Marian Tyrowicz
(15 lipca 1901 Lwów – 31 grudnia 1989 Kraków)
historyk, archiwista
rodzina
syn Ludwika, mistrza kamieniarskiego, i Józefy z Iżykiewiczów
brat bliźniak Ludwika (1901 – 1958), artysty grafika
biogram
We Lwowie ukończył VI Gimnazjum Państwowe im. Stanisława Staszica, następnie studiował historię na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jana Kazimierza (UJK), uzyskując stopień doktora filozofii.
Przez 24 lata był nauczycielem szkół średnich we Lwowie, Radziechowie i Krakowie. W tym samym czasie odbył podróże naukowe do Francji, Austrii i Włoch oraz ukończył Studium Dyplomatyczne UJK.
Pracował jako archiwariusz we Lwowie i Krakowie.
Był profesorem w WSP w Krakowie, gdzie został profesorem nadzwyczajnym, pracował też w Wyższej Szkole Nauk Społecznych i na Wydziale Dziennikarskim UJ.
Przedmiotem jego zainteresowań była historia polskich ruchów społecznych i niepodległościowych XIX wieku, Wielka Emigracja, polityczne dzieje Galicji i historia prasy. Opublikował około 300 rozpraw naukowych, w tym kilka książek biograficznych. Współpracował z Polskim Słownikiem Biograficznym (PSB), ogłosił na jego łamach 284 biogramy powstańców listopadowych, emigrantów, spiskowców i działaczy politycznych.
Pozostawił "Teki ikonograficzne", sto kilkanaście dużych pudeł i poszytów w bibliotekach: Ossolineum we Wrocławiu, Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie oraz Instytutu Historii AP w Krakowie. W zbiorach Ossolineum znalazła się bogata korespondencja w sprawach naukowych, w PAU dokumentacja ikonograficzna, a w Bibliotece Instytutu Historii 96 Tek materiałowych, odzwierciedlających zasadnicze kierunki jego zainteresowań badawczych.
Pochowany na Cmentarzu Rakowickim (kwatera IA, rząd wschodni, gr. 3, po prawej stronie gr. Sobolewskiego)
wybrane prace:
1939 – monografia Lwów i Ziemia Czerwieńska wydana wspólnie z Karolem Maleczyńskim, Tadeuszem Mańkowskim i Feliksem Podhoreckim
1964 - Towarzystwo Demokratyczne Polskie. Przywódcy i kadry członkowskie
1979 - Prasa Galicji i Rzeczypospolitej Krakowskiej 1772 - 1850. Studia porównawcze
1986 – Jan Tyssowski i rewolucja w Krakowie
kalendarium
1920 - rozpoczął studia historii na UJK we Lwowie
1926 - uzyskał tytuł doktora
1930 – został członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego
1932 VII 26 – mianowany nauczycielem tymczasowym w XII Państwowym Gimnazjum im. Stanisława Szczepanowskiego we Lwowie
1935 – 1988 – współpracował z PSB
1935 XII 28 - poślubił Reginę z Rutkowskich
1943 - 1953 - był archiwariuszem we Lwowie i Krakowie
1947 – rozpoczął wykłady na Wydziale Dziennikarskim Wyższej szkoły Nauk Społecznych w Krakowie
1948 - 1950 - pracował w Wyższej Szkole Nauk Społecznych w Krakowie
1950 - 1952 - pracował na Wydziale Dziennikarskim UJ
1953 - 1955 - był pracownikiem Zakładu Dokumentacji Instytutu Historii PAN w Krakowie
1955 - 1970 - pracował w WSP
1957 – 1960 – kierował pracami Komitetu Redakcyjnego „Słownika dziennikarzy i publicystów polskich”
1965 – został profesorem nadzwyczajnym
1973 – 1983 – przewodniczący Komisji Prasoznawczej
1985 – otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
1988 X 14 – otrzymał doktorat honoris causa WSP
źródła:
Słownik historyków polskich, Warszawa 1994
Wielka Encyklopedia PWN