Dzisiejsza data:

Sanktuarium Bożego Miłosierdzia

Łagiewniki

           Łagiewniki to jedna z dzielnic Krakowa, położona w jego południowej części. Współcześnie to miejsce jest kojarzone przede wszystkim z osobą św. Faustyny oraz powszechnie znane jako centrum kultu Miłosierdzia Bożego, licznie odwiedzane przez pielgrzymów. Kiedyś były tu oddalone od miasta i niezbyt licznie zasiedlone tereny wiejskie. Znaczenie tego miejsca znacznie wzrosło w XIX - XX wieku, gdy odkryto złoża iłów łupkowych i gipsu, a to sprawiło, że rozwinął się tu przemysł i wzrosła liczba ludności. Jeszcze w 1. połowie XX wieku zbudowano linię tramwajową, która połączyła Łagiewniki z Krakowem, a w 1941 zostały przyłączone do miasta.


 

Historia miejsca

           Pod koniec XIX wieku w Łagiewnikach zbudowano klasztor Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia, ufundował go w 1891 książę Albin Dunajewski. Powstał wówczas klasztor, kaplica oraz zakład wychowawczy dla dziewczyn, którymi opiekowały się siostry. Zapewniały im pracę i możliwość zmiany swojego życia, a przy klasztorze działała prowadzona przez siostry pralnia, pracownie hafciarskie, gospodarstwo rolne. W okresie międzywojennym żyła w Łagiewnikach siostra Faustyna Kowalska – mistyczka, która zapisywała swoje wizje i dała początek wielkiemu kultowi Miłosierdzia. W 1993 odbyła się jej beatyfikacja a w 2000 – kanonizacja. Po beatyfikacji siostry Faustyny ruch pielgrzymów w Łagiewnikach i kult Miłosierdzia Bożego rozwijał się tak intensywnie, że postanowiono rozbudować to miejsce – zbudowano nową bazylikę, Dom Duszpasterski, Aulę im. Jana Pawła II oraz utworzono potrzebne pielgrzymującym tu z całego świata wiernym zaplecze duszpastersko-socjalne.

W 1997 Jan Paweł II poświęcił kamień węgielny pod budowę nowego kościoła, budowę rozpoczęto w 1999, a już w 2002, podczas pielgrzymki do Polski, Ojciec Święty poświęcił świątynię p.w. Bożego Miłosierdzia. W 2003 otrzymała ona honorowy tytuł bazyliki mniejszej.


 

Architektura i wnętrze

           Projekt kościoła oraz jego wnętrza przygotował Witold Cęckiewicz. Jest to potężna, dwupoziomowa budowla wzniesiona na planie o kształcie elipsy. Nad całością góruje wysoka wieża. Jasne elewacje kościoła są w dużej części przeszklone, całość jest bardzo monochromatyczna i surowa. Podobnie prezentuje się wnętrze – przestronna nawa i prezbiterium są bardzo jasne, świetnie oświetlają je duże, prostokątne okna z witrażami, sięgające od podłogi aż po sufit. Nie ma w kościele dużej ilości wyposażenia czy elementów dekoracyjnych. Cała uwaga wiernych skierowana jest w stronę prezbiterium. Stoi tam duży, jasny, kamienny ołtarz oraz ambona. Za ołtarzem – na ścianie prezbiterium – zawieszono kopię wizerunku Jezusa Miłosiernego, namalowaną przez Jana Chrząszcza. Poniżej obrazu stoi duże, złote tabernakulum – ma kształt kuli ziemskiej z wyraźnym rysunkiem kontynentów i jest otoczone rzeźbionymi gałązkami jakby rozwianego przez wiatr krzewu.

           Na ścianie nawy, po prawej stronie od prezbiterium zawieszony jest obraz Ostrobramskiej Matki Bożej Miłosierdzia, namalowany również przez Jana Chrząszcza. Po drugiej stronie natomiast wykonano napis – umieszczono tam słowa Jana Pawła II, wypowiedziane w Łagiewnikach podczas uroczystości zawierzenia świata Bożemu Miłosierdziu.

