Tadeusz Stryjeński
(29 VII 1849 Carouge koło Genewy – 3 VI 1943 Kraków)
architekt, konserwator zabytków, przedsiębiorca budowlany
rodzina
pochodził ze starej rodziny szlacheckiej zanotowanej w dokumentach po raz pierwszy w 1410
syn Aleksandra Napoleona Kazimierza (1804 – 1875), inżynier, kartograf, emigrant, i Pauliny de Lestocq (1820 – 1902)
rodzeństwo: Leokadia (1840 – 1902); Władysław (1844 – 1865); Caroline (1846 – 1913), mąż Albert Cingria; Edmee (1848 – 1928); Kazimierz (1853 – 1912), anglista, profesor Sorbony, żona Karolina Januszkiewicz
poślubił 25 I 1880 w Warszawie Mariannę Bobrownicką (1854 – 1914)
dzieci: Joanna (1881 – 1967); Paweł (1883 – 1919); Karol (1887 – 1932), architekt, rzeźbiarz, żona Zofia Lubańska, malarka; Władysław Jan (1889 – 1956), lekarz, żona Maria Świda; Andrzej (1891 – 1892); Leokadia (1895 - 1967)
biogram
Studiował architekturę na politechnice w Zurychu u Gottfrieda Sempera. Swą pierwszą pracę zawodową rozpoczął w Limie, gdzie był architektem rządowym. Kontynuował studia w École des Beaux-Arts w Paryżu.
Osiadł w Krakowie i otworzył własną firmę łącząc funkcje architekta i przedsiębiorcy budowlanego. Był też radcą budownictwa, członkiem Komisji Historii Sztuki AU, dyrektorem Muzeum Techniczno-Przemysłowego oraz Instytutu Sztuki i Rzemiosł. Jeden z najwybitniejszych architektów krakowskich przełomu XIX i XX wieku, jako pierwszy w Polsce stosował konstrukcje żelbetowe. Współpracował z wieloma znanymi architektami krakowskimi, tworząc wspólnie wiele budowli. Prowadził też prace konserwatorskie. Działał między innymi w Kole Architektów Polskich, w Towarzystwie Polska Sztuka Stosowana, w Warsztatach Krakowskich, w Towarzystwie Miłośników Historii i Zabytków Krakowa.
Pochowany na Cmentarzu Rakowickim, ma swoją ulicę w XII dzielnicy Prokocim-Bieżanów, dochodzącą do ul. ks. Mariana Łaczka.
W kościele Mariackim przy bocznym wejściu na plac Mariacki znajduje się jego rzeźbiona głowa wykonana przez Zygmunta Langmana według rysunku J. Matejki.
wybrane prace:
1879 – 1886 – we współpracy z Tomaszem Prylińskim podjął rozbudowę gmachu Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń „Florianka” przy ul. Basztowej 6 - 9
1882 - odrestaurował pałac Decjusza
1882 – 1883 - dom własny Pod Stańczykiem przy ul. Batorego 12
1883 – 1887 - zaprojektował stolarkę i meble do gmachu Collegium Novum
1884 - rozbudował (wraz z J. Matusińskim, S. Krzyżanowskim, K. Knausem i T. Prylińskim) budynek przy ulicy Basztowej 9
1885 - wzniósł pałacyk Maurycego Straszewskiego przy ul. Podzamcze 10
1885 - wybudował pałac Konstantego Wołodkowicza przy ul. Lubicz 4, wraz z Władysławem Ekielskim
1886 - pałac Pusłowskich, wraz z W. Ekielskim
1887 – 1889 - gmach Poczty Głównej wraz z Karolem Knausem
1888 – 1893 - Schronisko A. Lubomirskiego, obecnie siedziba Akademii Ekonomicznej, wraz z W. Ekielskim
1889 – 1891 - prowadził prace konserwatorskie w kościele Mariackim
1896 – 1898 – z Zygmuntem Hendlem prowadził prace konserwatorskie w kościele św. Krzyża
1897 – 1899 - gmach Powiatowej Kasy Oszczędności przy ul. Pijarskiej 1, wraz z Zygmuntem Hendlem
1903 – 1905 - z Franciszkiem Mączyńskim przebudowywał Stary Teatr
1903 – 1905 - zaprojektował kościół i klasztor Karmelitanek Bosych przy ul. Łobzowskiej 40
1904 - 1906 – budynek Izby Przemysłowo-Handlowej z Franciszkiem Mączyńskim
1908 – dobudował 3 piętro na ul. św. Jana 8 - 10
1910 - współautor projektu Wielkiego Krakowa
1910 – 1913 - z Józefem Czajkowskim Muzeum Techniczno-Przemysłowe
1920 - jako współwłaściciel firmy Stryjeński-Mączyński-Korn dom W. Weissa przy ul. Krupniczej 31
1922 – zaprojektował Pałac Prasy u zbiegu ul. Starowiślnej i Wielopole
kalendarium
1868 – 1872 - studiował architekturę na politechnice w Zurychu
1874 – 1877 - architekt rządowy w Limie
1877 - w École des Beaux-Arts w Paryżu
1878 – osiadł w Krakowie
1879 - otworzył własną firmę w Krakowie
1906 – 1910 - dyrektor Muzeum Techniczno-Przemysłowego oraz Instytutu Sztuki i Rzemiosł
źródła:
Marek Jerzy Minakowski, Wielka genealogia Minakowskiego (Wielcy.pl), wydanie z 30.12.2017
Teresa Stanisławska-Adamczewska, Kraków, ulica imienia …, Kraków 2000
Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000