Jerzy Turowicz
(10 XII 1912 Kraków – 27 I 1999 Kraków)
redaktor, dziennikarz, publicysta katolicki
rodzina
urodził się w Krakowie w kamienicy rodzinnej przy ulicy Sobieskiego 7
syn Augusta Turowicza (1875 - 1960), sędziego, później radcy prawnego „Ilustrowanego Kuriera Codziennego”, działacza Akcji Katolickiej oraz Klotyldy z domu Turnau (1881 - 1979)
miał sześcioro rodzeństwa:
Andrzej (1904 - 1989), profesor matematyki i benedyktyn (imię zakonne Bernard)
Juliusz (1906 - 1995), ksiądz, profesor liturgiki
Anna (ur. 1909), później Strzelecka
Maria (1914 - 1997), filozof, tłumaczka Ingardena, sekretarka „Tygodnika Powszechnego”, a następnie redaktor w Polskim Wydawnictwie Muzycznym
Olawia (ur. 1916), księgowa
Krystyna (ur. 1920), później Falkowska, sędzia
żona – Anna z Gąsiorowskich, córka Janusza Gąsiorowskiego i Zofii Kernowej
miał trzy córki:
Elżbieta (ur. 13 III 1940), zamężna Jogałła
Joanna (ur. 9 VIII 1941), zamężna Piasecka
Magdalena (ur. 25 IV 1947), zamężna Smoczyńska
biogram
Studiował na Politechnice Lwowskiej, a następnie ukończył historię (bez absolutorium) na Uniwersytecie Jagiellońskim. We Lwowie został współzałożycielem i członkiem Sodalicji Mariańskiej oraz członkiem Stowarzyszenia Katolickiego Młodzieży Akademickiej oraz był współwydawcą i redaktorem naczelnym biuletynu "Dyszel w głowie" i Pax Romana. W Krakowie został redaktorem naczelnym pisma "Historia" i chadeckiego dziennika "Głos Narodu". Był członkiem Aeroklubu Krakowskiego.
Wojnę przeżył w dworku rodziny żony w Goszycach pod Krakowem, publikował w podziemnej prasie i współpracował z podziemnym teatrem Kantora, współpracował z polityczno - wojskową katolicką organizacją podziemną Unia.
Po wojnie, aż do śmierci, (z trzyletnią przerwą, wymuszoną przez władze za odmowę publikacji nekrologu Stalina) kierował "Tygodnikiem Powszechnym". Podpisał List 34 sprzeciwiający się narastającym ograniczeniom wolności słowa.
W czasie kiedy był redaktorem naczelnym "Tygodnika Powszechnego" pismo uzyskało duże znaczenie i prestiż, a w latach 80. stało się nieformalnym organem prasowym środowisk opozycyjnych. Był uczestnikiem obrad Okrągłego Stołu. Jako działacz ruchu soborowego, aktywnie wspierał środowiska propagujące zmiany posoborowe w Kościele katolickim.
Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz honorowym przewodniczącym Rady Etyki Mediów.
Pochowany na cmentarzu w Tyńcu.
wybrane publikacje
szkice i rozprawy:
1964 - Chrześcijanin w dzisiejszym świecie
1988 - Kościół nie jest łodzią podwodną
1999 - Bilet do raju
kalendarium
1918 - 1922 - uczył się w szkole ćwiczeń przy Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim
1922 - 1930 - uczęszczał do III Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego, matematyki uczył go Leon Chwistek
1927 - debiutował w piśmie Sodalicji Mariańskiej „Pod Znakiem Maryi”, ukazującym się w Zakopanem
1930 - 1934 - studiował na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej
1930 - 1934 - działał w Akademickiej Sodalicji Mariańskiej i w katolickim stowarzyszeniu "Odrodzenie"
1932 - 1934 - został współwydawcą i redaktorem naczelnym biuletynu "Dyszel w głowie"
1934 - po ostrym zapaleniu płuc i kilkumiesięcznej rekonwalescencji wraca do Krakowa
1934 - 1939 - studiował na Wydziale Filozoficznym UJ
1935 X 20 - po Mszy młodzieży "odrodzeniowej" w Krakowie, poznaje Annę Gąsiorowską, przyszłą żonę
1936 I - zaręczył się z Anną Gąsiorowską
1936 - wraz z Antonim Gołubiewem bierze udział w kongresie "Pax Romana" w Wiedniu
1938 XI 26 - w drewnianej kaplicy św. Otylii w Wilkowie poślubia Annę Gąsiorowską, przyjęcie weselne odbywa się w majątku rodziny panny młodej w Goszycach
1939 I 1 - został redaktorem w krakowskim dzienniku "Głos Narodu"
1939 VII - został redaktorem naczelnym chadeckiego dziennika "Głos Narodu"
1939 IX 3 - ukazuje się ostatni numer „Głosu Narodu”, w nocy z 3 na 4 IX Jerzy i Anna Turowiczowie wędrują pieszo do oddalonych 20 km Goszyc, gdzie będą mieszkać przez cały okres okupacji
1943 - bierze udział w przygotowanej przez Kantora inscenizacji „Balladyny”
1945 III 24 - ukazuje się pierwszy numer „Tygodnika Powszechnego”, w objętości 4 stron formatu 47/32 cm i w cenie 3 złotych. Wydawcą jest Kuria Xiążęco - Metropolitalna Krakowska, pismo redaguje anonimowy „Komitet”, składający się wówczas z ks. Jana Piwowarczyka, Jerzego Turowicza i (krótko) Konstantego Turowskiego oraz Marii Czapskiej
1946 VI - rozpoczął współpracę z miesięcznikiem "Znak"
1953 VI 30 - za odmowę publikacji redakcyjnego nekrologu Stalina lokal redakcyjny przy ulicy Wiślnej 12 zostaje zamknięty i opieczętowany
1956 X 27 - odbywa się spotkanie redaktorów z Gomułką, który przyznaje, że odebranie „Tygodnika” było niesprawiedliwością i obiecuje go zwrócić zespołowi Turowicza
1960 - 1990 - był prezesem Społecznego Instytutu Wydawniczego "Znak"
1960 - 1980 - zasiadał w Komisji Episkopatu Polski ds. Apostolstwa Świeckich
1960 - 1965 - przebywał jako sprawozdawca we Włoszech w związku z II Soborem Watykańskim
1964 - podpisał "List 34" - pierwszy zbiorowy protest intelektualistów przeciwko cenzurze
1975 - został członkiem zarządu Pen Clubu
1978 - laureat nagrody Fundacji A. Jurzykowskiego
1981 - 1985 - był członkiem Społecznej Rady Prymasowskiej
1981 - 1991 - zasiadał w Radzie Administracyjnej Fundacji Jana Pawła II
1984 - został członkiem Komisji Episkopatu Polski ds. Dialogu z Judaizmem
1988 - został laureatem Nagrody im. J. Parandowskiego
1989 - został honorowym przewodniczącym Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich
1991 - wszedł w skład Społecznej Rady Stosunków Polsko - Żydowskich przy Prezydencie RP
1991 - został przewodniczącym Rady Fundacji Stefana Batorego
1991 - wszedł do Rady Nadzorczej Fundacji dla Polski
1994 - został odznaczony Orderem Orła Białego
1995 - odznaczony medalem Cracoviae Merenti
1999 - przy ulicy Wiślnej 12, gdzie mieści się redakcja "Tygodnika Powszechnego", odsłonięto tablicę poświęconą jego pamięci