           Na sklepieniu widoczne są wielkie, drewniane belki – ułożone promieniście, tworzą wzór promieni, wychodzących od strony prezbiterium ku nawie kościoła. Naprzeciwko prezbiterium zbudowany jest szeroki chór – tam, w wielkim oknie umieszczony jest ogromny witraż, przedstawiający Krzyż na tle wielkiego słońca i morza. Błękitne witraże w pozostałych oknach są jakby jego kontynuacją. Autorami witraży są Witold Cęckiewicz oraz Małgorzata Toborowicz.

           W dolnej części bazyliki znajduje się pięć kaplic. Centralne miejsce zajmuje kaplica Św. Siostry Faustyny, pozostałe są zakomponowane promieniście wokół niej.


 

Kaplica św. Faustyny

           Kaplica św. Faustyny nazywana jest kaplicą włoską - jej wystrój jest darem Episkopatu Włoch. Kaplica została poświęcona w sierpniu 2005, w rocznicę chrztu świętej Faustyny. Wnętrze kaplicy jest jasne i skromne, ściany wyłożono jasnymi płytami z piaskowca. Centralnym elementem jest tabernakulum, które swoim kształtem przypomina rozwijający się pąk kwiatu. Powyżej umieszczony jest obraz św. Faustyny z Dzienniczkiem, który namalował Jan Chrząszcz. Ołtarz, ambona oraz podstawa, na której ustawiony jest relikwiarz z relikwiami św. Faustyny wykonane zostały z jasnego trawertynu.


 

Kaplica Świętych Obcowania

           Po prawej stronie od wejścia do bazyliki znajduje się Kaplica świętych obcowania – ta kaplica nazywana jest węgierską, ponieważ jej wystrój jest darem kościoła węgierskiego. Została poświęcona w październiku 2004 roku. Autorem projektu kaplicy oraz wykonawcą jest artysta węgierski, greckokatolicki kapłan László Puskás. Wystrój kaplicy jest związany z tematem obcowania świętych – na ścianach bocznych wykonano mozaikowe przedstawienia ponad 60 świętych i błogosławionych, a na ich czele stoi Matka Boża. W prezbiterium kapicy ustawiony jest marmurowy ołtarz, nad nim znajduje się mozaika z przedstawieniem Jezusa Miłosiernego ze św. Faustyną. W kaplicy złożone są relikwie św. Stefana, króla Węgier.


 

Kaplica św. Andrzeja

           Kolejna kaplica po prawej stronie to Kaplica grekokatolicka św. Andrzeja Apostoła. Jest ona darem kościoła obrządku greckokatolickiego z Polski i z Ukrainy. Została poświęcona w czerwcu 2007 roku. W prezbiterium ustawiony jest ikonostas, wykonany przez ukraińskiego artystę Lubomira Medwida – zobaczyć można tam między innymi postaci Matki Bożej z Dzieciątkiem czy św. Andrzeja, który jest patronem kościoła wschodniego oraz przedstawienie Ostatniej Wieczerzy. Białe ściany kaplicy częściowo pokryto barwną polichromią, wykonaną przez Timura Karima i Małgorzatę Dawidiuk. Malowane kompozycje wykonano w jasnej kolorystyce, swoją surową, linearną formą są bliskie malarstwu wschodniemu. Przedstawione sceny to: Sobór Bogurodzicy, Chrzest Rusi - Ukrainy, Święta Trójca Starotestamentowa, Chrystus Acheiropoieos oraz Podwyższenie Krzyża Świętego.


