Dzisiejsza data:

Kazimierz Jan Przerwa - Tetmajer

Fantazy, Kazimierz Przerwa

(12 II 1865 Ludźmierz, Podhale – 18 I 1940 Warszawa)

poeta, nowelista, powieściopisarz i dramaturg

rodzina

syn Adolfa, powstańca 1830 roku, marszałka powiatu nowodworskiego, i Julii z Grabowskich
przyrodni brat Włodzimierza
brat cioteczny T. Boya-Żeleńskiego
kilkakrotnie był zaręczony (między innymi z Laurą Rakowską, z myślą o której napisał wiersz A kiedy będziesz moją żoną), nigdy się nie ożenił
ze związku z nieznaną z nazwiska aktorką miał nieślubnego syna Kazimierza Stanisława, który w młodym wieku popełnił samobójstwo

biogram

           Po utracie majątku przeniósł się z rodzicami do Krakowa, gdzie matka prowadziła pensjonat. Ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie i rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas studiów zaczął pisywać wiersze, w Krakowie też zajął się dziennikarstwem.
           Następnie wyjechał do Warszawy, tu został sekretarzem A. Krasińskiego, który zabrał go ze sobą na studia uniwersyteckie do Heidelbergu.
W tym okresie nie miał stałego zamieszkania, przebywał w Warszawie, Lwowie, Krakowie, Zakopanem oraz we Francji, Włoszech, Niemczech.
W okresie I wojny światowej był związany z legionami J. Piłsudskiego, organizował Komitet Obrony Spiszu, Orawy i Podhala, był redaktorem pisma "Praca Narodowa". Po wojnie osiadł w Warszawie.
           Uważany za jednego z najwybitniejszych twórców Młodej Polski, programowy wyraziciel dekadentyzmu. Rozgłos i uznanie przyniósł mu cykl "Poezji", największą popularnością cieszyły się seria II i III, zwłaszcza liryka erotyczna i impresjonistyczne wiersze krajobrazowe. Publikował także wiersze o tematyce społecznej (między innymi Hasła 1901), powieści współczesne i historyczne oraz dramaty. W mistrzowskiej formie wyrażał pesymistyczne nastroje swego pokolenia, nawiązując między innymi do filozofii A. Schopenhauera i F. Nietzschego.

           Był zaprzyjaźniony między innymi ze S. Estreicherem i L. Rydlem, sportretowany został jako Poeta w Weselu S. Wyspiańskiego.
Choroba psychiczna uniemożliwiła mu pracę pisarską przez ostatnich kilkanaście lat. Pod koniec życia stracił wzrok. Po wybuchu II wojny światowej pozbawiony pomocy, usunięty z hotelu Europejskiego, gdzie miał zapewnione utrzymanie i mieszkanie, zmarł w szpitalu.
           Pochowany został wtedy na Powązkach. Obecnie spoczywa na zakopiańskim Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.

wybrane prace:

zbiory poetyckie:
1891 - Poezje
1894 - Poezje. Seria II
1898 - Poezje. III
1900 - Poezje. IV
1905 - Poezje. V
1910 - Poezje. VI
1912 - Poezje. VII
1924 - Poezje. Seria ósma
proza:
1895 - opowiadanie Ksiądz Piotr
1898 - powieść współczesna z życia artystów Anioł śmierci
1903 - 1910 - nowele zebrane w tom Na Skalnym Podhalu
1912 - Legenda Tatr
1913 - 1917 - powieść historyczna z czasów napoleońskich Koniec epopei (tom 1-3)

kalendarium

1881 - 1893 - odbył wiele wycieczek w Tatry z bratem, Franciszkiem Henrykiem Nowickim, Karolem Podkańskim, Michałem Kirkorem, Klimkiem Bachledą, Tadeuszem (Boyem) Żeleńskim, Januszem Chmielowskim, Jerzym Żuławskim
1883 - przeniósł się do Krakowa
1884 - 1886 - studiował na wydziale filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego
1886 - zadebiutował poematem prozą Illa
1888 - zdobył nagrodę literacką za wiersz ku czci Mickiewicza
1888 - podjął współpracę z "Tygodnikiem Ilustrowanym"
1889 - współpracował z "Kurierem Warszawskim"
1893 - podjął współpracę z krakowskim "Czasem"
1889 - zdobył nagrodę literacką za wiersz ku czci Kraszewskiego
1889 - 1893 - był współredaktorem "Kuriera Polskiego"
1892 - brał udział w pierwszym wejściu na Staroleśny Szczyt
1895 - przebywał w Heidelbergu, pełniąc funkcję osobistego sekretarza Adama Krasińskiego
1902 - taternicy nadali nazwę Przełęcz Tetmajera (Tetmajerscharte, Tetmajer-horhos, potem także Tetmajerovo sedlo) przełęczy między Gerlachem a Zadnim Gerlachem, a Towarzystwo Tatrzańskie nadało mu honorowe członkostwo
1912 - obchodzono w Warszawie jubileusz 25-lecia jego twórczości
1921 - został obrany prezesem Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy
1928 - wyróżniony nagrodą literacką miasta Warszawy
1931 - obchodzono jubileusz 45-lecia jego twórczości
1934 - został mianowany członkiem honorowym PAL

czytaj więcej ...