Jerzy Zdrada

(26 listopada 1936 Częstochowa - )

historyk, polityk 

biogram

           Ukończył studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, uzyskał następnie stopnie doktora i doktora habilitowanego. Pracował w Polskiej Akademii Nauk, objął stanowisko profesora nadzwyczajnego UJ. W pracy naukowej specjalizuje się w zagadnieniach historii nowożytnej Polski i powszechnej.

           W latach 80. działał w jawnych i tajnych strukturach „Solidarności”. Założyciel, współredaktor (z Romanem Laskowskim i Danutą Abrahamowicz) podziemnego pisma RKW „Biuletyn Małopolski”. Członek tajnej „S” na Uniwersytecie Jagiellońskim. Kilkakrotnie zatrzymywany, także w miejscu pracy, przesłuchiwany, rewizje w mieszkaniu, kilkakrotnie odmówiono mu paszportu na wyjazdy naukowe. Współinicjator współpracy z francuskimi związkami zawodowymi CFDT i CFTC (z T. Syryjczykiem podpisał umowę o współpracy między RKS a CFTC). Uczestnik posiedzeń przygotowujących udział „S” w obradach Okrągłego Stołu. Brał udział w obradach Okrągłego Stołu po stronie opozycyjno-solidarnościowej w podzespole ds. samorządu terytorialnego. Należał do Ruchu Obywatelskiego Akcja Demokratyczna, Unii Demokratycznej i Unii Wolności. W rządzie Jerzego Buzka pełnił funkcję wiceministra edukacji narodowej.

           Jest członkiem Stowarzyszenia Wolnego Słowa. Zastępca przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.

wybrane publikacje:

Zmierzch Czartoryskich, 1969

Historia dyplomacji polskiej t. 3 (współautor), 1982

Wielka Emigracja po Powstaniu Listopadowym, 1987

Historia Polski 1795–1914, 2005

kalendarium

1959-1960 - pracownik Archiwum PAN w Krakowie

1960 - ukończył studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego

1960-1980 - członek ZNP

1961-1984 – między innymi bibliotekarz, kustosz dyplomowany w Bibliotece PAN

1963 – 1975 - asystent w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach

1975-1976 - docent docent w WSP Katowice

1976-1979 - docent w WSP w Kielcach

1975 - był konsultantem historycznym filmu Jarosław Dąbrowski

1976 - współpracownik środowiska KOR, następnie KSS KOR, kolporter „Biuletynu Informacyjnego”, zaangażowany w zbieranie składek na działalność

1980 – od września w Solidarności, przewodniczący KZ przy Oddziale i Placówkach PAN w Krakowie; współzałożyciel, następnie członek Ogólnopolskiej Komisji Porozumiewawczej PAN, także Krakowskiej Komisji Porozumiewawczej Nauki „S”

1981 - współzałożyciel niezależnego pisma „Głos PAN-u”

1981 - po 13 grudnia członek TKZ „S” w PAN w Krakowie

1982 - współpracownik RKW „S” Małopolska (członek niejawny), organizator spotkań działaczy opozycji, między innymi dziennikarzy, także z przedstawicielami innych struktur; założyciel, współredaktor (z Romanem Laskowskim i Danutą Abrahamowicz) podziemnego pisma RKW „Biuletyn Małopolski”; współpracownik TKZ na UJ i redakcji podziemnego pisma „Hutnik”

1982 – od maja w ścisłej tzw. merytorycznej współpracy z W. Hardkiem w ramach działań RKW i TKK

1982 – od czerwca współorganizator (z R. Laskowskim) zespołu programowego RKW i TKK, organizator spotkań TKK

1982 VII - autor 1. programu TKK „Społeczeństwo podziemne”, zakładającego między innymi przyjęcie przez „S” formuły szerokiego ruchu społecznego i przygotowanie do życia w demokratycznej Polsce

1983 I - współautor programu „Solidarność dziś”

1983 IV - uczestnik tajnego spotkania TKK z Lechem Wałęsą, autor wspólnego listu kierownictwa „S” do Jana Pawła II w związku z jego pielgrzymką do Polski

