Leon Jan Wyczółkowski

(11 IV 1852 Huta Miastkowa, powiat garwoliński – 27 XII 1936 Warszawa)

malarz i grafik

rodzina

syn Mateusza, z tzw. szlachty chodaczkowej, zajmował się handlem wyrobami szklanymi, dzierżawieniem folwarków, i Antoniny Falińskiej

brat Antoniego i Anny (1858 – 1865)

w 1916 w krakowskim kościele św. Floriana poślubił Franciszkę Panek

biogram

           Uczęszczał do szkoły ludowej w Kamionce oraz do gimnazjum w Siedlcach, potem w Warszawie. Kształcił się w warszawskiej Szkole Rysunku i Malarstwa u Antoniego Kamińskiego, Rafała Hadziewicza i Wojciecha Gersona, kontynuował studia w Monachium u Aleksandra Wagnera oraz w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych u J. Matejki. Mieszkał w domu Matejki, przy ulicy Floriańskiej razem z Kazimierzem Pochwalskim. Mieszkał także przy ul. Starowiślnej 10, gdzie pojedynkował się na szable z Józefem Mehofferem. Zaprzyjaźnił się z Jackiem Malczewskim, który też był wtedy uczniem Matejki. Podróżował do Paryża, Hiszpanii, Włoch, Holandii i Anglii. Został profesorem SSP (od 1900 ASP) w Krakowie, pełnił też funkcję rektora. Przekazał Muzeum Wielkopolskiemu w Poznaniu kolekcję dzieł sztuki i rzemiosła artystycznego (179 pozycji inwentarzowych), za ofiarowane zbiory otrzymał rekompensatę finansową, za którą zakupił dworek w Gościeradzu koło Bydgoszczy, opuścił Kraków i zamieszkał w Poznaniu i Gościeradzu. Został prof. grafiki ASP w Warszawie.

           Jest jednym z najwybitniejszych artystów polskich przełomu XIX i XX wieku. Początkowo, pod wpływem Matejki, malował sceny historyczne, później portrety i sceny buduarowo-salonowe, następnie (w czasie pobytu na Ukrainie) tworzył impresjonistyczne sceny plenerowe,
przedstawiające prace polowe i połowy ryb i raków, uległ na krótko wpływowi symbolizmu, po czym zwrócił się w kierunku swoistego koloryzmu; posługując się techniką olejną, pastelami i tuszem, malował Wawel, zabytki Katedry Wawelskiej i skarbca katedralnego, pejzaże tatrzańskie, kwiaty, głównie zaś portrety. Zajmował się również grafiką, uprawiał głównie litografię, niekiedy barwną, oraz techniki trawione. Tworzył cykle ujmowane w teki, z różnych regionów Polski.

           Był członkiem wielu towarzystw i organizacji, laureatem wielu nagród artystycznych, między innymi odznaczony został Krzyżem Wielkim z Gwiazdą Orderu Polonia Restituta.

           Jego spuściznę (425 prac, szkicowniki, pamiątki osobiste oraz wyposażenie pracowni) wdowa po nim, zgodnie z wolą artysty, przekazała Muzeum Miejskiemu w Bydgoszczy, noszącemu odtąd jego imię, ponadto większe kolekcje posiadają Muzea Narodowe w Krakowie, Warszawie i Poznaniu. Jego imieniem nazwano jedną z ulic w VII dzielnicy Zwierzyniec, dobiegającą do ul. B. Prusa.

wybrane prace:

1879 Kobieta z woalem

1882Chrystus Pan w grobie – obraz namalowany dla kościoła św. Trójcy w Łysobykach (dzisiejsze Jeziorzany)

1891 - Rybacy

1892 - Orka na Ukrainie

1893 - Kopanie buraków

1895 - Gra w krokieta

1896 Krucyfiks królowej Jadwigi

1897Sarkofagi wzorowane na nagrobkach Katedry Wawelskiej

1897 - Portret profesora Rydygiera z uczniami

1898 - Portret własny

1898 - Portret Konstantego Łaszczki

1904Czarny Staw nad Morskim Okiem

1911 – 1912 - 2 Teki wawelskie

1915 - Kraków

1926 - Teka Mariacka

kalendarium

1863 – był uczniem gimnazjum w Siedlcach

1869 – 1874 - kształcił się w warszawskiej Szkole Rysunkowej

1873 – przez zieloną granicę wyprawił się na pięć dni do Wiednia, na Wystawę Powszechną

1875 – 1877 - studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium

1877 – 1879 - studiował w krakowskiej SSP

1877 – otrzymał po dziadku niewielki spadek w gotówce

1878 – wraz z Antonim Piotrowskim wybrał się do Paryża, zwiedził Wystawę Powszechną, oglądał zbiory muzealne

1879 – 1880 – przebywał we Lwowie, gdzie zaprzyjaźnił się z Adamem Chmielowskim

1881 – 1883 – prowadził w Warszawie prywatną szkołę malarstwa

1883 – 1893 – przebywał na Ukrainie i Podolu

1891 – 1893 – był członkiem Komitetu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie

1895 – na propozycję Fałata, nowego dyrektora SSP w Krakowie, objął w niej stanowisko wykładowcy

1897 – należał do członków założycieli Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”

1904 – pierwszy raz wyjechał w Tatry, jeździł tu wielokrotnie w ciągu dziesięciu kolejnych lat

1909 – 1910 – pełnił funkcje rektora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie

1911 – ustąpił ze stanowiska profesora ASP

1914 – wybuch wojny zastał artystę w majątku Malinowszczyzna koło Mińska

1915 – wrócił do Krakowa

1921 – przekazał zbiory Muzeum Wielkopolskiemu w Poznaniu

1932 VI 26 - VII 27 - w Pałacu Sztuki w Krakowie odbyła się wystawa jego prac

1934 – 1936 – prowadził katedrę grafiki w ASP w Warszawie

1934 – odznaczony Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski

1937 IV 8 – wdowa – Franciszka Wyczółkowska, przekazała Miastu Bydgoszczy zbiór prac artysty

Czytaj więcej ...