Maria Kazimiera d'Arquien
Marysieńka
(28 VI 1641 Nevers – 30 I 1716 Blois, Francja)
królowa polska
rodzina
córka Henryka de la Grange markiza d'Arquien, księcia orleańskiego, i Franciszki de la Châtre de Brillebaut
1. żona Jana Zamoyskiego
urodziła mu czworo dzieci:
Ludwikę Marię (IV 1659 - V 1659), dziecko urodzone martwe (styczeń 1660), Katarzynę Barbarę (4/5 XII 1660 - XII 1662), córkę (1664 - 1664)
2. żona Jana Sobieskiego
urodziła mu trzynaścioro dzieci, z których tylko czworo osiągnęło dorosłość: Jakub (1667-1737), Teresa Kunegunda (1676-1730), Aleksander (1677-1714) i Konstanty (1680-1726)
biogram
Do Warszawy przybyła jako 5-cio letnie dziecko z dworem Ludwiki Marii. Wkrótce została wysłana na nauki do Nevers. Uczyła się tam języka francuskiego, dostojnych manier, obracała się w kręgach arystokratycznych, powróciła mając dwanaście lat.
Wyszła za mąż za wojewodę kijowskiego Jana Zamoyskiego (który w kontrakcie ślubnym przyznał jej 600 tysięcy złotych ze swoich dóbr i 12 tysięcy złotych na roczne wydatki osobiste, co było wówczas bardzo poważną sumą) i przeniosła się do Zamościa. Mimo, że miała z nim czworo dzieci nie był to związek szczęśliwy.
Po śmierci Zamoyskiego poślubiła Jana Sobieskiego, którego poznała na dworze Ludwiki Marii. Stała się jego powiernicą i przyczyniła się do wyniesienia Sobieskiego na tron polski przez stronnictwo francuskie.
Będąc królową wspierała politykę mającą doprowadzić do sojuszu polsko - francuskiego. Zarazem chciała uzyskać od ówczesnego króla Francji Ludwika XIV przywileje dla swojej rodziny. Szukała sojuszników zarówno w Wiedniu, jak też w Paryżu dla realizacji planów matrymonialnych i sukcesyjnych na rzecz syna Jakuba.
Po elekcji Augusta II wyjechała do Rzymu, gdzie prowadziła aktywne życie, potem przeniosła się do Francji, gdzie Ludwik XIV wydał jej zakaz pojawienia się w Paryżu i Wersalu.
Warszawa zawdzięcza jej Marywil, centrum handlowe, pawilon letni zwany Marymontem wzniesiony w latach 1692 - 1695 przez Tylmana z Gameren oraz ufundowała także klasztor i kościół Sakramentek. Pozostawiła ogromną ilość liczbę listów, a do literatury przeszła jako adresatka listów Sobieskiego.
Zmarła w Blois (gdzie spędziła ostatnie półtora roku życia) po płukaniu żołądka zarządzonym przez lekarza.
Trumnę przeniesiono do kościoła św. Zbawiciela w Blois, do kaplicy św. Eustachego, natomiast samo serce złożono w urnie w miejscowym kościele jezuitów (przepadło potem w czasie Rewolucji Francuskiej). Następnie trumna z ciałem Marysieńki spoczęła w warszawskim kościele kapucynów, obok Jana III i stamtąd wraz z prochami króla przewieziona została do katedry wawelskiej w Krakowie.
kalendarium
1646 - przybyła z dworem Ludwiki Marii do Warszawy
1954 - powróciła do Warszawy z Nevers
1658 III 3 - poślubiła wojewodę sandomierskiego Jana Sobiepana Zamoyskiego
1665 IV 7 - zmarł jej mąż Jan Zamoyski
1665 V 14 - poślubiła potajemnie Jana Sobieskiego
1665 VII 5 - poślubiła oficjalnie Jana Sobieskiego
1676 II 2 - została koronowana na Wawelu na królową Polski
1698 X 29 - przekroczyła granicę Śląska udając się do Rzymu
1714 VI 19 - przeniosła się do Francji
1716 IV 2 - trumnę przeniesiono do kościoła św. Zbawiciela w Blois
1717 - trumna spoczęła w warszawskim kościele kapucynów
1734 I 15 - przewieziono jej trumnę do katedry wawelskiej w Krakowie