Tadeusz Klemens Rutowski

(2 XII 1852 Tarnów – 30 III 1918 Krechów koło Żółkwi)

galicyjski działacz polityczny, prawnik, dziennikarz

rodzina

jedyny syn Klemensa Rutowskiego herbu Pobóg (1807 – 1896), adwokat, burmistrz miasta Tarnowa, i jego drugiej żony Karoliny z Drogosławów Truszkowskich

poślubił (1880) w Oleśnicy Jadwigę Bogdańską z Lublina, córkę urzędnika lubelskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego

dzieci: Zofia (1883 - 1960), mąż Wilhelm Stanek; Andrzej (1886 – 1940), zginął w Katyniu; Alicja (1881 - 1887); Maria (1899, mąż 1. N. Lewakowski, 2. Leon Babiński

biogram

           Początkowo kształcił się sposobem domowym, przygotowując się do egzaminów eksternistycznych, które zdał w CK Gimnazjum w Tarnowie i wyjechał na studia do Wiednia. Rozpoczął studia na Politechnice lecz wkrótce przeniósł się na Wydział Prawa Uniwersytetu Wiedeńskiego. Wiele czasu poświęcał pracy społecznej, zaangażował się w działalność Towarzystwa Polsko-Akademickiego „Ognisko”, w którym pełnił funkcję sekretarza, a następnie wiceprezesa. Był dziennikarzem "Ekonomisty Polskiego", "Gazety Narodowej", "Muzeum", "Nowej Reformy", "Przełomu", "Słowa Polskiego". W swoich artykułach wskazywał na konieczność uprzemysłowienia zaboru austriackiego, propagował pracę u podstaw. W Sejmie Krajowym reprezentował centrum demokratyczne, walcząc o realizację reform gospodarczych i postęp dla kraju. W parlamencie wiedeńskim przeciwstawiał się ugodowej polityce zdominowanego przez konserwatystów Koła Polskiego.

           Przez szereg lat pełnił funkcję wiceprezydenta Lwowa, troszcząc się o rozwój przestrzenny oraz infrastrukturę dynamicznie rosnącego miasta. Podczas okupacji rosyjskiej pełnił funkcję prezydenta Lwowa, starając zapewnić w miarę normalne warunki życia wszystkim obywatelom miasta. Wycofujący się ze Lwowa Rosjanie internowali ponad 40 obywateli Lwowa, w tym także Rutowskiego wraz z całym Prezydium Rady. Powrócił triumfalnie do Lwowa i sprawował zarząd komisaryczny miasta.

           Był kolekcjonerem, redaktorem naczelnym miesięcznika "Sztuka", inicjatorem założenia Miejskiej Galerii Obrazów we Lwowie. Jego działalność wpływała stymulująco na rozwój życia kulturalnego Lwowa i budzenie uczuć patriotycznych wśród ludności polskiej.

           Pochowany został na Cmentarzu Łyczakowskim.

wybrane publikacje:

1883W sprawie przemysłu krajowego

1886Przemysł młynarski w Galicji

1888 - Gorzelnictwo

1890Klęski elementarne w Galicji

1914 - Norblin

kalendarium

1871 – zdał egzamin dojrzałości w Tarnowie i wyjechał na studia do Wiednia

1873 – przerwał studia ze względu na problemy zdrowotne

1873 – 1876 - podróżował po Szwecji, Włoszech, Francji, Szwajcarii, północnej Afryce, Bliskim Wschodzie. W zimie przebywał w górach Skandynawskich, Lato w Wysokich Alpach i w Karpatach

1876 I – VII – przebywał w Paryżu, jesienią powrócił do Wiednia

1877 III 31 – otrzymał absolutorium

1878 VII – zdał egzaminy doktorskie

1879 VI 9 – otrzymał dyplom

1880 – osiadł w Krakowie

1881 I 1 – wydał pierwszy numer dwutygodnika „Muzeum”

1882 I 18 – ukazał się pierwszy numer dziennika „Reforma”, którego był współzałożycielem redaktorem

1882 XI 29 – została zmieniona nazwa gazety na „Nowa Reforma”

1884 – przeniósł się wraz z rodziną do Lwowa

1885 – 1894 – redagował „Rocznik Statystyki Przemysłu i Handlu Krajowego”

1887 – 1898 – publikował „Rocznik Statystyki Galicji”

1888 – 1900 – poseł do Rady Państwa w Wiedniu

1889 – 1895 i 1905 – 1914 (1918) – piastował mandat do Sejmu Krajowego

1890 I 15 – zaczął się ukazywać miesięcznik „Ekonomista Polski”, którego był redaktorem

1896 – zaczął wychodzić wysokonakładowy dziennik lwowski „Słowa Polskie”

1905 – został wiceprezydentem Lwowa

1914 IX 3 – 1915 VI 22 – w czasie okupacji rosyjskiej Lwowa pełnił funkcję prezydenta miasta

1915 VI 22 – 1917 – internowany przez Rosjan

1917 – powrócił do Lwowa i sprawował zarząd komisaryczny miasta

czytaj więcej ...

czytaj więcej iPSB...