Tadeusz Henryk Pawlikowski
(9 XI 1861 Medyka – 28 IX 1915 Kraków)
reżyser, krytyk teatralny i muzyczny, dyrektor teatrów w Krakowie i Lwowie
rodzina
syn Mieczysława (1834 – 1903), pisarz, dziennikarz, działacz polityczny, i Heleny Dzieduszyckiej (1837 – 1918)
brat Jana Gwalberta (1860 – 1939), ekonomista, rolnik, historyk, taternik, polityk, żona Wanda Abramowicz (1863 – 1964)
poślubił około 1880 Idalię Kotarbińską
biogram
Studiował w konserwatorium w Lipsku (skrzypce, fortepian), w Weimarze (kompozycja), w Dreźnie (dyrygentura). Po powrocie do Krakowa został recenzentem teatralnym i muzycznym w „Nowej Reformie”, pisywał również recenzje muzyczne w „Czasie”. Objął dyrekcję i kierownictwo artystyczne Teatru Miejskiego w Krakowie (od 1909 im. J. Słowackiego) oraz teatru lwowskiego, położył ogromne zasługi dla rozwoju obu tych scen. Dążył do stworzenia repertuaru opartego na wybitnych dziełach polskiej literatury dramatycznej, stymulował rozwój rodzimej dramaturgii, umożliwiając wystawianie sztuk początkującym autorom.
Za jego dyrekcji debiutowali między innymi J. Kasprowicz, J.A. Kisielewski, T. Miciński. S. Przybyszewski, L. Rydel i S. Wyspiański, wprowadził na sceny polskie utwory współczesnych dramaturgów europejskich, między innymi A. Czechowa, M. Gorkiego, G. Hauptmanna, H. Ibsena, M. Maeterlincka, G.B. Shawa, A. Schnitzlera, A. Strindberga. Dążył do zarzucenia praktyki powierzania aktorom ról jednorodnych warsztatowo i wykształcenia wszechstronnych odtwórców dramaturgii przełomu wieków, propagował nowoczesne środki inscenizacji teatralnej (autentyzm dekoracji, kostiumów i rekwizytów, oświetlenie i dobór efektów dźwiękowych, mistrzowskie opracowanie scen zbiorowych). Jako pierwszy w Polsce wprowadził przedstawienia benefisowe na dochód personelu technicznego teatru.
W „Słowniku biograficznym teatru polskiego” czytamy: Był ostatnim w szeregu „wielkich panów” wspierających w Galicji teatr polski swym majątkiem i doświadczeniem... .
Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim (kwatera X, rząd południowy, miejsce 9), jego imieniem nazwano ulicę w dzielnicy Stare Miasto, na domu przy placu Matejki 6, w którym mieszkał, umieszczono tablicę pamiątkową.
kalendarium
1880 – 1882 - studiował w konserwatorium w Lipsku
1882 – 1883 – studiował w Weimarze
1884 – 1885 – studiował Dreźnie
1885 – powrócił do Krakowa
1885 – 1889 - recenzent teatralny i muzyczny w „Nowej Reformie”
1889 – wprowadził przedstawienia benefisowe
1893 VIII 1 - 1899 i 1913 – 1915 – był dyrektorem Teatru Miejskiego w Krakowie
1896 XI 14 – z jego inicjatywy pokazano w Teatrze Miejskim po raz pierwszy „Żywe Fotografie przedstawione za pomocą „Kinematografu” wynalazku pp. Augusta i Ludwika Lumieŕe z Lyonu
1900 – 1906 – dyrektor teatru lwowskiego
1951 – jego imieniem nazwano ulicę w I dzielnicy Stare Miasto na Piasku łącząc się z ul. Ambrożego Grabowskiego