Stanisław Witalis Ciechanowski

(28 IV 1869 Kraków – 15 VIII 1945 Kraków)

lekarz anatomopatolog

rodzina

syn Wiktoryna (1835 – 1883), inżyniera kolejowego, i Florentyny ze Schwarzów (1840 – 1903)

poślubił Janinę Wańkowicz herbu Lis (1872 – 1955)

dzieci: Zofia (1896 – 1972); Janina (1897 – 1968), mąż Zdzisław Wędrychowski; Maria (1905 – 1977), mąż Jacek Janota – Bzowski; Stanisław Marek (1906 – 1969), harcmistrz, żona Maria Komornicka; Anna (1909 – 1988), mąż Kazimierz Strzelecki

biogram

           Po ukończeniu Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego pracował przez krótki czas w laboratorium chemicznym I Szpitala Garnizonowego w Wiedniu, następnie został asystentem Zakładu Anatomii Patologicznej UJ, gdzie pracował pod kierunkiem prof. Browicza, po czym kontynuował studia w Sorbonie w Paryżu, gdzie słuchał wykładów między innymi najwybitniejszego wówczas patologa francuskiego Paula Brouardela.

           Zrobił doktorat medycyny w UJ i tu się habilitował z zakresu anatomii patologicznej. Związał się z UJ najpierw jako asystent, następnie prof. nadzwyczajny i kierownik Katedry Anatomii Patologicznej. Był dwukrotnie dziekanem Wydziału Lekarskiego. Inicjator i organizator Studium Wychowania Fizycznego UJ.
           Redaktor i współzałożyciel wielu czasopism lekarskich, między innymi redagował „Przegląd Lekarski” i „Polską Gazetę Lekarską”, a także wydawnictwa PAU.
           Prowadził badania nad nowotworami, epidemią wola w Małopolsce, miażdżycą tętnicy płucnej i ziarnicą złośliwą. Zainicjował w Polsce badania nad wpływem syntetycznych związków chemicznych o charakterze rakotwórczym i promieni ultrafioletowych na tkanki.

           Opracował pierwszą pełną monografię przerostu gruczołu krokowego. Był autorem słownika lekarskiego, ogłaszał prace z zakresu higieny społecznej, opublikował około 100 prac naukowych.

           Zajmował się muzyką, literaturą piękną i historią.

           Był między innymi członkiem PAU, Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, Związku Polskich Lekarzy i Przyrodników w Petersburgu, Towarzystwa Lekarzy Czeskich w Pradze, Akademii Nauk Lekarskich, Towarzystwa Walki z Gruźlicą i Polskiego Towarzystwa Higienicznego. Po uzyskaniu niepodległości odznaczony został Złotym Krzyżem Zasługi za działalność na polu nauki i wychowania patriotycznego młodzieży.
           Aresztowany z grupą profesorów w Sonderaktion Krakau, został zwolniony z powodu złego stanu zdrowia. Uczestnik tajnego nauczania uniwersyteckiego, egzaminował z patologii ogólnej i bakteriologii.

           W Krakowie mieszkał przy ulicy Chopina 7.

           Pochowany na cmentarzu Rakowickim (Kw. T, gr. rodzinny Jeleńskich i Wańkowiczów).

           Ulica jemu poświęcona leży w VII dzielnicy Zwierzyniec (Wola Justowska) dochodząc tam do ulicy Królowej Jadwigi.

wybrane publikacje:

1891 - Towarzystwo muzyczne w Krakowie 1866 – 1891

1896 - O przeroście gruczołu krokowego

1898 - Materiały do geografii wola matołectwa

1905 – współautor Słownika lekarskiego polskiego

1907 - W sprawie szpitalnictwa galicyjskiego

1916 - Zdrowie społeczne a choroby weneryczne

1920 – współautor Techniki sekcji zwłok

1925 - Towarzysz walk Traugutta major Wańkowicz – Leliwa

1930 - Skalne Podhale, powiat nowotarski, to słońce dla całej Polski

1932 – wydał tatrzański fragment dziennik Hieronima Ciechanowskiego Taternicy z przed lat 80

1938 - Józef Dietl jako anatom patologiczny

kalendarium

1885 – rozpoczął współpracę z Polskim Towarzystwem Gimnastycznym „Sokół”

1886 – ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie

1886 – 1894 – odbył studia medyczne na Wydziale Lekarskim UJ

1894 - w UJ uzyskał tytuł doktora nauk lekarskich i rozpoczął pracę jako asystent

1897 – 1939 – wykładał anatomię patologiczną i histologię

1905 – 1920 – pełnił obowiązki redaktora naczelnego „Przeglądu Lekarskiego”

1906 – 1912 – był redaktorem naczelnym „Rocznika Wydziału Lekarskiego”

1918 – zorganizował Wojewódzki Zarząd Oddziału Związku Harcerstwa Polskiego na terenie Krakowa i objął stanowisko pierwszego przewodniczącego
1918 XI - stanął na czele Komitetu Ratunkowego dla Lwowa

1919 – 1920 i 1927 – 1929 – pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego UJ
1919 - uzyskał tytuł profesora zwyczajnego
1920 - został kierownikiem Katedry Anatomii Patologicznej

1921 – 1925 – był członkiem Naczelnej Rady Harcerskiej

1925 – 1930 – był redaktorem naczelnym „Polskiej Gazety Lekarskiej”

1926 – 1927 – należał do Głównej Kwatery Harcerzy

1927 – zorganizował trzyletnie studia uniwersyteckie wychowania fizycznego przy UJ

1930 – został sekretarzem Wydziału Lekarskiego PAU i redaktorem jej lekarskich wydawnictw

1931 – 1934 – wykładał patologię ogólną i doświadczalną
1939 VIII 31 - przeszedł na emeryturę
1939 XI 6 - został aresztowany w Sonderaktion Krakau
1939 XI 9 - zwolniony z powodu złego stanu zdrowia

1992 – uhonorowany pamiątkową tablicą w hallu Collegium Medicum przy ulicy Grzegórzeckiej 16