Alfred Karol Obaliński

(15 XI 1843 Brzeżany – 18 VII 1898 Kraków)

chirurg, pionier urologii polskiej

rodzina

około 1880 poślubił Adelę Chwalibogowską, dzieci: Aldona, Jadwiga, Zofia

biogram

           Po ukończeniu gimnazjum w Tarnopolu, studiował medycynę na UJ. Wziął udział w powstaniu styczniowym, walczył pod Miechowem. Uzyskał doktorat wszech nauk medycznych, a później dyplom doktora chirurgii i okulistyki.
           Został asystentem w Klinice Chirurgicznej UJ, następnie prymariuszem oddziału chirurgicznego w Szpitalu św. Łazarza i funkcję tę pełnił przez 27 lat. Dzięki jego działalności znacznie wzrosła liczba przyjmowanych pacjentów oraz wykonywanych operacji. Doprowadził również do rozbudowy oddziału, oddano do użytku nowoczesny pawilon (tzw. Czerwona Chirurgia).
           Był jednym z prekursorów urologii w Polsce, który przewidywał konieczność wydzielenia diagnostyki i terapii chorób układu moczowo - płciowego z obszaru chirurgii ogólnej. Jego autorstwa podręcznik Wykłady z zakresu chorób dróg moczowych męskich był pierwszą monografią z urologii w Polsce i jedną z pierwszych w światowej literaturze przedmiotu. Również on pierwszy w Polsce, z polecenia Jana Mikulicza, prowadził wykłady z zakresu urologii na Uniwersytecie Jagiellońskim.
           Zajmował się głównie chirurgią plastyczną, ortopedią, chirurgią jamy brzusznej, urologią i chirurgią tarczycy. Wypracował własną metodę przeszczepiania skóry, operował wady wrodzone układu kostnego u dzieci. Bezcenny dorobek stanowią jego prace z zakresu leczenia operacyjnego przepuklin i niedrożności. Zajmował się chirurgią dróg moczowych, w której wprowadził własną metodę umocowania nerki. Był prekursorem przetaczania krwi i propagatorem wykorzystania badań rentgenowskich do celów medycznych.
           Był autorem pierwszego w Polsce podręcznika urologii, a także wielu publikacji naukowych z zakresu chirurgii przewodu pokarmowego i nerek, układu kostnego, tarczycy i ginekologii. Swoje prace ogłaszał w Przeglądzie Lekarskim Krakowskim, Gazecie Lekarskiej, Medycynie (był jej współwłaścicielem) i innych pismach krajowych i zagranicznych. Dokonał modyfikacji wielu różnych operacji, wprowadził na stałe piłkę Gigliego do trepanacji czaszki i stworzył podwaliny pod rozwój urologii. Od jego nazwiska pochodzi metoda operacji płaskostopia.
           Był założycielem (wraz z Arnoldem Bannetem, okulistą i Wincentym Eminowiczem, naczelnikiem straży pożarnej) i pierwszym prezesem Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w Krakowie. Był również prezesem Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego oraz radnym miejskim.
           Pochowany na Cmentarzu Rakowickim (kwatera M, rząd wschodni, po lewej grobu Miarczyńskiej), z pięknym napisem na nagrobku:
Na polu nauki niósł ulgę cierpiącym. Szedł przez życie drogą prawdy, pracy i obowiązku.

wybrane publikacje:

1886 - wydał pierwszy polski podręcznik urologii Wykłady z zakresu chorób dróg moczowych męskich ;

kalendarium

1862 - 1867 - studiował medycynę na UJ
1863 - 1864 - uczestniczył w powstaniu styczniowym
1868 - ukończył Wydział lekarski UJ uzyskując stopień doktora wszech nauk medycznych
1868 - 1870 - pracował jako asystent w Klinice Chirurgicznej UJ
1870 - uzyskał dyplom doktora chirurgii i okulistyki
1870 - 1897 - był prymariuszem oddziału chirurgicznego Szpitala Św. Łazarza
1881 - habilitował się jako docent prywatny w zakresie propedeutyki chirurgicznej oraz nauk o narzędziach i opatrunkach chirurgicznych
1881 - 1882 - był kierownikiem Kliniki Chirurgicznej UJ
1883 - 1885 - został profesorem nadzwyczajnym, prowadził wykłady z zakresu urologii na Uniwersytecie Jagiellońskim
1883 - współtworzył Towarzystwo Ratunkowe
1888 - został profesorem UJ
1888 - jako pierwszy w Polsce i wówczas jako jeden z nielicznych w świecie wykonał w Krakowie operację usunięcia stercza
1890 - 1896 - był radnym miejskim
1891 VI 6 – zaczęło działać w Krakowie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
1891 - 1897 - był prezesem Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w Krakowie
1893 - dzięki jego staraniom powstał w Szpitalu św. Łazarza nowoczesny pawilon chirurgiczny (tzw. Czerwona Chirurgia)
1896 - jako pierwszy w świecie przeprowadził operację całkowitego wycięcia żołądka wraz z poprzecznicą
1896 - jako pierwszy na ziemiach polskich zastosował rentgenografię do diagnostyki chirurgicznej, pierwsze zdjęcie wykonał w Katedrze Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego przy pomocy prof. chemii Karola Olszewskiego. Było to zdjęcie zwichniętego stawu łokciowego
1896 II 22 - "Przegląd Lekarski" zamieścił w numerze 8 artykuł profesora O użytkowaniu promieni Roentgena w celach diagnostycznych
1896 X - podczas posiedzenia Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego podał krótki opis zabiegu nacięcia nerki celem usunięcia kamieni
1897 - jako pierwszy opracował stosowanie piłki Gigliego do trepanacji czaszki
1897 - podał własną metodę przyszycia nerki
1899 - założony przez niego fundusz przeznaczony dla ubogich opuszczających szpital został przekształcony w fundację jego imienia

źródła:

Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000

Zdzisław Gajda, O ulicy Kopernika w szczególności o Wesołej w ogólności, Kraków 2005