Radost
(? - 19 stycznia 1142 Kraków)
biskup krakowski
rodzina
Z pochodzenia był prawdopodobnie Polakiem. Według Długosza nosił także łacińskie imię Gaudenty. Na tej podstawie niektórzy badacze sądzili, że pochodził z rodu Pałuków-Sławnikowiców. Sam Długosz podał, że Radost pochodził z rodu Różyców.
biogram
Archidiakon krakowski, bliski współpracownik Bolesława Krzywoustego. Jego pontyfikat trwał 22 lata i należy do najdłuższych w dziejach Kościoła krakowskiego.
Będąc biskupem krakowskim wsławił się głównie jako fundator kilku budowli sakralnych. Między innymi kontynuował on budowę romańskiej katedry na Wawelu, przerwaną w 1125 roku tragicznym pożarem Krakowa, odnotowanym przez liczne roczniki polskie. Zdarzenie to znacznie opóźniło pracę przy wznoszeniu katedry wawelskiej. Jej poświęcenie odbyło się dopiero w 1142 roku, a dokładnie w trzy miesiące po śmierci biskupa Radosta. Ponadto Radost w ostatnich latach swojego pasterzowania ufundował na ówczesnym terenie diecezji krakowskiej (dziś kieleckiej), w miejscowości Brzeźnica, najstarszy na ziemiach polskich konwent cystersów.
O pomyślnym rozwoju życia zakonnego pod opieką biskupa Radosta informuje tzw. falsyfikat tyniecki z lat 1123-1125. Dokument ten jest potwierdzeniem posiadłości, przywilejów i dziesięcin opactwa benedyktynów w Tyńcu przez legata papieskiego Idziego, biskupa Tusculum.
Zabytek ten, w postaci której zachował się do naszych czasów, zawiera wiele wewnętrznych sprzeczności i anachronizmów, stanowiących efekt dokonanego około XIII wieku poprawienia jego treści. Dlatego też dokument ten powszechnie uznawany jest za falsyfikat. Niemniej jednak zasadnicza treść tego dokumentu to informacje prawdziwe, odnoszące się do czasów biskupstwa Radosta. Nie sposób więc nie docenić jego wartości historycznej.
Osoba biskupa Radosta związana jest również z fundacją innego opactwa benedyktyńskiego, a dokładnie chodzi o konwent Św. Krzyża na Łyścu. Niestety nie znane są bliższe informacje o tej fundacji. Pontyfikat biskupa Radosta to niewątpliwie czas fundowania przez możne rycerstwo licznych kościołów we własnych dobrach. Z czasem świątynie te stawały się ośrodkami kształtowania sieci parafialnej.
Podobnie jak wielu innych jego poprzedników pochowany został w katedrze na Wawelu.
kalendarium
1118 - powołany na biskupstwo krakowskie przez Bolesława Krzywoustego
1123-1124 (lub 1125/1126) - przyjął w Krakowie legata papieskiego Idziego z Tusculum
źródła:
Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków 2000
Grzesik R., Radost, (w:) Słownik Starożytności Słowiańskich