Wacław II
Czeski
(27 września 1271 – 21 czerwca 1305 Praga (Czechy))
król czeski , król polski od 1300 roku
rodzina
Był synem tragicznie zmarłego w 1278 roku w bitwie pod Suchymi Krutami króla czeskiego - Przemysła Ottokara II i Kunegundy, córki Rościsława, księżniczki halickiej (czernichowskiej) oraz siostry Gryfiny, żony Leszka Czarnego
brat: Kunegundy, żony Bolesława II, księcia mazowieckiego; Agnieszki, żony Rudolfa II, księcia Austrii; Mikołaja, książę opawski; Jana, proboszcza w Wyszehradzie
Wacław II
Lata panowania: książę krakowski 1291 - 1300, król polski 1300 - 1305
poślubił:
-
Jutta (Guta), córka Rudolfa z Habsburga, króla Niemiec
-
Ryksa, Elżbieta, córka Przemysła II, króla Polski
dzieci:
-
Przemysł (Ottokar)
-
Wacław III, król polski, czeski i węgierski
-
Agnieszka, żona Ruprechta, księcia nassauskiego
-
Anna, żona Henryka VI, księcia Karyntii i króla czeskiego
-
Elżbieta, żona Jana Luksemburskiego, króla czeskiego
-
Guta
-
Jan
-
Jan
-
Małgorzata, żona Bolesława III, księcia na Brzegu i Legnicy
-
Agnieszka, żona Henryka I, księcia jaworskiego
biogram
Gdy jego ojciec zginął miał zaledwie siedem lat. Początkowo opiekę nad nim (a zwłaszcza władzę nad Czechami w jego imieniu) sprawował Otton Wysoki, margrabia brandenburski. Jego rządy w Czechach to okres łupienia kraju, czasy gwałtów, rabunków i rozbojów. Sam Wacław był raczej jego więźniem i zakładnikiem niż następcą tronu czeskiego. Przebywał w jego dobrach w Brandenburgii, między innymi w Berlinie, ale nie dbano o jego wykształcenie, nie nauczono go czytać i pisać.
Otton zrzekł się regencji za sumę 20 tysięcy grzywien srebra, faktyczne rządy przejęła matka Wacława, Kunegunda wraz ze swym nowym mężem, Zawiszą z Falkensteinu i Rożemberku.
Wacław przejął rządy w Czechach, następnie wykorzystując spory pomiędzy piastowskimi książętami polskimi, popierany przez mieszczaństwo pochodzenia niemieckiego, część rycerstwa i duchowieństwa małopolskiego i niektórych książąt śląskich, zajął Kraków (wcześniej otrzymawszy zrzeczenie się go przez Przemysła II), w następnym roku Sandomierz.
Zmusił Władysława I Łokietka do zrzeczenia się pretensji do Małopolski i uznania się lennikiem z Brześcia i Sieradza. Serią hołdów księstw śląskich (Cieszyn i Opole, Racibórz) rozpoczął proces przyłączania ich do Czech, zakończony przez Luksemburgów). Po śmierci Przemysła II i opanowaniu Wielkopolski po wygnaniu stamtąd Władysława Łokietka, połączył pod swym berłem prawie całość ziem polskich (niezależność utrzymało część piastowskich księstw na Śląsku i ziemia dobrzyńska).
Wprowadził jednolitą administrację kraju, powołując urząd namiestników królewskich – starostów. Dbał o rozwój gospodarczy kraju, lokował między innymi Olkusz i Nowy Sącz. Jego dziełem było otoczenie murami Krakowa.
Umierając przekazał koronę czeską i polską swemu synowi Wacławowi III.
kalendarium
1278 – 1283 – regencja Ottona Wysokiego
1283 – 1285 – regencja Kunegundy i jej faworyta Zawiszy z Falkensteinu
1285 – przejął władzę w Czechach
1285 I 24 – małżeństwo z Gutą
1289 I 10 – Kazimierz, książę bytomski i opolski, składa w Pradze hołd lenny Wacławowi
1291 I 6/II 7 – Przemysł II zrezygnował z władzy w ziemi krakowskiej
1291 IV 10 – biskup bamberski Arnold w imieniu Wacława zajmuje Kraków
1291 IX 1 – przywilejem w Lutomyślu zobowiązał się do niepobierania nowych danin i podatków od duchowieństwa, rycerstwa i mieszczan
1292 X 9 – Władysław Łokietek składa hołd lenny, zrzeka się roszczeń do ziemi krakowskiej i sandomierskiej na rzecz Wacława
1292 XI 8 – lokacja Nowego Sącza
1293 – lokacja Bochni na prawie magdeburskim
1297 XI 18 – układ w Sieradzu, Władysław Łokietek za cenę 5 000 grzywien srebra zrzeka się Małopolski na rzecz Wacława
1300 – przeprowadza reformę monetarna – nakazuje bicie nowej monety: groszy praskich, o zawartości 3,975 g srebra
1300 VII – zaręczyny z Ryksą
1300 VIII 30/IX 14 – w Gnieźnie koronacja Wacława na króla Polski
1302 VI 10 – papież Bonifacy VIII zakazuje Wacławowi używania tytułu króla Polski, dopóki nie udowodni swoich praw do tego tytułu
1303 – lokacja Grodziska Wielkopolskiego i Biecza
1303 V 26 – małżeństwo z Ryksą
źródła
K. Charvátová, Václav II. Král český a polský, Praha 2007
Tomasz Jurek, W sprawie daty koronacji Wacława II na króla polskiego, [w:] "Kwartalnik Historyczny", r. 120 (2013), nr 3, Warszawa 2013