiadł w swych dobrach pod Sieradzem - Kalinowej i Szczytnikach.
           Został posłem kaliskim, na Sejmie Czteroletnim jako poseł z województwa sieradzkiego był członkiem stronnictwa patriotycznego i jednym z redaktorów aktu konfederacji Sejmu. Czuwał nad przyjęciem Konstytucji 3 maja na sejmiku sieradzkim. Zorganizował też zjazd szlachty w Sieradzu, który uchwalił wyrazy sympatii dla Konstytucji. Wiadomość o przystąpieniu króla do konfederacji targowickiej przyjął "z uszanowaniem", pisząc jednak do króla, iż "to wszelkie moje przechodzi pojęcie".
           Po klęsce w czasie wojny polsko - rosyjskiej zabiegał o zwolnienie polskich jeńców u władz pruskich. Po drugim rozbiorze Polski za wstawiennictwem króla pruskiego uzyskał starostwo guzowskie i przeniósł się z Kalinowej do Guzowa.
           Z nominacji Napoleona, jako dyrektor sprawiedliwości i wyznań, przygotował wprowadzenie do Polski Kodeksu Napoleona. Został Ministrem Sprawiedliwości, wykazując na tym stanowisku duże umiejętności organizacyjne. Sprzeciwiał się uwłaszczeniu chłopów, był jednym z inicjatorów dekretu grudniowego. Nie był zbyt lubiany przez współczesnych, zarzucano mu serwilizm, samowolę w pełnieniu funkcji urzędowych i bigoterię. Krytykowany przez kler za wprowadzenie ślubów cywilnych i rozwodów.
           Był dwukrotnie żonaty, po raz drugi z Teklą Bielińską, która wniosła mu w posagu pałac w Warszawie (róg Królewskiej i Marszałkowskiej) oraz jurydykę Bielno. Miał z nią trzy córki i siedmiu synów, z których najbardziej znani to Tomasz Andrzej Łubieński, Henryk Łubieński i Tadeusz Łubieński.
Najmłodszy syn Feliksa, Józef, wżenił się w majątek Pudliszki, w których założona przez niego cukrownia stała się zalążkiem funkcjonującej do dziś przetwórni owocowo - warzywnej.
           Pochowany na cmentarzu w Wiskitkach koło Guzowa.

kalendarium

1763 - 1766 - przebywał na dworze prymasa Władysława Aleksandra Łubieńskiego
1767 - rozpoczął naukę u jezuitów w Warszawie
1768 - wyjechał do Włoch
1773 - wrócił do kraju i gospodarował na wsi
1775 - po ślubie z Teodorą Rogalińską osiadł w swych dobrach pod Sieradzem - Kalinowej i Szczytnikach
1778 i 1788 - został posłem kaliskim
1791 V - został członkiem Towarzystwa Przyjaciół Konstytucji
1792 II na sejmiku sieradzkim czuwał nad przyjęciem Konstytucji 3 maja
1792 - podczas wojny polsko - rosyjskiej był komisarzem sejmowym przy Tadeuszu Kościuszce
1793 - po drugim rozbiorze Polski jego majątki - Kalinowa i Szczytniki znalazły się w zaborze pruskim, w Szczytnikach przyjął, w otoczeniu około 100 miejscowej szlachty, króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II, który wybrał się na objazd zdobyczy terytorialnych
1798 VII 5 - otrzymał od króla Prus Fryderyka Wilhelma III tytuł hrabiowski
1805 - otrzymał Order Orła Czerwonego
1806 XII - przybył do Warszawy i opowiedział się po stronie Napoleona i z jego nominacji wszedł w skład Komisji Rządzącej
1807 I 14 - został dyrektorem wydziału sprawiedliwości i wyznań przy Komisji Rządzącej
1807 X 5 - 1813 V - był Ministrem Sprawiedliwości w rządzie Księstwa Warszawskiego
1808 V 24 - założył ze swoich funduszy Szkołę Prawa w Warszawie, powstałą z przekształcenia istniejących od roku 1807 kursów dla urzędników sądowych
1812 - został powołany do Rady Generalnej Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego
1821 - zamieszkał w Krakowie
1828 - przeniósł się na stałe do Guzowa

1874 - wydane pośmiertnie zapiski autobiograficzne jako Pamiętnik

źródła:

Marian Brandys, Koniec świata szwoleżerów, t. I, Warszawa 1972

Władysław Chometowski, Pamiętnik hr. Feliksa Łubieńskiego, Warszawa 1890