Dzisiejsza data:

ul. Pod Strzechą 16

           Kościół parafialny św. Antoniego z Padwy, usytuowany przy ul. Pod Strzechą, w cichym zakątku dzisiejszego osiedla Bronowice Małe, wzniesiono w 2. połowie XX wieku. Bronowice Małe od czasów średniowiecza, jako wieś kościelna, należał do parafialnego kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny – dopiero po II wojnie światowej na jej terenie wydzielono kilka mniejszych parafii.

           Kościół zbudowano w miejscu gdzie pierwotnie stał tzw. Dwór Mariacki z kaplicą – pierwszy dwór, należący do prepozytów parafii mariackiej powstał tu pod koniec XIII wieku. Ten, który zastąpiono parafialnym kościołem powstał na przełomie XVIII/XIX wieku, przy nim stała kaplica, w której w latach okupacji hitlerowskiej odprawiano Msze Święte dla miejscowej ludności. W 1949 z inicjatywy wikariusza bronowickiej parafii, ks. Antoniego Gigonia, ks. kardynał Adam Sapieha ustanowił tam samodzielną parafię dla Bronowic Małych, a dopóki nie wybudowano nowego kościoła kaplica ta pełniła jego funkcje. Pierwszym proboszczem nowej parafii był ks. Gigoń. Pierwotnie parafia św. Antoniego obejmowała większy obszar niż dziś – do niej należały również tereny dzisiejszej parafii św. Jana Kantego (utworzona w 1984) oraz parafii św. Wojciecha (utworzona w 1988).

           Pozwolenie władz na budowę nowej parafialnej świątyni w Bronowicach uzyskano w marcu 1957, a miejsce pod budowę wyznaczono między ulicami Zarzecze i Bronowicką. Pozwolenie to, mimo poczynionych przygotowań do budowy, zostało jednak cofnięte przez Prezydium Rady Narodowej, środki zebrane na budowę zostały przejęte przez władze a ks. proboszcz Antoni Gigoń został usunięty z parafii. Nowym proboszczem został ks. Stanisław Truszkowski, który również starał się o ponowne pozwolenia na rozpoczęcie budowy kościoła. Okazją do wznowienia prac budowlanych stał się nakaz natychmiastowego przeprowadzenia gruntownego remontu kaplicy, wydany przez władze budowlane. Mimo wielu poważnych trudności ze zdobyciem odpowiednich materiałów oraz licznych utrudnień ze strony władz, mandatów i gróźb wobec proboszcza, postanowiono wówczas przebudować dziewiętnastowieczny Dworek Mariacki i zaadaptować go na kościół. Budowa trwała od 1963 do 1983, jej głównym inicjatorem i opiekunem był ks. proboszcz Truszkowski, a pomocy i wsparcia finansowego chętnie i hojnie udzielali parafianie. Projekt kościoła stworzył krakowski architekt, inż. Antoni Mazur. Powstała wówczas świątynia o charakterystycznym portyku zdobiącym frontalną elewację, oglądaną od strony ul. Pod Strzechą – portyk ten, wsparty na czterech kolumnach, nawiązywał swoją formą do architektury dworków szlacheckich. W kolejnych latach jednak kościół został nieco powiększony, a portyk został usunięty - jedyne co do dziś pozostało z dawnego Dworku Mariackiego są piwnice kościoła. Poza tym w sąsiedztwie kościoła możemy zobaczyć zachowane budynki dawnego folwarku, dziewiętnastowieczną, dworską oficynę oraz pozostałości po dworskim parku. W październiku 1979 ks. kardynał Karol Wojtyła poświęcił uroczyście prezbiterium nowego kościoła. W 1986, po 29 latach służby jako proboszcz bronowickiej parafii, zmarł ks. Truszkowski. Jego grób znajduje się od strony południowej kościoła. Kolejnym proboszczem został ks. Leopold Witek. Przez kolejne lata kontynuowano wykańczanie wnętrza kościoła. W 1979 kościół otrzymał 16-głosowe organy, umieszczone na chórze nad wejściem głównym do kościoła. W 1983 dobudowano wieżę, w której zawieszono dzwon św. Józefa, a od 1988 trwała budowa marmurowej posadzki. W prezbiterium ustawiono marmurowy ołtarz główny, kościół otrzymał też nowe dębowe ławy, konfesjonały oraz marmurową chrzcielnicę.

           Uroczysta konsekracja kościoła św. Antoniego odbyła się w 1999, dokonał jej ks. kardynał Franciszek Macharski. W 2000 przed kościołem na wysokim postumencie ustawiono figurę patrona świątyni – św. Antoniego z Dzieciątkiem na ręku i atrybutami: księgą, bochenkiem chleba i lilią. Figurę wykonał krakowski artysta rzeźbiarz, znany przede wszystkim z pomników Jana Pawła II, Władysław Dudek.

