Józef Stanisław Tischner

Wawrzek Chowaniec, Molinista, Józek Szkolny, Jegomość Józek

(12 marca 1931 Stary Sącz – 28 czerwca 2000 Kraków)

ksiądz katolicki, filozof, eseista, publicysta

rodzina

syn Józefa, kierownika szkoły, i Weroniki z Chowańców, nauczycielki, pochodzącej z Jurgowa na Spiszu

biogram

           Po ukończeniu szkoły średniej w Nowym Targu rozpoczął studia na Wydziale Prawa UJ, następnie wstąpił do Krakowskiego Seminarium Duchownego i podjął studia na Wydziale Teologicznym UJ.

           Po przyjęciu święceń kapłańskich studiował na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej ATK w Warszawie, następnie na Wydziale Historyczno-Filozoficznym UJ, gdzie był uczniem R. Ingardena. Jednocześnie pracował jako wikariusz w parafiach Św. Mikołaja w Chrzanowie i Św. Kazimierza w Krakowie. Został wykładowcą filozofii na Papieskim Wydziale Teologicznym (od 1981 PAT).

           W latach 70. i 80. uczestnik niezależnych inicjatyw kulturalnych (między innymi prowadził wykłady w ośrodkach działających przy klasztorze Norbertanek oraz parafii Najświętszego Salwatora). Organizator, dziekan oraz profesor Wydziału Filozoficznego PAT. Prowadził wykłady filozofii dramatu w PWST oraz filozofii na Wydziale Filologii UJ. Współzałożyciel (wraz z H.G. Gadamerem i K. Michalskim) Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu, jego prezydent.

           Od lat 60. współpracownik i członek zespołu redakcyjnego „Tygodnika Powszechnego" i „Znaku”, długoletni przyjaciel biskupa K. Wojtyły, a później Jana Pawia II. Wnikliwy interpretator i popularyzator nauczania papieskiego. Współorganizator i wielokrotny uczestnik spotkań intelektualistów z papieżem w Castel Gandolfo. Popularny kaznodzieja, jego rekolekcje i wykłady przyciągały tłumy uczestników, popularne były odprawiane przez niego msze święte dla dzieci w kościele Św. Marka oraz dla inteligencji w kościele Św. Anny. Związany z ruchem Solidarności od jego powstania, honorowy kapelan Związku Podhalan. Laureat wielu nagród, kawaler Orderu Orła Białego.

            Publikował artykuły, rozprawy, występował w telewizji. Autor dzieł filozoficznych, zbiorów szkiców i esejów poświęconych problematyce filozoficznej, społecznej i religijnej, tomów rozmów. Wszystko co mówił i pisał było najwyższego gatunku, był człowiekiem szerokiej i głębokiej wiedzy, z ogromnym poczuciem humoru, pełen życzliwości dla ludzi.

           Pochowany w Łopusznej.

           Jego imię nadano auli w Collegium Witkowskiego, w której przez wiele lat wykładał, oraz ulicy w XIII dzielnicy Podgórze, łączącej się z ulicą Henryka Kamińskiego.

wybrane publikacje:

1975 - Świat ludzkiej nadziei

1981 - Etyka solidarności, wznowiona wraz z Homo sovieticus 1992)

1982 - Myślenie według wartości

1990 - Filozofia dramatu (wyd. 2 poprawione 1998)

1993 - Nieszczęsny dar wolności

1995 - Między Panem a Plebanem (z A. Michnikiem i J. Żakowskim)

1997 - Historia filozofii po góralsku według której powstał cykl filmów telewizyjnych

1998 - Spór o istnienie człowieka

1999 - Ksiądz na manowcach

kalendarium

1949 - rozpoczął studia na Wydziale Prawa UJ

1950 - wstąpił do Krakowskiego Seminarium Duchownego i podjął studia na Wydziale Teologicznym UJ

1955 - przyjął święcenia kapłańskie

1955 - 1957 - studiował na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej ATK w Warszawie

1957 - 1959 – studiował na Wydziale Historyczno-Filozificznym UJ

1966 – został wykładowcą filozofii na Papieskim Wydziale Teologicznym (od 1981 PAT)

1968 – zrobił doktorat

1975 – zrobił habilitację

1977 – 1978 – prowadził wykłady w ośrodkach działających przy klasztorze Norbertanek oraz parafii Najświętszego Salwatora)

1980 - wykładowca filozofii dramatu w PWST oraz filozofii na Wydziale Filologii UJ

1980 X 19 - wygłosił w Katedrze Wawelskiej słynną homilie do przywódców NSZZ „ Solidarność" (Solidarność sumień)

1981 - współzałożyciel Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu, jego prezydent

1982 – rozpoczął cykl mszy świętej odprawianej w intencji ojczyzny corocznie w pierwszą niedzielę sierpnia pod Turbaczem

1985 – został profesorem Wydziału Filozoficznego PAT

1993 - laureat nagrody Pen Clubu, im. K. Pruszyńskiego, im. S. Kisielewskiego

1998 - wybrany Krakowianinem Roku

1999 - kawaler Orderu Orła Białego

2000 – jego imię nadano auli w Collegium Witkowskiego oraz ulicy w Podgórzu

źródła:

Teresa Stanisławska-Adamczewska, Jan Adamczewski, Kraków, ulica imienia …, Kraków 2000

Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000

J. Tischner w culture oraz tischner.pl