Jacek Augustyn Łopacki

(28 VIII 1690 Kraków – 12 VII 1761 Kraków)

lekarz, mecenas sztuki

rodzina

herbu Kotwica, syn Jacka i Marianny Wielowiejskiej
brat Stanisława Antoniego

biogram

           Studiował filozofię w Akademii Krakowskiej oraz medycynę w Padwie.
           W swojej praktyce lekarskiej stosował zioła i leki recepturowe. Leczył między innymi Czartoryskich, Wodzickich i Stadnickich, przede wszystkim zaś biednych.
           Był mecenasem artystów włoskich (G.B. Pittoni i F. Placidi]) oraz polskich, wiernych tradycji włoskiej (K. Bażanka, A. Frączkiewicz, A. Radwański).
           Doprowadził do odnowy i ozdobienia kościoła Mariackiego, między innymi dobudował zachodnią kruchtę, zlecił A. Radwańskiemu pokrycie całego wnętrza polichromią (zastąpioną później dekoracją według projektu J. Matejki), ustawił marmurowe ołtarze z krucyfiksem Wita Stwosza i obrazami krakowskich artystów (Ł. Orłowskiego, A. Radwańskiego, D. Estreichera), ufundował liczne marmurowe pomniki i epitafia, projektowane głównie przez Fr. Placidiego. Wzbogacił skarbiec kościoła Mariackiego, zadbał także o muzyczną oprawę nabożeństw w kościele Mariackim, głównie o odnowienie śpiewu gregoriańskiego. Z ramienia kapituły nadzorował prace w Katedrze Wawelskiej, prowadzone według projektu F. Placidiego, między innymi przebudowę kaplic Lipskich i Załuskich, wystawienie marmurowych ołtarzy oraz pomników Michała Korybuta Wiśniowieckiego i Jana III Sobieskiego, a także biskupa Jana Grota. Był doradcą artystycznym zakonów, między innymi bernardynek przy kościele św. Józefa. Przekazywał liczne dary na budowę bądź odbudowę wielu kościołów, między innymi w Skawinie, Morawicy i Sandomierzu. Wywarł duży wpływ na artystyczny kształt budowli Krakowa.
           Prowadził także działalność społeczno - charytatywną, między innymi w Arcybractwie Miłosierdzia i Bractwie św. Łazarza, skupiającym najuboższe parafie, dla których rozpoczął budowę Szpitala św. Łazarza (ukończona po jego śmierci). Z polecenia biskupów wizytował szpitale i szkoły krakowskie, zalecił wprowadzenie do szkół map i globusów przy nauce geografii. Zainicjował wiele fundacji na rzecz biednych chłopców i dziewcząt.
           Swój księgozbiór, obejmujący ponad 200 tomów, zapisał radzie miejskiej jako zaczątek biblioteki miejskiej.
           Pochowany został na cmentarzu przy kościele Mariackim. Jego nagrobki z portretami epitafijnymi znajdują się w prezbiterium i przy wejściu do prezbiterium kościoła oraz w Katedrze Wawelskiej, portrety w Prałatówce i w sali posiedzeń Arcybractwa Miłosierdzia.

kalendarium

1707 - uzyskał bakalaureat w Akademii Krakowskiej
1709 - uzyskał doktorat filozofii w Akademii Krakowskiej
1709 - 1711 - studiował w Padwie, gdzie uzyskał doktorat medycyny
1711 - 1719 - przebywał w Rzymie, gdzie w Szpitalu św. Ducha odbywał praktykę w zakresie anatomii i chirurgii, następnie powrócił do Krakowa
1723 - otrzymał godność archiprezbitera kościoła Mariackiego i przyjął święcenia kapłańskie
1726 - został kanonikiem krakowskim, potem sandomierskim, następnie został proboszczem w Popradzie na Spiszu
1727 - uzyskał stopień doktora teologii, nadal prowadząc praktykę lekarską
1729 - został starszym Arcybractwa Miłosierdzia
1731 - 1760 - z ramienia kapituły nadzorował prace w Katedrze Wawelskiej, prowadzone wg projektu F. Placidiego
1738 - wizytował Szpital św. Ducha
1748 - wybito medal na jego cześć
1750 - 1753 - dobudował zachodnią kruchtę kościoła Mariackiego wg projektu F. Placidiego
1757 - odbudował Wikarówkę
1758 IV 20 - rada miejska na specjalnym posiedzeniu przyjęła z wdzięcznością księgozbiór ofiarowany przez Łopackiego celem utworzenia w Krakowie biblioteki publicznej
1759 - 1761 - w narożu ulicy św. Krzyża i ulicy Siennej 16 postawił budynek, według projektu Fr. Placidiego, dla ubogich chorych parafii mariackiej (obecnie Archiwum Państwowe)
1761 - zamierzał usunąć ołtarz Wita Stwosza jako przestarzały i sporządzić nowy, miał już nawet plany, ale "zdążył zemrzeć nim okrył się niesławą"
1998 - jego imię nadano ulicy w dzielnicy Bieńczyce, dobiegającej do ronda Hipokratesa