Ludwik Wodzicki

(19 VIII 1834 Kraków – 11 VIII 1894 Donay)

konserwatywny polityk galicyjski

rodzina

hrabia, syn Aleksandra (1810 – 1853) i Izabeli Jędrzejewicz z Zaczernia

poślubił 12 V 1868 Jadwiga Zamoyska (1844 Kozłówka – 1895 Tyczyn)

dzieci:

Jan (1869 – 1893)

Kazimierz (1872)

Izabella (1877 – 1930), mąż Jan Karol Radziwiłł (1877 – 1922)

Zofia (1886 – 1975), mąż Franciszek Pius Radziwiłł (1878 - 1944)

biogram

           Pochodził z zamożnego rodu, Wodziccy posiadali obszerne ziemie, dwa pałace w centrum Krakowa i wiele wiejskich rezydencji, między innymi w Tyczynie. Otrzymał staranne wykształcenie: najpierw odbył edukację domową, później zaliczył dwa semestry w gimnazjum w Rzeszowie, po czym przeniósł się do krakowskiego Gimnazjum św. Anny, gdzie zdał maturę, następnie ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim.

           Przejął po zmarłym ojcu dobra tyczyńskie, aktywnie udzielał się w lokalnym środowisku. Wybudował między innymi jednopiętrowy pałac z rozległym parkiem, doprowadził do postawienia neogotyckiej kaplicy cmentarnej oraz do uruchomienia młyna parowego - jednego z pierwszych w Galicji. Założył Towarzystwo Kasynowe, gromadzące miejscową inteligencję i młodzież. Wchodził w skład rzeszowskiej Rady Powiatowej. Wraz z grupą ziemian płacił subwencję na straż ogniową w Rzeszowie.

           Początkowo związany z Hotelem Lambert, następnie jeden z przywódców stańczyków. W czasie powstania styczniowego był członkiem Rady Prowincjonalnej Galicji Zachodniej, komisarzem Wydziału Rządu Narodowego dla zaboru austriackiego.

           Po wybuchu powstania wspomógł finansowo oddział generała Zygmunta Jordana, w którym służył jako szeregowiec. Oprócz niego do powstania poszło 19 innych mieszkańców Tyczyna i dwie osoby z pobliskiego Budziwoja. Ogółem oddział Jordana tworzyło około 350 żołnierzy piechoty i 50 jazdy. W nocy z 20 na 21 czerwca 1863 próbowali oni sforsować Wisłę na wysokości wioski Komorów, ale ta sztuka im się nie udała - oddział został rozbity i zmuszony do odwrotu. Część powstańców z Tyczyna znalazła się w niewoli, niektórych zesłano na Syberię. Hrabia dostał awans na porucznika. Po dotarciu do Krakowa współorganizował szpitale dla rannych żołnierzy. Później przebywał na emigracji: był w Anglii, zwiedził Portugalię i - drugi raz - Hiszpanię, by osiąść na południu Francji.

           Po tym, jak ogłoszono amnestię dla uczestników powstania, wrócił do Galicji i do polityki, która była jego pasją. Należał do obozu konserwatystów, został posłem Izby Panów, w której zasiadał aż do śmierci. Jako polityk był zwolennikiem współpracy z Austrią i przeciwnikiem dalszej walki zbrojnej o niepodległość.
          Zmarł na atak serca w trakcie podróży pociągiem z Paryża do Wiednia.

kalendarium

1858 – 1862 – czynnie uczestniczył w pracach Towarzystwa Rolniczego

1860 – związał się z obozem Hotelu Lambert

1861 - został członkiem Komitetu Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego we Lwowie

1861 – 1870 - członek Towarzystwa Gospodarczego-Rolniczego Krakowskiego

1863 – 1864 - członek Rady Prowincjonalnej Galicji Zachodniej, komisarz Wydziału Rządu Narodowego dla zaboru austriackiego

1865 - poseł do Sejmu Krajowego galicyjskiego

1866 - współzałożyciel (wraz ze S. Tarnowskim, S. Koźmianem i J. Szujskim) miesięcznika „Przegląd Polski"

1867 – 1877 – poseł do austriackiej Rady Państwa

1869 - współautor pamfletu politycznego Teka Stańczyka

1874 - 1877 - prezes rady nadzorczej Galicyjskiego Banku dla Handlu i Przemysłu w Krakowie

1877 – został dożywotnim członkiem Izby Panów

1877 – 1880 – marszałek Sejmu Krajowego galicyjskiego

1880 XII – członek Banku dla Krajów Koronnych w Wiedniu

1880 – witał w Krakowie Franciszka Józefa l

po 1880 stale przebywał w Wiedniu

źródła

Sławomir Wnęk, "Ludwik Wodzicki, ziemianin z Tyczyna", Tyczyn 1997;

"600 lat Tyczyna (1368-1968), red. Tadeusz Kowalski, Rzeszów 1973;

Stanisław Tarnowski, "Ludwik Wodzicki. Wspomnienie pośmiertne", Kraków 1894