Sławomir Mrożek
(29 VI 1930 Borzęcin koło Tarnowa – 15 VIII 2013 Nicea)
dramatopisarz, prozaik, satyryk, rysownik
rodzina
syn Antoniego (1903 - 1987), kierownika poczty, i Zofii z domu Kędzior (1906 – 1949), córki przedsiębiorcy branży mleczarskiej
rodzeństwo: Litosława (1935 – 1995), Jerzy (1928 – 1932)
poślubił: 1. w 1959 Maria Obremba, zmarła w 1969, malarka; 2. w 1987 Susana Osorio Rosas, Meksykanka
biogram
Po ukończeniu Liceum im. Nowodworskiego, studiował w krakowskiej ASP oraz orientalistykę na UJ. Zadebiutował jako rysownik na łamach „Przekroju" i „Szpilek” oraz reportażem z budowy Nowej Huty (Młode miasto). Pracował w redakcji „Dziennika Polskiego", prowadził parodystyczną rubrykę Postępowiec na łamach różnych czasopism. Współpracował z Teatrem Satyryków i Piwnicą pod Baranami. Wyemigrował do Włoch, następnie zamieszkał w Paryżu, gdzie na łamach „Le Monde" i „Kultury” opublikował list protestacyjny przeciw interwencji wojsk polskich w Czechosłowacji. W konsekwencji władze polskie odmówiły mu przedłużenia paszportu, a następnie wydały zakaz (do 1971) rozpowszechniania jego utworów w Polsce. Przebywał w Meksyku, następnie powrócił do Krakowa.
W twórczości podejmuje problematykę stosunku jednostki do zbiorowości, schematyzacji życia, paradoksów cywilizacji, stereotypów myślowych i moralnych, polemizuje z tradycją literacką (głównie romantyczną); posługuje się konwencją groteski, pastiszu, poprzez parodię oficjalnych stylów — potocznego, urzędowego, dziennikarskiego, literackiego (między innymi XIX-wiecznej powieści obyczajowej, moralizatorskiej literatury dla dzieci) – osiąga efekt komiczny. Autor groteskowo-satyrycznych fars i komedii, dramatów, zbiorów opowiadań satyrycznych, cykli rysunkowych, felietonów zamieszczanych w „Tygodniku Powszechnym". Laureat wielu nagród i odznaczeń.
Pochowany w Panteonie Narodowym w Krakowie.
Przykład informacyjnego telegramu:
Z działalności naukowej ONZ. - Rzecznik do badania wyników prac w rolnictwie i leśnictwie oświadczył, że – jak dotychczas – używanie profesorów do wyrębu lasów nie ma wpływu na podniesienie jakości drewna.
wybrane publikacje:
zbiory opowiadań:
1953 - Półpancerze praktyczne, Opowiadania z Trzmielowej Góry
1957 – Słoń
1959 - Wesele w Atomicach
1962 - Deszcz
1970 - Dwa listy i inne opowiadania
1981 – Opowiadania
1983 – Donosy
dramaty:
1958 - Policja
1959 – Męczeństwo Piotra Oheya
1960 - Indyk
1961 - Na pełnym morzu, Karol, Strip-tease
1962 – Zabawa, Kynolog w rozterce
1963 – Czarowna noc, Śmierć porucznika
1964 – Tango (wystawiony 1965)
1973 - Szczęśliwe wydarzenie
1974 - Emigranci (wystawiony 1975)
1981 - Ambasador
1984 - Alfa
1987 - Portret
1993 - Miłość na Krymie (wystawiony 1994)
2000 - Wielebni, Piękny widok
2013 – Karnawał, czyli pierwsza żona Adama
powieści:
1956 – Maleńkie lato
1961 – Ucieczka na południe
zbiory felietonów:
1981 – Małe listy
2000 – Dziennik powrotu
2000 – Małe listy
scenariusze filmowe:
1975 – Wyspa róż
1978 – Amor
1994 – Powrót
inne:
1957 - Polska w obrazach
1990 - Rysunki
2006 – Baltazar, autobiografia
2010 – Dzienniki. Tom 1. 1962 – 1969
2012 – Dzienniki. Tom 2. 1970 – 1979
2013 – Dzienniki. Tom 3. 1980 – 1989
kalendarium
1933 – zamieszkał w Krakowie
1950 – debiutował na łamach „Przekroju"
1950 - 1954 - redaktor „Dziennika Polskiego"
1955 - 1957 - krytyk teatralny „Echa Krakowa”
1956 - prowadził parodystyczną rubrykę Postępowiec w pismach „Od A do Z", „Dziennik Polski" (1956 – 1957), „Życie Literackie" (1957 – 1959)
1962 - laureat nagrody Fundacji Kościelskich
1963 – przebywał we Włoszech, Francji i Meksyku
1964 – laureat Fundacji im. A. Jurzykowskiego
1967 – laureat nagrody tygodnika „Przekrój"
1968 - zamieszkał w Paryżu
1972 – laureat austriackiej nagrody państwowej
1978 – otrzymał obywatelstwo francuskie
1981 XII – zaprotestował przeciwko wprowadzeniu stanu wojennego
1987 VI 12 - przyjechał do Krakowa
1989 – 1996 - przebywał w Meksyku, następnie powrócił do Krakowa
1990 - honorowy obywatel m. Krakowa
1990 - uczestniczył w festiwalu zorganizowanym w Krakowie z okazji jego 60 urodzin
1996 – powrócił do Krakowa
1997 – został członkiem PAU
2002 – przeszedł udar mózgu, którego wynikiem była afazja. Dzięki trzyletniej terapii odzyskał zdolność pisania i mówienia, efektem walki z chorobą jest jego autobiografia
2008 V 6 – zapowiedział ponowne opuszczenie ojczyzny
2008 VI 6 – wyleciał z Krakowa by ze względów zdrowotnych osiąść w Nicei
źródła:
Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000