           Bronowicki kościół św. Antoniego jest niedużą świątynią na prostokątnym planie. Zewnątrz jego bryła jest prosta i surowa, nakryty jest dwuspadowym dachem. Elewacja frontowa zwieńczona jest krzyżem, a w ścianie znajduje się duże okno o pionowych podziałach. Płytkie prezbiterium ma formę nieco zbliżoną do ostrosłupa na prostokątnej podstawie, jest zamknięte prostą, trójkątną ścianą, w odróżnieniu od białych bocznych ścian, pomalowaną na kolor różowy. Przez jej środek, od samego szczytu do podłogi biegnie wąskie prostokątne okno. Marmurowy ołtarz główny ma nowoczesną formę – jasno różowe i białe pionowe elementy tworzą prostą, geometryczną oprawę, dla umieszczonego centralnie i ujętego dodatkowo w złotą, profilowaną ramę obrazu, na którym widzimy św. Antoniego z Dzieciątkiem. Przed ołtarzem ustawione jest proste tabernakulum z hierogramem Chrystusa. Przechodząc z prezbiterium do nawy kościoła, zwróćmy uwagę na zawieszoną u góry gołębicę otoczoną promieniami, symbolizującą Ducha Świętego.

           Po prawej stronie, przy ścianie dzielącej prezbiterium i nawę, wykonanej z nieotynkowanej, czerwonej cegły, ustawiona jest chrzcielnica, wykonana również z białego i różowego marmuru i zwieńczona metalowym krzyżem, a nad nią zawieszony jest współczesny obraz Jezusa Miłosiernego. Tu również umieszczono na ścianie dwie marmurowe tablice pamiątkowe: jedna – wykonana na pamiątkę pięćdziesiątej rocznicy powstania parafii i jej pierwszego proboszcza ks. Gigonia, druga natomiast - poświęcona ks. Stanisławowi Truszkowskiemu. Natomiast po drugiej stronie kościoła – analogicznie do chrzcielnicy, ustawiony jest mały ołtarzyk z obrazem Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, ujętym w złotą ramę.

           Wnętrze kościoła jest podzielone na trzy nawy, przestronne i dobrze oświetlone przez duże, prostokątne okna. Na zakończeniach naw bocznych ustawione są ołtarze. Po prawej stronie zobaczymy mały, drewniany ołtarz przeniesiony z kościoła Mariackiego, datowany na około XVIII wiek. Jego pole centralne, flankowane przez złote kolumny, wypełnia ujęty w złotą ramę i umieszczony za szkłem obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem. W zwieńczeniu ołtarza umieszczone są dwie figurki skrzydlatych, nagich aniołków, podtrzymujących medalion z inicjałami Maryi i królewską koroną. Cały ołtarz jest pomalowany na ciemny niebieski kolor, a elementy dekoracyjne są malowana na złoto. Drugi ołtarz boczny – w lewej nawie, ma formę podobną do ołtarza głównego: jasne, marmurowe pionowe elementy tworzą tu prostą i dość surową oprawę dla umieszczonej centralnie i przesłoniętej kratą figury Chrystusa Bolesnego Ukazującego Swoje Rany. Figura ta jest datowana na 1480 i jej wykonanie przypisuje się obecnie słynnemu twórcy Mikołajowi Haberschrackowi.

           Przy pierwszych (od strony wejścia do świątyni) filarach ustawione są dwie figury - po prawej stronie jest to nieduża, biała figura św. Antoniego z Dzieciątkiem i bochenkiem chleba w rękach, ustawiona na metalowej konstrukcji ze świeczkami wotywnymi. Po stronie lewej natomiast zobaczymy figurę Archanioła w rycerskiej zbroi, trzymającego uniesiony miecz i wagę. Ta figurka stoi na takiej samej konstrukcji ze świeczkami wotywnymi. Zwiedzając bronowicką świątynię zwróćmy jeszcze uwagę na piękne stacje Drogi Krzyżowej, malowane przez krakowskiego artystę – Macieja Leśniaka, na których zobaczymy stylizowane postaci, malowane mocnym konturem i żywymi kolorami. Na prawo od wejścia głównego, na ścianie zamykającej nawę boczną zobaczymy jeszcze jedno godne uwagi dzieło malarskie - to tryptyk „Adoracja Dzieciątka w Bronowiczach”, namalowany przez młodopolskiego twórcę, Leona Kowalskiego, przedstawiający barwną scenę Bożego Narodzenia – Maryja jest tu ubrana w krakowski strój i kwiecistą chustę, Dzieciątko okryte kolorowym pasiastym kocem, a wokół szopki gromadzą się z jednej strony dzieci i dorośli, w ludowych, polskich strojach, niosący podarunki i instrumenty muzyczne, a z drugiej strony zbliżają się trzej królowie, w których rysach rozpoznać możemy twarze polskich królów.

           Kościół św. Antoniego stoi w jednym z bardziej uroczych i spokojnych miejsc tej części Krakowa, a jego architektura zdecydowanie ma w sobie coś z sielskiego i spokojnego nastroju szlacheckiego dworku.

                                                        Opracowała Katarzyna Zychowicz