Feliks Nowowiejski
(7 II 1877 Wartembork, obecnie Barczewo – 18 I 1946 Poznań)
kompozytor, dyrygent, pedagog
biogram
Był najwybitniejszym polskim kompozytorem działającym w Krakowie w 1 połowie XX wieku.
Początkowo działał w Olsztynie, później studiował w Berlinie, między innymi grę na organach w konserwatorium Sterna, następnie kompozycję u M. Brucha w Königlichte Akademie der Künste, według tradycji także w Pradze u A. Dvořáka. Zdobył wiele prestiżowych nagród za utwory orkiestrowe i chóralne,był dyrektorem artystycznym Towarzystwa Muzycznego w Krakowie (w konkursie pokonał Z. Jachimeckiego).
Po I wojnie światowej osiadł w Poznaniu, gdzie został profesorem konserwatorium. Organizator ruchu chóralnego i juror międzynarodowych konkursów muzycznych. Prześladowany jako kompozytor Roty, schronił się z rodziną w Krakowie, gdzie powstały jego ostatnie kompozycje (między innymi IV Symfonia). Podjął próbę zorganizowania stałych koncertów symfonicznych z udziałem orkiestr wojskowych (głównie 13, 56 i 100 pułków piechoty) i orkiestry amatorskiej oraz chóru Towarzystwa Muzycznego (między innymi koncerty poświęcone twórczości L. van Beethovena, J. Brahmsa, A. Brucknera, R. Schumanna i R. Wagnera). Prowadził także koncerty poświęcone współczesnej muzyce polskiej (utwory M. Karłowicza, Z. Stojowskiego) oraz polskie prawykonanie III Symfonii G. Mahlera.
Był organizatorem oprawy muzycznej uroczystości odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego, uświetnionej wykonaniem napisanej z tej okazji Roty do słów M, Konopnickiej. Mieszkał wtedy przy ul. Floriańskiej 20, co uczczono umieszczając przy wejściu do kamienicy pamiątkową tablicę. W Krakowie prowadził prywatne kursy kompozytorskie (do jego uczniów należeli między innymi J. Gablenz, K. Garbusiński, S. Has).
Jego dorobek kompozytorski stanowią utwory symfoniczne, kameralne, fortepianowe, organowe (między innymi 9 symfonii, Boże Narodzenie w kościele Mariackim w Krakowie), uwertury, opery, oratoria, msze, pieśni (cykle Teka białowieska. Róże dla Safo).
Po wojnie wrócił do Poznania, gdzie zmarł.
wybrane kompozycje:
1898 – marsz na fortepian Pod sztandarem pokoju
1901 - Powrót syna marnotrawnego
1903 - Quo vadis
1903 – uwertura Swaty polskie
1905 - Znalezienie św. Krzyża
1924 – opera Legenda Bałtyku
kalendarium
1887 – 1893 – uczęszczał do szkoły muzycznej w Świętej Lipce
1893 – wraz z rodziną przeniósł się do Olsztyna
1898 – otrzymał I nagrodę stowarzyszenia The British Musician na konkursie kompozytorskim w Londynie za utwór Pod sztandarem pokoju
1898 – rozpoczął studia Berlinie
1898 - 1907 - zdobył wiele prestiżowych nagród za utwory orkiestrowe i chóralne 1902, 1904 – nagrody im. Giacomo Meyerbeera w Rzymie
1903 – nagroda im. Ludwiga van Beethovena w Bonn
1909 – osiadł w Krakowie
1909 I 13 - skomponował melodię do Roty Marii Konopnickiej
1909 IX 20 - 3 IV 1914 - dyrektor artystyczny Towarzystwa Muzycznego w Krakowie
1910 - organizator oprawy muzycznej uroczystości odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego
1911 - polskie prawykonanie III Symfonii G. Mahlera
1911 – poślubił Elżbietę Mironow-Mirocką, mieli pięcioro dzieci
1919 – osiadł w Poznaniu
1920 - 1927 - profesor konserwatorium w Poznaniu
1936 – odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta
1940 - 1945 - schronił się z rodziną w Krakowie
źródła:
Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000