(18 XI 1860 Kuryłówka (Podole) – 29 VI 1941 Nowy Jork)
kompozytor, pianista, polityk, działacz społeczny
rodzina
syn Jana, administratora dóbr Iwanowskich, i Polikseny z Nowickich
poślubił:
1. - 1880 I 17 - Antonina Korsakówna (zmarła 1881 X 18)
syn Alfred (1880 - 1901)
2. - 1899 V 31 - Helena z Rosenów primo voto Górska (zmarła 1934 I 16)
biogram
Odbył studia muzyczne w konserwatorium warszawskim, kompozytorskie u F. Kiela i H. Urbana w Berlinie. Grę na fortepianie doskonalił u T. Leszetyckiego. Debiutował jako pianista w Wiedniu. Koncertami w Europie i USA zyskał światową sławę.
Był artystą najlepiej opłacanym, pożądanym przez tłumy słuchaczy najsłynniejszych sal koncertowych, jego recitale zaszczycały swą obecnością koronowane głowy Europy.
Mapa jego podróży koncertowych obejmowała kraje całej Europy, obydwu Ameryk i Południowej Afryki, a także Australię, Nową Zelandię i Tasmanię.
W twórczości kompozytorskiej, utrzymanej w stylistyce neo-romantycznej, hołdował formom klasycznym, nawiązywał do polskiej muzyki ludowej. Do jego uczniów należeli: H. Sztompka, S. Szpinalski, Z. Stojowski.
Działalność polityczną rozpoczął przed I wojną światową, podejmując (głównie w Stanach Zjednoczonych, gdzie stał się duchowym przywódcą Polonii) akcje na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości. Jako członek Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu podjął działalność polityczną na międzynarodowym forum dyplomatycznym na rzecz odrodzenia państwa polskiego.
Dzięki jego zaangażowaniu prezydent W. Wilson umieścił sprawę polską w 13 punkcie swego orędzia dotyczącego pokoju po zakończeniu I wojny światowej.
Współorganizował ochotnicze oddziały polskie w USA. Był współzałożycielem, wraz z H. Sienkiewiczem, Komitetu Pomocy Polakom Ofiarom Wojny w Vevey i Polish Relief Fund w Londynie.
W czasie świąt Bożego Narodzenia 1918 roku przybył do Poznania, co stało się impulsem do wybuchu powstania wielkopolskiego.
Pełnił funkcję premiera i ministra spraw zagranicznych. Podpisał w imieniu Polski traktat wersalski. Był stałym przedstawicielem Polski w Lidze Narodów. Następnie wycofał się z życia politycznego.
W czasie II wojny światowej, był przewodniczącym Rady Narodowej w Londynie, pełniącej rolę emigracyjnego parlamentu.
Odznaczony został między innymi Wielką Wstęgą Orderu Orła Białego, Wielką Wstęgą Orderu Polonia Restituta i pośmiertnie Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari.
W testamencie przekazał UJ część biblioteki i znaczne fundusze, dzięki którym wzniesiono - Collegium Paderevianum.
Jego imieniem nazwano ulicę w dzielnicy Stare Miasto.
wybrane dzieła
1884 - Pieśni wędrowca
1888 - Koncert fortepianowy a-moll
1893 - Fantazja polska na fortepian i orkiestrę
1901 - opera Manru
1907 - Symfonia h-moll
kalendarium
1872 - 1878 - studiował w Instytucie Muzycznym w Warszawie
1878 - 1881 - był nauczycielem gry na fortepianie w Instytucie Muzycznym w Warszawie
1881 - studiował kompozycję u Friedricha Kiela i Heinricha Urbana w Berlinie
1883 II 23 - wystąpił (wraz ze skrzypkiem W. Górskim) po raz pierwszy w Krakowie w Sali Saskiej
1884 - studiował grę na fortepianie u Teodora Leszetyckiego w Wiedniu
1884 X 3 - w jego recitalu w Krakowie wzięła udział H. Modrzejewska
1884 X 10 - wystąpił w Krakowie
1885 - 1886 - był profesorem konserwatorium w Strasburgu
1888 XI 10 - w Wiedniu odbył wielki koncert, który przyniósł mu olbrzymi sukces
1889 X 2 i 14 - wystąpił w sali redutowej Starego Teatru na koncertach Towarzystwa Muzycznego w Krakowie
1891 XI 17 - wystąpił w nowojorskiej Music Hall (później Carnegie Hall)
1896 - zamieszkał w Morges (Szwajcaria)
1903 XII 30 oraz 1904 I 2 i 4 - wystąpił w Krakowie, dochód z koncertów przeznaczając na cele charytatywne
1910 VII 15 - wziął udział w odsłonięciu ufundowanego przez siebie pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie (dłuta A. Wiwulskiego)
1912 - jego imię otrzymała ulica w dzielnicy Stare Miasto na Kleparzu, wybiegająca z placu Jana Matejki do Rynku Kleparskiego
1913 - osiadł w Stanach Zjednoczonych
1913 III 9 i 19 - wystąpił po raz ostatni w Krakowie, w sali Starego Teatru, wykonując utwory J.S.Bacha, L. van Beethovena, F. Liszta i F. Chopina
1915 I - wraz z H. Sienkiewiczem stanął na czele Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, utworzonego w Vevey
1915 IV - przybył do USA, gdzie do 1918 roku wygłosił ponad 300 przemówień, których celem było pozyskanie amerykańskiej opinii publicznej dla sprawy polskiej
1916 XI 16 - podczas spotkania z prezydentem Wilsonem starał się go przekonać o konieczności odbudowy państwa polskiego
1917 - 1918 - reprezentował w USA paryski Komitet Narodowy Polski
1918 X - opuścił Amerykę i udał się do Europy
1918 XII 25 - na pokładzie brytyjskiego krążownika „Concord” przybył do Gdańska
1919 I 4 - 6 - przebywał w Krakowie
1919 I 16 - objął stanowisko premiera i ministra spraw zagranicznych
1919 - jako przedstawiciel Polski podpisał traktat pokojowy w Wersalu
1919 XII 4 - złożył dymisję rządu
1919 - Uniwersytet Jagielloński przyznał mu tytuł doktora honoris causa
1920 -1921 - był delegatem Polski przy Lidze Narodów
1922 XI - koncertem w Carnegie Hall w Nowym Jorku rozpoczął szereg występów w salach koncertowych całego świata
1936 - był inicjatorem Frontu Morges
1937 - 1940 - opracował wraz z L. Bronarskim i J. Turczyńskim wydanie Dzieł Wszystkich F. Chopina, opublikowane po wojnie przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne
1939 XII - stanął na czele powstałej w Paryżu Rady Narodowej
1940 VIII - wyjechał do USA w celu uzyskania poparcia dla sprawy polskiej
1964 - dzięki jego funduszom wzniesiono Collegium Paderevianum
1973 - powołany został Ośrodek Dokumentacji Życia i Twórczości lgnacego Jana Paderewskiego
1974 - obok Collegium Paderevianum UJ postawiono jego pomnik popiersie dłuta Andrzeja Pityńskiego
1992 VII 6 - jego prochy sprowadzono do Polski i złożono w Krypcie Zasłużonych w archikatedrze warszawskiej św. Jana Chrzciciela