Stanisław Polak

(1898 - ?)

murarz, twórca szopek

           Został zwycięzcą w pierwszym konkursie szopek krakowskich, który odbył się 21 grudnia 1937. Otrzymał nagrodę 80 ówczesnych złotych. Patronem konkursu był Zarząd Miejski w Krakowie. Do pierwszej edycji konkursu, który od tamtej pory odbywa się na krakowskim Rynku, u stóp pomnika Mickiewicza, zgłoszono 86 prac.

           Szopki istnieją od kilkuset lat. Krakowskie osiągnęły szczyty popularności w 2. połowie XIX wieku. Krakowscy murarze w okresie zimowym nie mieli pracy, wykonywali więc na sprzedaż niewielkie szopki, z elementami nawiązującymi do budowli Starego Miasta. Z większymi chodzili po przedmieściach Krakowa, dając jasełkowe przedstawienia. Obecnie tradycje budowy szopek kontynuują ludzie różnych zawodów, są wśród nich inżynierowie, mechanicy, architekci, urzędnicy, a nawet lekarze.

           Od 2014 krakowskie szopkarstwo znalazło się wśród pierwszych pięciu zjawisk wpisanych na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, w 2018 zostało także wpisane jako pierwsze polskie zjawisko na Listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.