Rynek Główny 18
Kamienica Amadejowska, zwana również kamienicą Groszowską
Kamienica nr 18 - czyli kamienica Amadejowska, nazywana jest również kamienicą Groszowską. Wzniesiono ją około połowy XIV wieku i zajęła niewielką część wydzieloną z działki nr 17. Wzniesiona została jako jednopiętrowa, około połowy XV wieku nadbudowano kolejne piętro, a na początku kolejnego stulecia przebudowano wnętrza.
Od 1597 roku właścicielem kamienicy był Stanisław Kaczycki, następnie Groschowie, którzy na parterze kamienicy prowadzili aptekę. Następnym właścicielem był pierwszy profesor anatomii Akademii Krakowskiej - Maciej Woiński, a od około 1685 roku rajca Benedykt Amadei. W ostatnim dziesięcioleciu XVII wieku przeprowadzono w kamienicy remont – rozbudowano ją o trzecie piętro, powstała również między innymi attyka. W tym czasie na dziedzińcu kamienicy znajdował się browar. W XVIII wieku właścicielami byli Zaifredowie, w 1776 roku zakupili ją Weistmantlowie. Pod koniec XVIII wieku odbyła się kolejna przebudowa kamienicy i likwidacja dawnego wyposażenia wnętrz. Od roku 1830 właścicielem był Szymon Sikorski. Kamienicy nie oszczędził wielki pożar w 1850 roku, po zniszczeniach potrzebny był kolejny remont. Przeprowadzono go w latach 1854–1855, w pracach brał udział architekt Feliks Radwański, w efekcie kamienica została połączona z Kamienicą Hetmańską. Na przełomie XIX i XX wieku przebudowane zostały częściowo wnętrza kamienicy, w ciągu XX wieku prowadzone były remonty, przywracające kamienicy dawny wygląd, a w 2003 roku przeprowadzono konserwację fasady.
Budynek frontowy kamienicy Amadejowskiej ma trzy pietra, sień znajduje się po lewej stronie, a w tylnym trakcie po prawej stronie ulokowana jest klatka schodowa – czterobiegowa, kamienna, zwieńczona sklepioną żaglasto latarnią, ozdobioną plafonem ze stiukowym hierogramem. Gotyckie piwnice pochodzą z 2 połowy XIV wieku, ale były gruntownie przebudowane.
Neoklasycystyczna fasada kamienicy, którą dziś oglądamy powstała w latach 1850-1855, ma dwie osie. Elewacja jest otynkowana na jasny kolor, parter oddziela od pięter prosty gzyms. Do sieni prowadzi barokowy portal z połowy XVIII wieku, po lewej stronie umieszczone jest kwadratowe okno w kamiennej oprawie. Okna na piętrach są prostokątne, te na pierwszym piętrze zwieńczone są trójkątnymi naczółkami opartymi na konsolkach, te powyżej w zwieńczeniu mają odcinki prostego gzymsu. Całość jest zamknięta gzymsem i prostą ścianą z dwoma prześwitami.
We wnętrzach kamienicy zachował się do dziś zabytkowy barokowy strop z połowy XVIII wieku, poza tym zobaczyć można elementy klasycystycznego wystroju – między innymi drzwi z 1 połowy XIX wieku.
źródła:
Michał Rożek, Przewodnik po zabytkach i kulturze Krakowa, Warszawa-Kraków 1997
Michał Myśliński, Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Tom IV, Miasto Kraków, część X, Śródmieście. Mury obronne i Planty. Rynek Główny, Warszawa 2005