biogram

            Założyciel dynastii Jagiellonów. Po śmierci ojca utrzymał stanowisko współrządcy Litwy u boku stryja Kiejstuta i zmuszony został do wojny domowej z pretendującymi do tronu własnymi braćmi oraz stryjem Kiejstutem i jego synami. Pozbawiony na krótko władzy przez stryja, odzyskał tron, pojmał i uwięził Kiejstuta, który wkrótce zmarł w twierdzy w Krewie i zawarł ugodę z synem Kiejstuta, księciem Witoldem, który gdy zbiegł z więzienia schronił się u Krzyżaków, i z nimi organizował wyprawy wojenne przeciwko Jagielle.
            Szukając sojusznika do walki z Zakonem Krzyżackim podpisał w Krewie układ z Polską w sprawie małżeństwa z Jadwigą, zasiadającą na tronie polskim. W układzie tym, dzięki któremu powstał zaczepno-obronny sojusz skierowany przeciwko Krzyżakom, Jagiełło zobowiązał się do przyjęcia chrztu i wyraził zgodę na chrystianizację Litwy.
            Odbył się chrzest, ślub z Jadwigą i jego koronacja na króla polskiego. Rozpoczęła się chrystianizacja Litwy. Zarząd nad nią król powierzył początkowo swemu bratu Skirgielle, a po ugodzie w Ostrowie stryjecznemu bratu Witoldowi, którego mianował namiestnikiem, a następnie wielkim księciem litewskim (unia wileńsko - radomska), zatrzymując dla siebie tytuł najwyższego księcia Litwy.
            Odzyskał dla Polski Ruś Czerwoną, opanował zbrojnie ziemię wieluńską i Kujawy, znajdujące się w rękach Władysława Opolczyka, lennika Zygmunta Luksemburskiego. Na podstawie układu w Raciążu wykupił od Krzyżaków ziemię dobrzyńską.
            Toczył wojnę z Zakonem, o której wyniku zadecydowało zwycięstwo wojsk polsko-litewskich w bitwie pod Grunwaldem. Działania wojenne zakończyły się pierwszym pokojem toruńskim, którego postanowienia nie odpowiadały rozmiarom odniesionego zwycięstwa i nie przyniosły trwałego rozwiązania konfliktów. Pierwszą fazę wojen Polski i Litwy z Krzyżakami zakończył dopiero pokój zawarty nad jeziorem Melno.
           Sukcesem dyplomatycznym Władysława Jagiełły stało się zerwanie na zjeździe w Lubomli sojuszu pomiędzy Zakonem a Zygmuntem Luksemburskim. Efektem tego zjazdu było także przyłączenie do Polski 13 miast spiskich.
            Król zacieśnił związki z Litwą, zawierając z nią unię w Horodle.
           Odrzucił propozycję husytów dotyczącą objęcia tronu czeskiego, o czym zadecydowało stanowisko kardynała Z. Oleśnickiego i innych dostojników. Sprzyjający początkowo husytom król, pod wpływem opozycji ustanowił sankcje karne przeciwko Czechom (edykt wieluński).
Pragnąc zapewnić dziedzictwo tronu polskiego i litewskiego swym synom, wydał szereg przywilejów (między innymi neminem captivabimus nisi iure victum), które przyczyniły się do wzrostu pozycji szlachty w państwie.

           Jego panowanie było okresem rozwoju gospodarczego, nastąpił rozkwit górnictwa kruszcowego i solnego, wzrosła zamożność społeczeństwa. Kraków stał się metropolią kulturalną i ekonomiczną, przyciągając artystów i inwestorów, zwłaszcza z Włoch i Niemiec. Zapoczątkował odnowienie Akademii Krakowskiej, a wraz z Jadwigą ufundował kościoły, rozbudował Zamek Królewski na Wawelu.

            „W sędziwym wieku jadąc do Halicza na Ruś, aby odebrać hołd od wojewodów mołdawskiego i wołoskiego, zaziębił się, słuchając śpiewu słowików w Medyce pod Przemyślem, nie zważając na gorączkę, jaka go trapiła, wyruszył w dalszą drogę, dojechał jednak tylko do Gródka i tu oddał ducha Bogu..”. 

Wzrostu średniego, szczupłej postawy, budowę ciała miał składną i przystojną, wejrzenie wesołe, twarz ściągłą, bynajmniej nie szpetną, obyczaje poważne i książęcej godności odpowiednie.

(…)

Wzrostu był mizernego, twarzy ściągłej, chudej, u brody nieco zwężonej. Głowę miał małą, prawie całkiem łysą, oczy czarne i małe, niestatecznego wejrzenia i ciągle biegające. Uszy duże, głos gruby, mowę prędką, kibić kształtną, lecz szczupłą, szyję długą.
(…)

Wespół z królową Jadwigą ufundował Akademię Krakowską i psałterzystów w kościele krakowskim, …, N. Marii Panny na Piasku w Krakowie, klasztor karmelitów i kościół parafialny Bożego Ciała na Kazimierzu, do którego wprowadził kanoników regularnych św. Augustyna.

Kroniki Jana Długosza

           Pochowany w Katedrze Wawelskiej. Jego imię nosi ulica w dzielnicy Grębałów biegnąca od ulicy Sandora Petöfiego do ulicy Poległych w Krzesławicach.