Ludwik Rydygier
pierwotnie Riediger
(21 VIII 1850 Dusocin koło Grudziądza – 25 VI 1920 Lwów)
chirurg, profesor UJ
rodzina
syn Karola Riedigiera, właściciela niewielkiego folwarku i folwarku w Chełmnie, oraz Elżbiety z Koenigów
poślubił Marię Borkowską (1836 - 1918)
synowie: Antoni, chirurg, po I wojnie wyemigrował do Ameryki Południowej; Józef
w 1919 poślubił nauczycielkę synów Adelę Albertynę
biogram
Ukończył gimnazjum w Chełmnie, następnie studiował medycynę na uniwersytecie w Greifswaldzie, gdzie działał w studenckiej organizacji „Polonia”. Studia kontynuował w Berlinie i Strasburgu, zakończone tytułem doktora medycyny, chirurgi i położnictwa. Po powrocie do Chełmna pracował w miejscowym Szpitalu Sióstr Miłosierdzia i tam przeprowadził swoje pierwsze operacje. Habilitował się w uniwersytecie w Jenie, po czym znów powrócił do Chełmna, gdzie założył swoją prywatną klinikę chirurgiczną, okulistyczną i ginekologiczną wraz z pracownią doświadczalną. Przeniósł się do Krakowa, gdzie został profesorem i kierownikiem Katedry Chirurgi w Uniwersytecie Jagiellońskim. Pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego, doprowadził do wybudowania nowoczesnej kliniki chirurgicznej przy ul. Kopernika 40 (tzw. Biała Chirurgia).
Z tego okresu pochodzi anegdota:
Klinikę w Krakowie miał wizytować arcyksiążę. Kraków był wówczas jednym z większych miast Cesarstwa Austro-Węgierskiego.
Prof. Ludwik Rydygier oczekiwał arcyksięcia w otoczeniu swego zespołu. Po uroczystym powitaniu dostojnika, któremu towarzyszyła wytworna świta, Rydygier zwrócił się do arcyksięcia w następujących słowach:
- Wasza Cesarska Wysokość! Do tej pory, pomimo moich licznych próśb, nie możemy doczekać się windy i chorzy muszą być wznoszeni na piętro na noszach, co jest dla nich przykre, a dla personelu uciążliwe. Gdyby mogli być przywożeni windą z parteru na piętro i odwrotnie byłoby to godne obecnego postępu techniki.
Pozwoli więc Wasza Cesarska Wysokość, że na jego ręce wniosę prośbę o poparcie u ministra rządu.
Na to arcyksiążę zmieszał się i odparł:
- Ale Panie tajny Radca dworu! Nie bądźmy za wymagający. Za naszej młodości nie jeździliśmy windami i wszystko było dobrze. I nie narzekaliśmy. Rydygier zrobił się purpurowy i niewiele namyślając się palnął:
- Wasza Cesarska Wysokość!
Za naszej młodości chodziliśmy srać za stodołę a dzisiaj już nie wypada!
Adiutantowi - generałowi wypadł monokl z oka. Asystenci stali zmieszani.
Przerwał milczenie donośny śmiech arcyksięcia i słowa:
- Wygrał Pan, Panie tajny Radca dworu. Tu rzeczywiście powinna być winda.
Nie upłynął nawet miesiąc, jak windę zainstalowano.
Przeniósł się do Lwowa i kierował Katedrą i Kliniką Chirurgiczną Uniwersytetu Lwowskiego.Po wybuchu I wojny światowej został z częścią profesorów ewakuowany do Brna na Morawach i pracował tam w Szpitalu Wojennym. Po wojnie wrócił do Lwowa i odbudował zniszczoną przez wojnę klinikę.
Należał do najwybitniejszych chirurgów ówczesnego czasu. Jako pierwszy w Polsce (drugi w świecie) wykonał zabieg wycięcia odźwiernika z powodu raka żołądka, pierwszy w świecie przeprowadził resekcję żołądka z powodu wrzodu, zastosował nową metodę chirurgicznego leczenia choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy za pomocą zespolenia żołądkowo-jelitowego, był autorem oryginalnej metody usuwania gruczolaka prostaty i wielu innych metod operacyjnych.
Należał do wielu polskich i zagranicznych towarzystw naukowych, był autorem około 200 prac naukowych.
Kraków uczcił wielkiego uczonego nazywając jego imieniem Wojewódzki Szpital Specjalistyczny na os. Złotej Jesieni oraz ulicę w dzielnicy Prokocim -Bieżanów (Rżąka), gdzie wychodzi ona z ul. Wielickiej, mija ul. prof. Alberta Schweitzera i dochodzi do ul. prof. dr Macieja Jakubowskiego.
wybrane publikacje:
1886 – 1893 - Podręcznik chirurgii szczegółowej (t. 1-2)
1891 - 0 leczeniu ran
1895 - O leczeniu gruźlicy stawów
1901 - Zasady leczenia chirurgicznego chorób żołądka
1906 – Kilka uwag o wycinaniu żołądka
1912 - Leczenie chirurgiczne wrzodu żołądka
1920 - Krótki zarys chirurgii wojennej...
kalendarium
1869 – ukończył gimnazjum w Chełmnie
1869 - 1872 - studiował medycynę na uniwersytecie w Greifswaldzie
1872 - 1873 – kontynuował naukę w Berlinie i Strasburgu
1876 – 1877 – przeprowadził w szpitalu w Chełmnie swoje pierwsze operacje
1878 – habilitował się w uniwersytecie w Jenie
1878 – 1887 - prowadził prywatną klinikę chirurgiczną, okulistyczną i ginekologiczną w Chełmnie
1887 VII – przeprowadził się do Krakowa
1887 – 1897 - prof. UJ
1887 – 1888 - doprowadził do wybudowania kliniki chirurgicznej przy ul. Kopernika 40
1880 - jako pierwszy w Polsce (drugi w świecie) wykonał zabieg wycięcia odźwiernika z powodu raka żołądka
1881 - pierwszy w świecie przeprowadził resekcję żołądka z powodu wrzodu
1884 - zastosował nową metodę chirurgicznego leczenia choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy za pomocą zespolenia żołądkowo-jelitowego
1888 – 1889 - dziekan Wydziału Lekarskiego UJ
1889 - zainicjował w Krakowie coroczne Zjazdy Chirurgów Polskich
1897 – został prof. Uniwersytetu Lwowskiego
1900 – opracował oryginalną metodę usuwania gruczolaka prostaty
1914 – został ewakuowany do Brna na Morawach
1916 – wrócił do Lwowa
1986 – jego imieniem nazwano ulicę w XII dzielnicy Prokocim – Bieżanów (Rżąka)