Antoni Jabłonowski

(7 XII 1793 Annopol, Wołyń – 26 XII 1855 Annopol, Wołyń)

referendarz Królestwa Polskiego

rodzina

książę, herbu „PRUS III”

syn księcia Stanisława Pawła Jabłonowskiego ((1762 II 15 Annopol - 1822 IV 27 - w drodze do swych dóbr wołyńskich), generał major i szef gwardii litewskiej, poseł na Sejm Wielki, kawaler orderu Orła Białego (1789), kawaler orderu świętego Stanisława (1784), wojewoda krakowski) i Teodory Walewskiej z Walewic h. Kolumna (1760-1826)

brat Stanisława (1799 – 1878), działacz polityczny
żona (1818): Paulina Wandalin - Mniszech z Wielkich Kończyc herbu Kończyc córka Michała Jerzego Wandalina - Mniszcha i Urszuli Zamoyskiej
dzieci:

Dorota (ur. 1820 VIII 5) wyszła za mąż:
1. 1841 Stanisław Kostka Aleksy herbu Korwin - Krasiński z Krasnego herbu Ślepowron (ur. 16 VII 1811 - w Warszawie - zm. 25 VI 1849 tamże) - kawaler Orderu Virtuti Militari
2. 1854 Franciszek herbu Malatesta ;

Stanisław (1836 – zmarł jako dziecko)

biogram

           Już od najwcześniejszych lat otrzymał bardzo staranne wykształcenie. Związany z masonerią, był członkiem loży „Tarcza Północna ”. Poślubił Paulinę Mniszech, która jako wiano wniosła do rodu Jabłonowskich posiadłości dęblińskie (rokokowy pałac i angielski park ze stawem i wyspą).

           Brał czynny udział w walce z caratem. Należał do konserwatywnego odłamu spiskowców powstałego Towarzystwa Patriotycznego (odłamu Waleriana Łukasińskiego) solidaryzującego się ze związkiem dekabrystów. Po nieudanej próbie wszczęcia powstania w 1825 roku i aresztowaniu jego przywódców, władze carskie wpadły również na trop polskich rewolucjonistów. Wśród aresztowany znalazł się także książę Antoni Jabłonowski. W czasie intensywnego śledztwa ugiął się pod presją zadawanych pytań. Gdy przyrzeczono mu przebaczenie, jego nazbyt szczere zeznania pozwoliły na aresztowanie znacznej części członków tajnego sprzysiężenia. Car co prawda nie pozbawił go życia, lecz za karę wysłał do guberni saratowskiej. Żona Paulina również opuściła rezydencję w Dęblinie i udała się wraz z małżonkiem na zesłanie w głąb Rosji. Został ułaskawiony za cenę sprzedaży pod przymusem dóbr dęblińskich rządowi Królestwa Polskiego.

           Jego dobra rząd carski podarował feldmarszałkowi Iwanowi Paskiewiczowi Erywańskiemu, namiestnikowi Królestwa Polskiego, który zbudował twierdzę dęblińską zwaną od jego imienia IWANGORODEM, a pałac traktował jako swoją letnią rezydencję.

kalendarium

1818 IV 11 – sprowadził z Solury do Krakowa zwłoki T. Kościuszki

1818 – poślubił Paulinę Mniszech

1821 – został członkiem Towarzystwa Patriotycznego

1825 - z ramienia Towarzystwa pertraktował z przedstawicielami Towarzystwa Południowego (dekabrystami)

1826 – został aresztowany przez władze carskie

1829 – został zesłany na 20 lat katorgi

1834 – po ułaskawieniu powrócił z zesłania

1836 – sprzedał dobra dęblińskie rządowi Królestwa Polskiego za milion pięćset tysięcy złotych razem ze wszystkimi zadłużeniami, legatami i oświadczeniami