Stanisław Szembek
(1650 Morawica – 3 VIII 1721 Skierniewice)
arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski
rodzina
syn Franciszka, kasztelana kamienieckiego i Zofii Pieniążek
brat: Michała (1650 - 1726), kanonik krakowski i warmiński; Franciszka; Aleksandra; Ewy Rozalii „Cecylia Mariancylla od Trójcy Świętej”; Przecława (1652 – 1702), żona Marianna Opocka (1650 – 1721); Antoniego (1666 – 1705), kanonik krakowski i przemyski; Teresy Franciszki
biogram
Po krótkim pobycie na dworze Michała Korybuta Wiśniowieckiego poszedł do seminarium duchownego, przyjął święcenia kapłańskie i wyjechał na dalsze studia do Rzymu. Po powrocie zamieszkał najpierw w Warszawie, a później przeniósł się do Krakowa, gdzie wkrótce tamtejszy ordynariusz mianował go biskupem pomocniczym.
Po śmierci Jana III Sobieskiego wraz z całą rodziną popierał wybór na tron polski Augusta II. August II Mocny doceniając poparcie Szembeka nominował go na biskupa włocławskiego. Nowy ordynariusz objeżdżał diecezję, głosił kazania, bierzmował i udzielał święceń kapłańskich.
Został arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim i sprawował swój urząd przez 12 lat. Uporządkował administrację archidiecezji, dbał o kościoły i klasztory, budował swoją postawą duchowieństwo i wiernych. W czasie zarazy osobiście odwiedzał wiejskie chaty i udzielał wystraszonym ludziom pociechy religijnej. Był bardzo hojny. W testamencie, który spisał przeczuwając zbliżającą się śmierć, hojnie obdarował kościoły, klasztory, seminaria w Łowiczu i Gnieźnie, a także tamtejsze katedry. Został pochowany w katedrze gnieźnieńskiej.
kalendarium
1678 – został kanonikiem katedry krakowskiej
1690 – 1700 – biskup pomocniczy diecezji krakowskiej
1696 – poparł kandydaturę elektora saskiego Augusta II
1700 – został biskupem włocławskim
1702 VII 11 – wobec zbliżania się wojsk szwedzkich wywiózł insygnia koronne do Saksonii
1705 – otrzymał nominację na arcybiskupstwo gnieźnieńskie
1717 – został wyznaczony senatorem rezydentem
1718 – wystąpił przeciwko udziałowi chłopów z dóbr kościelnych w obronie ojczyzny w ramach pospolitego ruszenia