1983 IX - współorganizator Regionalnego Komitetu Solidarności Małopolska

1983 – od września wiceprzewodniczący, członek Prezydium (ze Stefanem Jurczakiem, Tadeuszem Syryjczykiem, Barbarą Niemiec, Januszem Lupą) odpowiedzialny za kontakty z TKK, następnie KKW, doradca

1983 – został współpracownikiem krakowskich pism podziemnych, między innymi: „Kroniki Małopolskiej”, „Miesięcznika Małopolskiego”

1984 II - zwolniony z pracy, pozbawiony stanowiska docenta

1984 II – IX - bez zatrudnienia

1984 IX – 1989 - kustosz Oddziału Rękopisów w Bibliotece Jagiellońskiej

1984 - wykładowca Chrześcijańskiego Uniwersytetu Robotniczego im. kard. Stefana Wyszyńskiego w Krakowie-Mistrzejowicach

1985 - pomysłodawca powołania (obok podziemnych struktur „S”) jawnego komitetu „S”, złożonego z przedstawicieli środowisk niezależnych

1987 X 25 - uczestnik i przewodniczący obrad podczas wspólnego posiedzeniu TKK i Tymczasowej Rady „S” z Lechem Wałęsą, na którym powołano jawną KKW, doradca KKW, zwolennik zachowania podziemnych struktur „S”

1986 – od jesieni wykładowca historii między innymi w KIK w Nowym Sączu

1988 – we wrześniu został członkiem Komitetu Założycielskiego (między innymi z Andrzejem Gaberlem, Zofią Radzikowską, Barbarą Niemiec, Ryszardem Łużnym)

1988 – od września członek Prezydium jawnego RKS Małopolska

1988 X-XII - w Paryżu, jako reprezentant „S” uczestnik kongresów regionalnych i krajowych CFDT i CFTC

1988 XII – w trakcie wizyty L. Wałęsy w jego ekipie

1988 XII 18 - członek KO przy Przewodniczącym „S” Lechu Wałęsie

1989 - w BJ, przywrócony na stanowisko docenta

1989 III 18 – 1991 - przewodniczący KZ „S” na UJ

1989-1991 - współorganizator, następnie członek KO „S” w Krakowie

1990 - wiceprzewodniczący Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa

1990 - współzałożyciel ROAD, wiceprzewodniczący Rady ROAD

1990-1993 - wiceprzewodniczący Wspólnoty Polskiej

1990-1992 - delegat na WZD „S” Regionu Małopolska, delegat na KZD

1991-1993 - członek Prezydium Klubu Parlamentarnego UD

1993 - objął stanowisko profesora nadzwyczajnego UJ

1989–1997 - sprawował mandat posła na Sejm X, I i II kadencji

1997 – odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej

1997-2001 - podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej

1998 - członek, następnie wiceprzewodniczący Rady Kuratorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu

1999 - Honorowy Obywatel Jarosławia

1999 – odznaczony Medalem Bene Merenti Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego

2001 - wycofał się z bieżącej polityki

2001 - Honorowy Obywatel Sanoka

2001 - członek rad redakcyjnych pism naukowych, komisji podręcznikowych

2002-2004 - członek Państwowej Komisji Akredytacyjnej

2002-2010 - prof. w Instytucie Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UJ

2003 - odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski

2003-2006 - przewodniczący Rady Archiwalnej przy Naczelnym Dyrektorze Archiwów Państwowych w Warszawie

2004 – otrzymał nagrodę Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu

2005 – przewodniczący Rady Kuratorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu

2005 - przewodniczący Rady Naukowej Biblioteki Narodowej w Warszawie

2006 – wiceprzewodniczący Rady Archiwalnej przy Naczelnym Dyrektorze Archiwów Państwowych w Warszawie

2007 – odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski

2008 - członek Komisji Spraw Europejskich PAU w Krakowie

2009 - członek Zarządu WP w Krakowie

źródła:

Strona sejmowa posła II kadencji. [dostęp 2021-05-17]

Dr hab. Jerzy Zdrada, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2021-05-25]

Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2021-05-17]