Ludwik Solski
Ludwik Napoleon Karol Sosnowski
(20 stycznia 1855 Gdów – 19 grudnia 1954 Kraków)
aktor, reżyser
rodzina
syn Franciszka (1812-1902), mandatariusza sądowego i Stanisławy Woyciechowskiej z Tworkowej herbu Lubicz (1826–1863)
poślubił:
1. dnia 4 III 1916 w Kaliszu: Anna Mrowińska;
2. dnia 20 I 1881 w Katedrze św. Jana: Michalina Smola (1856–1915);
3. dnia 4 XI 1899 Karolina Flora 'Irena' Poświk (1877-1958)
dzieci: Anna Sosnowska (1905-1997)
biogram
Debiutował w Krakowie, następnie grał w teatrach wędrownych i prowincjalnych. Powrócił do Krakowa, występował między innymi w Teatrze Miejskim. Przez kilka lat grał we Lwowie, został dyrektorem Teatru Miejskiego w Krakowie (od 1909 Teatr im. J. Słowackiego), później w Warszawie (między innymi był dyrektorem Teatru Narodowego).
Powrócił na stałe do Krakowa, występował w Teatrze Im. J. Słowackiego. Był jednym z najwszechstronniejszych aktorów w historii polskiego teatru, zagrał około tysiąca ról (zarówno głównych, jak i epizodów) w repertuarze dramatycznym i komediowym, między innymi Chudogęba w Wieczorze Trzech Króli oraz Dogberry w Wiele hałasu o nic W. Shakespeare'a, Harpagon w Skąpcu Moliera, Łatka w Dożywociu, Dyndalski w Zemście oraz tytułowa w Panu Jowialskim A. Fredry, Gospodarz w Weselu oraz Stary Wiarus w Warszawiance S. Wyspiańskiego. Inscenizował między innymi dramaty J. Słowackiego i S. Wyspiańskiego, jako pierwszy wystawił utwór CK. Norwida (Krakus 1908), był propagatorem twórczości dramatycznej A. Nowaczyńskiego (także tytułowe role w Carze Samozwańcu i Wielkim Fryderyku) oraz K.H. Rostworowskiego (tytułowe role w Judaszu z Kariothu i Kajusie Cezarze Kaliguli). Jego 12 słynnych ról teatralnych dokumentuje przedwojenny film Geniusz sceny (reż. R. Gantkowski 1938).
Wydał Wspomnienia (t. 1-2 1955 – 1956), laureat nagrody państwowej I stopnia.
Pochowany w Grobach Zasłużonych na Skałce, patron krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej (od 1955 PWST). Jego imię nosi ulica w dzielnicy Prądnik Biały.
kalendarium
1876 - debiutował w Krakowie
1883–1900 - występował w Krakowie
1900-1905 - we Lwowie
1905 VIII 26 - 1913 – dyrektor Teatru Miejskiego w Krakowie (od 1909 Teatr im. J. Słowackiego)
1913-1944 - głównie w Warszawie (między innymi 1931 - 1932 i 1936 - 1938 dyrektor Teatru Narodowego)
1944 - osiadł na stałe w Krakowie
1945-1948 - występował w Teatrze Im. J. Słowackiego
1950 – został laureatem nagrody państwowej I stopnia
1954 III 20 – w Teatrze Słowackiego odbyła się inauguracja „Roku Jubileuszowego” w stulecie urodzin
1954 III 21 – UJ przyznał mu doktorat honorowy
1954 VI 5 – wystąpił na scenie po raz ostatni jako Dyndalski w Zemście Aleksandra Fredry
1954 – został patronem krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej (od 1955 PWST)
1954 – jego imieniem nazwano ulicę należącą uprzednio do św. Tomasza
1990 – wróciła dawna nazwa ulicy św. Tomasza, a jego imieniem nazwano ulicę w IV dzielnicy Prądnik Biały, na osiedlu Żabiniec, przecinającą ul. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego