Fik Ignacy
Ignacy Gojan, Andrzej i inne
(4 IV 1904 Przeciszów koło Wadowic – 27 XI 1942 Kraków)
poeta, publicysta, krytyk literacki, działacz polityczny
rodzina
z rodziny robotniczej
brat Eugeniusza
poślubił: Helena Maria z domu Moskwa
ojciec Marty
biogram
Absolwent Gimnazjum im. Jana Sobieskiego w Wadowicach. Studiował filologię polską i filozofię na UJ, a następnie na Uniwersytecie Lwowskim. Będąc na studiach, działał w ZHP oraz w akademickiej organizacji lewicowej "Życie". Przez pewien czas prowadził krakowską "Szóstkę", jedną z najstarszych istniejących drużyn harcerskich w Polsce, która działa obecnie przy Szkole Podstawowej nr 4 im. R. Traugutta w Krakowie.
Po uzyskaniu doktoratu pracował jako nauczyciel gimnazjalny między innymi w Borszczowie, Pińczowie, Brzeżanach, Oświęcimiu i Mysłowicach.
Zajmował się krytyką literacką i publicystyką, drukował wiersze, należał do krakowskiego Związku Literatów. Od czasu studiów związany z organizacjami radykalnej lewicy.
Był współorganizatorem Związku Pionierów, członkiem Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej "Życie", brał udział w imprezach Komunistycznej Partii Polski, działał w Klubach Demokratycznych w Krakowie i Katowicach, współpracował z pismami lewicowymi (między innymi "Nasz Wyraz", "Sygnały"). W czasie okupacji był współzałożycielem komunistycznej grupy "Rewolucja", redaktorem konspiracyjnego pisma pod tytułem "R" ("Rewolucja"), przekształconego w 1940 roku w dwutygodnik "Polska Ludowa", sekretarzem Komitetu Okręgowego Polskiej Partii Robotniczej (PPR) w Krakowie i współredaktorem jego czasopisma "Polska Ludowa". Brał udział w tajnym nauczaniu i podziemnej działalności kulturalnej.
Aresztowany przez gestapo, został osadzony w więzieniu przy ulicy Montelupich i po ciężkim śledztwie rozstrzelany.
Autor prac krytycznoliterackich pisanych z pozycji marksistowskich, ogłosił także zbiory wierszy.
wybrane publikacje:
1930 - rozprawa Uwagi nad językiem Cypriana Norwida
1938 - O żywą treść demokracji
1938 - Rodowód społeczny literatury polskiej, wydanie skonfiskowane przez cenzurę, wznowione w 1946 roku
1939 - Dwadzieścia lat literatury polskiej 1918-1938, wydanie skonfiskowane, wznowione w 1949 roku 1961 - Wybór pism krytycznych
tomy wierszy:
1932 - Kłamstwa lustra
1932 - Przemiany
1936 - Plakaty na murze
1940 - Przymierze, wydanie konspiracyjne
kalendarium
1915 - 1921 - uczęszczał do klas I - V gimnazjum w Wadowicach
1923 - ukończył gimnazjum w Krakowie
1923 - 1927 - studiował polonistykę i filozofię na UJ
1926 - za artykuł "O punkt wyjścia", uderzający w panujący ustrój polityczny zamieszczony w "Jednodniówce Akademickiego Koła St. Harcerstwa" został usunięty z ZHP
1927 - 1928 - studiował na Uniwersytecie Lwowskim
1927 - 1938 - pracował jako nauczyciel gimnazjalny w Borszczowie, Pińczowie, Brzeżanach i Oświęcimiu
1934 - debiutował jako krytyk artykułem „o reportażu” w 5 numerze „Gazety Artystów”
1936 - 1937 - publikował na łamach lewicujących inteligenckich czasopism: w „Sygnałach lwowskich” oraz krakowskim „Albo-albo”
1937 - 1939 - współorganizator i działacz Klubu Demokratów w Krakowie i Katowicach
1938/1939 - pracował jako nauczyciel w Mysłowicach
1939 - był współzałożycielem (wraz z M. Lewińskim) i redaktorem pisma "R"
1942 I 24 – w jego mieszkaniu przy ul. Mazowieckiej odbyło się zebranie, podczas którego „Polska Ludowa” zgłosiła akces do PPR
1942 II 8 - został sekretarzem Komitetu Okręgowego PPR w Krakowie
1942 X 21/21 - aresztowany przez Gestapo
1991 - nazwę ulicy jego imienia w IV dzielnicy Prądnik Biały, łączącą ulicę Opolską z ulicą Dożynkową zmieniono na ulicę imienia Józefa Mackiewicza
źródła:
Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000