Jan Chrzciciel Władysław Śniadecki
(29 VIII 1756 Żnin – 21 XI 1830 Jaszuny koło Wilna)
matematyk, astronom i filozof
rodzina
syn Andrzeja (1730–1780), piwowara i rolnika i Franciszki Giszczyńskiej
rodzeństwo: Franciszek; Józef (1760–1814); Andrzej „Jędrzej” (1768–1838), lekarz, chemik, żona Konstancja Mikułowska (1770–1830)
biogram
Jeden z najwybitniejszych uczonych polskiego oświecenia, pionier rachunku prawdopodobieństwa, twórca polskiej terminologii matematycznej i astronomicznej. Po studiach w Krakowie i za granicą został profesorem krakowskiego Uniwersytetu, współpracował z H. Kołłątajem nad reformą Akademii Krakowskiej. Był popularyzatorem nauki i organizatorem życia naukowego w Polsce. Przeciwnik romantyzmu, krytyk idealizmu i myślenia scholastycznego, zwolennik metod empirycznych w nauce. W badaniach naukowych zajmował się obserwacją planetoid, Słońca, Księżyca. Autor wielu rozpraw z dziedziny matematyki, astronomii, meteorologii, historii nauki, filozofii i pedagogiki, a także podręczników.
Pochowany na cmentarzu w Jaszunach.
wybrane publikacje:
1781 – O nauk matematycznych początku, znaczeniu i wpływie na oświecenie powszechne
1802 - O Koperniku
1804 - Geografia, czyli opisanie matematyczne i fizyczne Ziemi
1807 - Trygonometria kulista analitycznie wyłożona z przystosowaniem do rozmiaru Ziemi i zadań astronomicznych
1817 – Trygonometria kulista
1819 – O filozofii
1821 - Filozofia umysłu ludzkiego
kalendarium
1772 - 1775 - studiował w Akademii Krakowskiej
1778 - 1781 – kontynuował studia w Getyndze, Lejdzie, Utrechcie i Paryżu
1777 – rozpoczął współpracę z H. Kołłątajem nad reformą Akademii Krakowskiej
1781 - 1803 – był profesorem matematyki i astronomii
1782 - 1787 - sekretarz zreformowanej krakowskiej Szkoły Głównej Koronnej
1784 – wraz z J. Jaśkiewiczem, J. Szasterem i F. Scheidtem przeprowadził w Ogrodzie Botanicznym pierwsze w Polsce próby wzlotu balonu na rozgrzane powietrze
1792 – 1803 - organizator i dyrektor Obserwatorium Astronomicznego
1793 - na sejmie grodzieńskim zabiegał o autonomię i pomoc finansową dla Szkoły Głównej Koronnej
1801 – został członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk
1803 - wyjechał za granicę
1805 - osiadł w Wilnie
1807 - 1815 - rektor uniwersytetu wileńskiego
1807 – 1824 - dyrektor obserwatorium astronomicznego w Wilnie
1808 – członek Petersburskiej Akademii Nauk
1909 – wraz z bratem Jędrzejem mają ulicę w II dzielnicy Grzegórzki, na Wesołej, dochodząc tam do ul. Grzegórzeckiej