Dzisiejsza data:

Kościół p.w. św. Filipa i Jakuba

nieistniejący

           Położony na północ od krakowskiego Rynku Kleparz przez długi czas był samodzielnym miastem, do Krakowa został włączony w 1792 roku. Nie jest wiadomo kiedy dokładnie powstała druga świątynia w mieście Kleparz – druga po farze św. Floriana – ale nieistniejący dziś kościół pw. św. Filipa i Jakuba został zbudowany prawdopodobnie w XIV wieku, być może był fundacją Janusza z Minogi koło Skały z rodu Nowinów. W źródłach wzmianki o kościele pojawiają się w 1373 i 1409 roku. Stał przy północnej pierzei zabudowań kleparskiego rynku. Być może kościół powstał jako budowla drewniana, podobnie jak większość otaczającej rynek zabudowy, według Jana Długosza w połowie był zbudowany z cegły. Prawdopodobnie była to świątynia o niewielkich rozmiarach – opisywana była jako kaplica.

           Zabudowę Kleparza kilkakrotnie niszczyły pożary. Kościół św. Filipa i Jakuba spłonął w czasie pożaru Kleparza w 1528 roku - po tych zniszczeniach został odbudowany już jako murowana kaplica. Kleparz był również narażony na wielkie zniszczenia w czasie walk i wojen – nie był otoczony murami obronnymi i był ulokowany tuż za murami miejskimi Krakowa. Kolejne zniszczenia dla zabudowy oraz kościoła przyniósł potop szwedzki w XVII wieku, po szybkiej odbudowie wspieranej przez wiceprepozyta kolegiaty św. Floriana Andrzeja Navoioviusa został ponownie konsekrowany 4 września 1667 roku. Powstała wówczas świątynia o barokowej architekturze i wyposażeniu. Kolejny pożar w niecałe sto lat później znów nie oszczędził kościoła – uległ on ponownemu zniszczeniu, został odrestaurowany pod koniec XVIII wieku ale już w 1801 roku władze austriackie podjęły decyzję o jego wyburzeniu.

           W 2 połowie XIX wieku teren po kościele przejęli oo. Misjonarze i zbudowali tu kościół św. Wincentego oraz klasztor – dziś w miejscu dawnego kościoła św. Filipa i Jakuba znajduje się ogród klasztorny.

źródła:

Janina Bieniarzówna, Jan M. Małecki, Dzieje Krakowa, t. 2, Kraków 1984

Michał Rożek, Przewodnik po zabytkach Krakowa, Kraków 2008

Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków 2000