 

Kaplica Krzyża Świętego

           Po lewej stronie od wejścia do dolnej bazyliki znajduje się Kaplica Krzyża Świętego - wystrój jej wnętrza przygotowali wierni z Niemiec, więc nazywana jest też kaplicą niemiecką. W jej prezbiterium znajduje się marmurowy ołtarz i drewniany krzyż z koroną cierniową. W pobliżu ołtarza ustawiono dużą rzeźbę, wykonaną z brązu – jest to postać karmelitanki Siostry Teresy Benedykty od Krzyża (znanej też pod jej prawdziwym nazwiskiem - Edyta Stein). Na ścianach kaplicy umieszczono wykonane z brązu stacje drogi krzyżowej, których autorem jest Bert Gerrenheim. Przedstawienia te są bardzo realistyczne i ekspresyjne, a wśród osób uczestniczących na różnych etapach w tej drodze krzyżowej rozpoznać można twarze znanych osób i świętych - Jana Pawła II, Matkę Teresę z Kalkuty, św. Franciszka z Asyżu, św. Maksymiliana Kolbe.


 

Kaplica Matki Bożej Bolesnej

           Obok kaplicy Krzyża Świętego znajduje się Kaplica Matki Bożej Bolesnej. Wystrój został podarowany przez kościół ze Słowacji i nazywana jest kaplica słowacką. Została poświęcona w kwietniu 2008 roku. Projekt wystroju przygotował słowacki architekt Marian Sitarčik. Ściana zamykająca prezbiterium jest częściowo przeszklona – na szkle wykonano grafikę, ze sceną Złożenia Chrystusa do grobu. Na ścianie natomiast umieszczono piękną rzeźbioną Pietę, wykonaną przez Jana Lesňáka. Na ścianie bocznej po lewej stronie kaplicy zobaczyć można bardzo ciekawe freski, których autorem jest Peter Čambál. Freski te zwracają uwagę stylem bliskim grafice czy rysunkom, artysta posługuje się ograniczoną kolorystyką, kreśli sceny i postaci bardzo precyzyjnie i z dużym realizmem. Przedstawiono tam tzw. Siedem Boleści Matki Bożej – są to sceny: Proroctw Symeona, Ucieczka do Egiptu, Zgubienie Jezusa, Spotkanie Jezusa w drodze na Golgotę, Ukrzyżowanie i śmierć Jezusa, Zdjęcie z krzyża oraz Złożenie do grobu. Na drugiej ścianie bocznej wisi wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej oraz napis – są to słowa Magnificat napisane w kilku językach: starocerkiewno-łacińskim, łacińskim, greckim, hebrajskim.


 

Kaplica Wieczystej Adoracji

           W sanktuarium znajduje się jeszcze jedna kaplica, zaprojektowana również przez W. Cęckiewicza. Jest to Kaplica Wieczystej Adoracji, poświęcona w 2004 roku. Stoi obok bazyliki, ma kształt rotundy i prowadzi do niej osobne wejście. Ściany kaplicy są w dużej części przeszklone - prostokątne okna są wysokie od podłogi po sklepienie, a górna część kaplicy jest w całości przeszklona. W oknach tych umieszczono witraże z bardzo dekoracyjnymi, barwnymi kompozycjami roślinno-kwiatowymi. W centralnym miejscu ustawiona jest Monstrancja – stoi na wysokiej podstawie, która ma kształt dwóch, ujmujących ją po bokach płomieni.


 

Wieża

           Przy bazylice, od strony wejścia głównego stoi smukła wieża zwieńczona krzyżem. Wieża ma 77 m wysokości, a na wysokości około 41 m umieszczony jest taras widokowy. Nad wejściem do wieży ustawiono dużą figurę Ojca Świętego, przedstawionego jako pielgrzyma pokoju, wykonaną w 2006 według projektu Cęckiewicza.


 

Carillon

           Na terenie kościoła zobaczymy jeszcze 9 dzwonów, które zawieszone są na niewysokim, wolnostojącym murze z czerwonej cegły. To tzw. carillon, zespół dzwonów, które grają melodie znanych pieśni. Dzwony przy bazylice zostały podpisane imionami: Jezusa, św. Faustyny, Jana Pawła II, św. Stanisława, św. Jacka, św. Jadwigi, św. Jana Kantego, św. Rafała oraz św. Brata Alberta.