(między 1240 a 1242 – 30 września 1288 Kraków)
książę łęczycki, sieradzki, kujawski, krakowski i sandomierski
rodzina
z dynastii Piastów
syn Kazimierza I Konradowica, księcia kujawskiego i Konstancji, księżniczki wrocławskiej, córki Henryka II Pobożnego
Leszek Czarny
Lata panowania książę krakowski 1279 - 1288
rodzeństwo: Siemomysł, książę kujawski, Adelajda, mniszka w Sandomierzu, brat przyrodni Władysława I Łokietka, Kazimierza II, książę kujawski i łęczycki, Siemowit, książę dobrzyński, siostra przyrodnia Eufemia, żona Jerzego I, księcia halickiego
poślubił: 1265 Gryfina (między 1244 a 1251 - między 26 maja 1303 a 1309), córka Rościsława, bana Sławonii i Maczwy serbskiej, rozłączona z mężem 1271 do 1274
zmarł bezpotomnie
biogram
Był sojusznikiem Bolesława V Wstydliwego, ożeniony został z siostrzenicą jego żony Kingi, księżniczką halicką Gryfiną. Wspólnie z Bolesławem brał udział w odwetowej wyprawie na księstwo opolskie, a po jego śmierci objął we władanie Małopolskę. Pokonał księcia halickiego Lwa Daniłowicza, wspomaganego między innymi przez Tatarów i Jadźwingów, oparł najazdy Litwinów i Jadźwingów. Był skonfliktowany z krakowskim biskupem Pawłem z Przemankowa, którego więził w Sieradzu, a który wraz z wojewodą sandomierskim Januszem Starżą kierował niechętną księciu opozycją możnowładczą w Krakowie.
Umierając bezpotomnie prawdopodobnie przekazał tron krakowski Henrykowi Probusowi.
Pochowany w kościele dominikańskim św. Trójcy przy ulicy Stolarskiej.
Ulica jego imienia znajduje się w XVII dzielnicy Grębałów, granicząc z ulicą Jana Kazimierza.
kalendarium
od 1260 lub 1261 - książę łęczycki
od 1260 lub 1264 - książę sieradzki
1265 – poślubił Gryfinę
1271 – żona oskarżyła go publicznie o impotencję
1273 – brał udział w wyprawie na księstwo opolskie
1274 – dzięki mediacji Bolesława Wstydliwego Gryfina powróciła do męża
około 1273 - 1278 - książę kujawski
1279 - książę krakowski i sandomierski
1280 II – pokonał księcia halickiego Lwa Daniłowicza w bitwie pod Goślicami
1280 – 1284 – był w konflikcie z biskupem Pawłem z Przemankowa
1282 – stłumił bunt możnowładców małopolskich
1282/1283 – więził w Sieradzu biskupa Pawła z Przemankowa
1282 – w okolicach Drohiczyna rozbił, objuczone łupami, oddziały Jadźwingów
1282 – ufundował kościół św. Michała Archanioła w Lublinie
1283 – pokonał Litwinów w bitwie niedaleko Łukowa
1285 – rozbił wojska opozycji możnowładców w bitwie pod Bogucicami
1285 – zezwolił na obwarowanie miasta
1287/1288 – w czasie najazdu tatarskiego uzyskał pomoc węgierską i wyparł najeźdźców na Ruś Halicką
1287 – zawarł układ sukcesyjny z Henrykiem IV Probusem
1288 – zwolnił mieszczan krakowskich od wszelkich ceł w ziemi krakowskiej, sandomierskiej i sieradzkiej
literatura
Wojował Leszek szczęśliwie i trzeba przyznać, ze nie zabrakło mu po temu okazji.
Paweł Jasienica, Polska Piastów, Warszawa 1974
Żona Leszka Czarnego, księżna Gryfina, córka księcia ruskiego Rościsława, zwoławszy zgromadzenie panów, rycerstwa i pań sieradzkich opowiedziała, że choć prawie sześć lat mieszka wspólnie ze swoim mężem Leszkiem Czarnym, jednakże do tego dnia pozostała panną nietkniętą przez swego męża, zarzucając mu niemoc i oziębłość, w obecności także księcia Leszka, który milczeniem także potwierdził oskarżenie. Zdjąwszy czepek, którym jako mężatka zwykła okrywać głowę, w klasztorze braci mniejszych w Krakowie, w obecności wielu ludzi, zaczęła potem chodzić z odkrytą głową, zachowywać się jak panna i unikać towarzystwa księcia Leszka, zamierzając się starać o rozwiązanie tego małżeństwa.
Jan Długosz, Roczniki, czyli Kroniki dawnego Królestwa Polskiego
źródła
Balzer Oswald, Genealogia Piastów, Kraków, 2005;
Jasiński Kazimierz, Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań-Wrocław 2001
Bolesław Wstydliwy i Leszek Czarny, Wyd. J.B. Zaleski, Paryż 1875