ul. Świętego Jacka 16
Kościół Boskiego Zbawiciela usytuowany jest przy ul. Św. Jacka na Zakrzówku, w Dzielnicy VIII Dębniki. Zbudowali go Salwatorianie, czyli zakonnicy Towarzystwa Boskiego Zbawiciela. Zgromadzenie to powstało w 2. połowie XIX wieku z inicjatywy niemieckiego kapłana, O. Franciszka Marii od Krzyża Jordan. Do Krakowa Salwatorianie przybyli w 1900, a w 1921 założyli tu dom wychowawczy. Obecnie w obręb zabudowań zakonnych wchodzą: klasztor, Centrum Formacji Duchowej oraz Prowincjałat Salwatorianów, i z tymi zabudowaniami został połączony kościół, zbudowany w 2. połowie XX wieku. Budowę rozpoczęto w 1971 i ukończono pięć lat później, dnia 26 IX nową świątynię poświęcił kardynał Karol Wojtyła. Przy wejściu do zakrystii w 1987 umieszczono zaprojektowaną przez krakowskiego rzeźbiarza Czesława Dźwigaja, wykonaną z brązu tablicę z płaskorzeźbioną sylwetką papieża Jana Pawła II, upamiętniającą uroczyste poświęcenie kościoła.
Twórcą projektu świątyni jest krakowski architekt Janusz Gawor. Nieduży budynek jest połączony z zabudowaniami klasztornymi. Jego ściany zewnętrzne mają surowy, szarobeżowy kolor betonu z widoczną fakturą odbitych desek szalunkowych z czasu budowy, a całość wieńczy wysoka, stalowa konstrukcja dzwonnicy. Prostokątną bryłę kościoła urozmaica jedynie oryginalnie rozwiązana północna elewacja – widzimy tam szereg smukłych, prostokątnych okien. Patrząc na budowlę od tej strony, wydaje się ona być podobną do płynącego z rozpostartymi żaglami okrętu.
Wnętrze kościoła to jedna, prostokątna nawa i nie wyodrębnione wyraźnie, prostokątnie zamknięte prezbiterium. Ściany wewnątrz są lekko pochylone, od jednej strony przeprute oknami (ściana północna), a od góry przestrzeń zamyka lekko pochylony, pomalowany na biało strop. Wystrój kościoła jest dość skromny, także wnętrze robi wrażenie surowego i pełnego powagi. Wprowadzające ożywienie elementy kolorystyczne pojawiają się na ścianach bocznych. Po prawej stronie widzimy barwną mozaikę, wykonaną przez Ewę Żygulską. W części prezbiterialnej są to dwie postaci: Matka Boska oraz św. Józef, w nawie natomiast Dwunastu Apostołów. Postaci te przedstawione są na neutralnym tle, ustawione w szeregu, w hieratycznych, nieco sztywnych pozach, które nasuwają skojarzenie z mozaikami bizantyjskimi. Ubrane są w różnokolorowe szaty a ich głowy otaczają złote nimby. W rękach Apostołów możemy dostrzec charakterystyczne dla nich atrybuty. Postaci w prezbiterium, czyli św. Józef i Matka Boska zostały oddzielone od pozostałych prostokątnym oknem. W oknie tym zwróćmy uwagę na barwny witraż, przedstawiający założyciela Towarzystwa Boskiego Zbawiciela: Ojca Franciszka Marii Jordana. Z tej strony kościoła jest to jedyne okno. Lewa ściana natomiast jest w całości tworzona przez wysokie, prostokątne okna z wstawionymi pod koniec XX wieku witrażami. Witraże te zaprojektował Witold Ostrzałka. W kolejnych kwaterach okien artysta zakomponował abstrakcyjne wizje dwóch stref: strefy ziemskiej oraz strefy nieba. Kolorystyka witraży jest żywa i intensywna, także wpadające przez nie światło dzienne dodaje wnętrzu kościoła łagodnego ciepła.
W prezbiterium ustawiony jest marmurowy stół eucharystyczny oraz ambona, o prostych, geometrycznych kształtach. W miejscu centralnym ściany ołtarzowej umieszczono wielkich rozmiarów figurę Chrystusa Zbawiciela, unoszącego prawą dłoń w geście błogosławieństwa – jest to dzieło Anny Praxmayer, wykonane w latach 1975 - 1976. Rzeźba ta wykonana jest z czerwonej wypalanej gliny, zwraca uwagę ekspresyjną formą rozwianych szat Chrystusa i zróżnicowaną, bogatą fakturą. U szczytu ściany ołtarzowej, nad figurą Chrystusa widzimy zawieszony nieduży, prosty krucyfiks. Po lewej stronie prezbiterium ustawione jest złocone tabernakulum, a po prawej stronie znajduje się półkoliście zamknięte wejście do zakrystii. W zachodniej części świątyni znajduje się prosty chór muzyczny, na jego parapecie umieszczono wykonane również przez A. Praxmayer płaskorzeźbione Stacje Drogi Krzyżowej. W płaskorzeźbach tych również możemy dostrzec tą samą co w rzeźbie ołtarzowej ekspresję i charakterystyczną, niewygładzoną fakturę.
Zewnętrzna bryła kościoła Salwatorianów jest rozwiązana dość oryginalnie i nie odnajdujemy w niej elementów nawiązujących do tradycyjnych form architektury sakralnej. Oryginalnie rozwiązana ściana jest tu jedynym urozmaiceniem, dodającym dość statycznej całości nieco dynamiki. Natomiast wnętrze kościoła zaskakuje – jest jasne, przejrzyste i oszczędnie wyposażone, co jest dość charakterystyczne dla wnętrz współczesnych kościołów. Ale jednocześnie pojawiają się tu wyraźne elementy archaicznej stylizacji oraz nawiązania do sztuki Bizancjum.
Opracowała Katarzyna Zychowicz