Nikołaj Nikołajewicz Nowosilcow
(1761 – 20 IV 1838 Petersburg)
rosyjski polityk i działacz państwowy
Uczył się w Korpusie Paziów, służył w rosyjskiej armii w latach 1783 – 1796 i uczestniczył w stłumieniu Insurekcji Kościuszkowskiej w 1794. Jeden z najbliższych współpracowników Aleksandra I w pierwszych latach jego panowania. Został zastępcą przewodniczącego Rady Najwyższej Tymczasowej Księstwa Warszawskiego, sprawował nadzór nad policją w latach 1813 – 1815 i kontrolę nad skarbem od 1814 roku. Przewodniczący Komitetu Wyższego Nadzoru Policyjnego, w 1815 roku członek Rządu Tymczasowego okupowanego Królestwa Polskiego. Powołał Wyższą Wojskową Tajną Policję, był wrogiem polskich ruchów wolnościowych. Prowadził intrygi przeciw Adamowi Jerzemu Czartoryskiemu. Przyczynił się do wykrycia spisków Filomatów i Filaretów w prowincjach zabranych. Jego postać pojawia się w III części „Dziadów” Adama Mickiewicza.
1821 III 18 – prezes Wodzicki skierował do niego list z oskarżeniami krakowskiej młodzieży i propozycjami zmian na krakowskim Uniwersytecie
źródła:
Szyndler Bartłomiej, Mikołaj Nowosilcow (1762-1838)