Piotr Tomicki

(1464 Tomice, Wielkopolska – 29 X 1535 Kraków)

biskup krakowski, dyplomata, sekretarz królewski, bibliofil, humanista

rodzina

herbu Łodzia, syn Mikołaja, chorążego poznańskiego, i Anny z Szamotuł

biogram

           Kształcił się w szkole katedralnej w Gnieźnie, na uniwersytecie w Lipsku, Krakowie i Bolonii, gdzie uzyskał doktorat obojga praw.
Krótko praktykował w kurii rzymskiej, następnie został kanclerzem Fryderyka Jagiellończyka, który nadał mu, pomimo że nie był on duchownym, szereg beneficjów kościelnych, w tym archidiakonat krakowski. Po śmierci Fryderyka przebywał na dworze biskupa poznańskiego Jana Lubrańskiego.
           Został sekretarzem króla Zygmunta Starego i zainicjował gromadzenie dokumentów w kancelarii królewskiej (Acta Tomiciana). Otrzymał kanonię kujawską i liczne nadania. W służbie króla wielokrotnie posłował na Węgry, Wołoszczyznę i Pomorze.
           Przyjął święcenia kapłańskie i został kolejno biskupem przemyskim, podkanclerzym wielki koronnym, biskupem poznańskim i krakowskim. Był przeciwnikiem królowej Bony i prymasa J. Łaskiego. Był zwolennikiem stronnictwa prohabsburskiego kierowanego przez kanclerza K. Szydłowieckiego.
           Utrzymywał szerokie kontakty z humanistami europejskimi, korespondował między innymi z Erazmem z Rotterdamu. Był wielkim mecenasem kultury (skupiał na swoim dworze poetów i uczonych) i młodzieży, którą kształcił w Krakowie i we Włoszech (między innymi A. Krzycki, S. Hozjusz, F. Padniewski, P. Myszkowski, J. Dantyszek). Posiadał bogatą bibliotekę, zbierał tkaniny, hafty i kobierce, którymi ozdabiał między innymi pałac Biskupi.

           Jako bezpośredni zwierzchnik Akademii krakowskiej pomagał młodzieży i ułatwiał prace naukową, utworzył Katedrę Prawa Rzymskiego oraz wprowadził nauczanie greki i hebrajskiego.
            Wzniósł murowane dwory biskupie w Kielcach i Bodzentynie oraz zamki w Radłowie, Siewierzu i Bodzentynie. W Wielkopolsce ufundował cenne płyty nagrobne: stryjowi w Szamotułach i ojcu w Tomicach.
           Pochowany w Katedrze Wawelskiej w kaplicy św. Tomasza Kantuaryjskiego, gdzie znajduje się renesansowy pomnik biskupa, wykonany prawdopodobnie przez J.M. Padovano. W krużgankach klasztoru Franciszkanów znajduje się jego portret pędzla S. Samostrzelnika.
            Miasto uczciło jego pamięć nadając jego imię ulicy w dzielnicy Czyżyny, będącej przecznicą alei Jana Pawła II.

kalendarium

1478 - po śmierci ojca trafił na dwór swojego stryja, Jędrzeja z Szamotuł, wojewody poznańskiego
1486 - studiował w Lipsku i Wiedniu
1489 - powrócił do Krakowa
1490 - na Akademii Krakowskiej uzyskał bakalaureat
1493 - został magistrem sztuk wyzwolonych w Akademii Krakowskiej
1496 - udał się do Włoch
1493 - 1500 - studiował w Bolonii
1500 - rozpoczął praktykę w kurii rzymskiej
1500 - powrócił do kraju i został kanclerzem kardynała Fryderyka Jagiellończyka
1502 X 22 - został archidiakonem krakowskim
1503 - 1506 - przebywał na dworze biskupa poznańskiego, Jana Lubrańskiego
1504 III 6 - otrzymał kanonię poznańską
1506 - został sekretarzem króla Zygmunta Starego
1509 II - król w porozumieniu z senatem wyprawił go z sejmu Piotrkowskiego w poselstwo do książąt pomorskich
1509 - otrzymał kanonię kujawską
1510 I 17 - wraz z kanclerzem koronnym Łaskim doprowadził do zawarcie pokoju z Bogdanem mołdawskim w Kamieńcu Podolskim
1510 VI 30 - objął kanonię gnieźnieńską
1511 - przyjął święcenia kapłańskie
1511 IV 20 - w katedrze na Wawelu odprawił swoją pierwszą mszę świętą
1514 II 4 - został mianowany przez króla biskupem przemyskim
1514 X 6 - objął biskupstwo przez swego prokuratora księdza Pawła Koniuszeckiego, archidiakona przemyskiego
1515 II 19 - odebrał sakrę z rąk Jana Konarskiego
1515 III 2 - został podkanclerzym koronnym
1515 - wraz z kanclerzem koronnym Krzysztofem Szydłowieckim był głównym twórcą ugody z Habsburgami
1520 V 24 - król Zygmunt mianował go następcą, po śmierci Jana Lubrańskiego, na biskupstwie poznańskim
1524 II 15 i 1531 X 13 - przez Klemensa VII został mianowany nuncjuszem i kolektorem generalnym wszystkich opłat i dochodów kamerze rzymskiej w Polsce prawnie przysługujących
1524 IV 6 - odprawił swój ingres na katedrę krakowską (będąc nadal biskupem poznańskim), a także nuncjusza apostolskiego i kolektora danin papieskich
1526 - 1533 - na jego zlecenie B. Berrecci dokonał przebudowy kaplicy św. Jana Kantuaryjskiego
1531 VII 29 - papież bullą polecił mu przeprowadzenie reformy męskich i żeńskich klasztorów w Polsce
1532 - 1535 - prawdopodobnie J.M. Padowano wykonał jego pomnik w kaplicy św. Jana Kantuaryjskiego
1533 - ufundował katedrę prawa rzymskiego w Akademii Krakowskiej
1535 X 27 - podniósł kościół św. Anny do godności kolegiaty
1996 - miasto nadało jego imię ulicy w dzielnicy Czyżyny

źródła

ks. Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965-1999. Słownik biograficzny, wyd. II, Warszawa 2000