Strzempiński Tomasz

Tomasz ze Strzempina

(10 VIII 1398 Strzępin, Wielkopolska – 22 IX 1460 Iłża)

biskup krakowski, podkanclerzy koronny, profesor i rektor Akademii Krakowskiej

rodzina

herbu Prus, urodził się w Strzempinie (obecnie Czempiń) pod Kościanem w Wielkopolsce
syn szlachcica Prandoty i Doroty z Brogów herbu Leszczyc

biogram

           Na Akademii Krakowskiej ukończył trzy fakultety. Wykładał na wydziale prawa i teologii Akademii Krakowskiej oraz w szkole katedralnej w Gnieźnie. Był trzykrotnym rektorem Akademii Krakowskiej.
           Jako delegat prymasa Wojciecha Jastrzębca ponad dwa lata przebywał na Soborze Bazylejskim, gdzie między innymi bronił praw Polski w sporze z zakonem krzyżackim oraz zetknął się z wieloma koncyliarystami. Wygłosił oficjalny traktat Uniwersytetu Krakowskiego o wyższości soboru nad papieżem na podstawie pism koncyliarystycznych mistrzów krakowskich: Benedykta Hessego, Jakuba z Paradyża, Wawrzyńca z Raciborza i Jana Elgota, który został przyjęty przez sobór jako wykładnia jego stanowiska w tej sprawie.
          Z jego dorobku naukowego zachowały się wykłady wstępne do wszystkich czterech ksiąg Sentencji Piotra Lombarda oraz komentarze do księgi III i IV wspomnianego dzieła oraz mowy, kazania i drobne utwory z zakresu kanonistyki i biblistyki. W ciągu swego długiego życia zdołał zgromadzić pokaźną bibliotekę, liczącą około 100 rękopisów, którą w testamencie zapisał Akademii Krakowskiej i bibliotekom katedralnym w Gnieźnie, Krakowie i Poznaniu, a także kolegiackim w Łowiczu i Uniejowie. Ponadto 2 000 dukatów przekazał na cele wydziału prawa krakowskiej wszechnicy.
           Był pierwszym profesorem uniwersytetu piastującym funkcję biskupa krakowskiego.
           Jako biskup krakowski odprawił synod diecezjalny, uposażył szpital dla chorych kapłanów na Stradomiu i dwie altarie w Katedrze Wawelskiej. W skarbcu katedralnym z jego czasów jest przechowywana piękna infuła gotycko - renesansowa oraz kielich filigranowej roboty z emalią i kamieniami nie szlifowanymi.
           Pochowany w Katedrze Wawelskiej.

wybrane prace:

1436 - Tractatus inclytae Universitatis Studii Cracoviensis super auctoritate sacrorum Conciliorum

kalendarium

1419 - zapisał się na Akademię Krakowską
1427 - uzyskał tytuł magistra atrium
1431 - został doktorem dekretów (prawa kanonicznego)
1432 - 1433, 1443 - 1444 - był rektorem Akademii Krakowskiej
1433 - został kanonikiem gnieźnieńskim
1433 - był delegatem na Sobór Bazylejski
1436 - został kanonikiem poznańskim
1436 - wyjechał na krótko do Rzymu do papieża Eugeniusza IV w sprawie konfirmacji Wincentego Kota na arcybiskupstwo gnieźnieńskie
1437 I - w imieniu poselstwa przemawiał do papieża w Bolonii
1437 - 1455 - współpracownik prymasa Wincentego Kota w Gnieźnie
1440 - 1455 - był profesorem na wydziale teologii
1440 - został kanonikiem krakowskim
1443 - został doktorem teologii
1454 - został podkanclerzym koronnym
1455 - na polecenie Kazimierza Jagiellończyka kapituła katedralna wybrała go biskupem krakowskim
1455 X 10 - prekonizowany na urząd biskupa przez papieża Kaliksta III
1456 I 25 - konsekrowany w Bodzentynie przez biskupa poznańskiego Andrzeja z Bnina
1456 II 15 - obłożył klątwą władze miasta za schwytanie i stracenie po torturach dwóch kleryków
1458 - ochrzcił św. Kazimierza
1459 - przeprowadził synod diecezjalny
1459 - prowadził w Toruniu pertraktacje z Krzyżakami;

źródła

E. Ozorowski, Strzempiński Tomasz, SPTK, t. 4, 1983, s. 221-223