Dzisiejsza data:

Józef Edward Friedlein

(4 II 1831 Kraków – 25 V 1917 Kraków)

księgarz, prezydent Krakowa, nakładca, kolekcjoner, bibliofil, działacz społeczny

rodzina

syn Daniela Edwarda i Fryderyki z domu Cochet (Francuzki)

biogram

          Po ukończeniu Gimnazjum św. Anny rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym UJ, a następnie zainteresował się geologią.
           Po przejęciu księgarni po śmierci ojca wprowadził dział numizmatów, map i rycin.Odrestaurował i ponownie uruchomił księgarnię w kamienicy Hetmańskiej przy Rynku Głównym, rozwinął handel antykwaryczny, dbał o odpowiednie opracowanie zbiorów, tworząc liczne katalogi.Zaopatrywał biblioteki naukowe w bieżące publikacje obce, wydawał dzieła naukowe (między innymi Juliana Dunajewskiego, Ambrożego Grabowskiego, Józefa Szujskiego) i literackie, podręczniki, albumy, mapy, nuty, które tłoczył głównie w Drukarni "Czasu".Gromadził kolekcję rycin do dziejów Polski (dziś te tzw. Teki Friedleina znajdują się w Muzeum Historycznym miasta Krakowa), interesował się historią, numizmatyką, uprawiał z zamiłowaniem śpiew - był dobrym tenorem.
           Był wieloletnim przewodniczącym Stowarzyszenia Księgarzy Krakowskich, zasiadał w Radzie Miejskiej (był między innymi przewodniczącym Sekcji Ekonomicznej), był wiceprezydentem i prezydentem miasta Krakowa.Pracował przy organizacji straży pożarnej, dążył do poprawy sytuacji miasta w zakresie gospodarki, kultury oraz higieny.Za jego prezydentury powstał szpital epidemiologiczny, dom dla starców, wzniesiono gmach Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych przy placu Szczepańskim, postawiono pomnik Adama Mickiewicza w Rynku Głównym, zreorganizowano wiele szkół "pospolitych" na wydziałowe 7 - klasowe, powstała szkoła żeńska z kursami handlowymi i rękodzielniczymi. Przeznaczył z budżetu miasta środki na restaurację Katedry Wawelskiej, kościoła Bożego Ciała i innych zabytków.
           Wskutek nacisków konserwatystów z wiceprezydentem Juliuszem Leo na czele zrezygnował ze stanowiska prezydenta miasta.
           Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim.
           Jego imię nosi ulica w dzielnicy Łobzów (Nowa Wieś), łącząca ulicę Składową z ulicą Wrocławską.

kalendarium

1848 - ukończył Gimnazjum św. Anny i rozpoczął studia na UJ
1850 - studiował geologię na Wydziale Filozoficznym UJ
1855 - odziedziczył księgarnię po śmierci ojca
1866 - 1878 i od 1881 - członek Rady Miejskiej
1884 - 1893 - pierwszy wiceprezydent Krakowa
1893 - przyczynił się do wybudowania Teatru Miejskiego (dziś im. J. Słowackiego)
1893 V 24 - wybrany został prezydentem miasta Krakowa
1899 VI 15 - ponownie został wybrany na to stanowisko
1900 - doprowadził do zakończenia budowy wodociągów
1901 - przeprowadził reformę statutu gminnego wprowadzając do Rady przedstawicieli szerokich warstw społecznych
1902 - zelektryfikował komunikację miejską
1904 VI 30 - wskutek nacisku konserwatystów z wiceprezydentem J. Leo złożył dymisję
1904 VII 7 - Rada Miasta przyjęła jego dymisję powołując na stanowisko prezydenta dotychczasowego wiceprezydenta Juliusza Lea