Jan Paweł Woronicz

(28 VI 1757 Brodów, Wołyń – 7 XII 1829 Wiedeń)

biskup krakowski, poeta, kaznodzieja, prymas Królestwa Polskiego

rodzina

herbu Pawęża, syn Piotra, stolnika wołyńskiego, i Marianny z Jackowskich

biogram

           Ukończył studia prawnicze w Akademii Wileńskiej uzyskując tytuł doktora obojga praw. Został proboszczem w Liwie na Podlasiu, następnie w Kazimierzu Dolnym i w Powsinie pod Warszawą. W Kazimierzu związał się z rodziną Czartoryskich, osiadłą w Puławach. Swój najlepszy poemat Świątynia Sybilli zadedykował wówczas księżnej Izabeli Czartoryskiej.
           Został biskupem krakowskim, następnie arcybiskupem warszawskim i prymasem Królestwa Polskiego.
           Podczas Sejmu Czteroletniego pracował w komisji do spraw religijnych. Był autorem mów sejmowych, napisanych dla biskupów Kaspra Cieciszowskiego i Macieja Garnysza.
           W czasie insurekcji kościuszkowskiej był komisarzem Komisji Porządkowej Księstwa Mazowieckiego.
           Gruntownie odrestaurował Pałac Biskupi przy ulicy Franciszkańskiej zgromadził tam malowidła pędzla Michała Stachowicza i Józefa Peszki (przedstawiały sceny z dziejów narodowych, zwyczaje ludowe, okolice Krakowa), dokumenty dotyczące historii, obyczajowości i kultury materialnej Polski, niestety, archiwum to pochłonął w 1850 wielki pożar Krakowa. Zasłynął jako wybitny homiletyk i mówca, jako retor wielokrotnie porównywany z Piotrem Skargą.
           Pochowany w krypcie kaplicy biskupa A.S.K. Załuskiego w Katedrze Wawelskiej. Na gmachu PAN (od strony ulicy św. Marka) znajduje się medalion z podobizną biskupa. Jego imieniem nazwano ulicę w dzielnicy Prądnik Czerwony (Olsza) biegnącą od ulicy Marii Pawlikowskiej - Jasnorzewskiej do alei 29 Listopada.

wybrane publikacje:

1803 - Rozprawa o pieśniach narodowych
1807 - Kazanie przy uroczystym poświęceniu orłów i chorągwi polskich
1810 - Hymn do Boga
1818 - Świątynia Sybilli
1832 - 1833 - tom 1 - 6 Pisma ...
1835 - tom 1 - 3 Dzieła poetyczne wierszem i prozą Lipsk

kalendarium

1765 - zaczął pobierać nauki w szkole Księży Jezuitów w Ostrogu
1770 - rozpoczął nowicjat w zakonie jezuitów
1773 - po kasacie zakonu jezuitów przeszedł do misjonarzy warszawskich, gdzie ukończył seminarium
1773 - 1781 - pracował jako nauczyciel w szkole pojezuickiej w Ostrogu
1784 - przyjął święcenia kapłańskie
1784 III - wyznaczony został na probostwo w Liwie na Podlasiu, z czym związana była godność infułata
1784 - został kanonikiem kijowskim
1791 X - złożył probostwo i opuścił Liwię
1791 - dzięki poparciu biskupa chełmskiego Wojciecha Skarszewskiego został audytorem kurii diecezji chełmskiej
1794 - został kanonikiem chełmskim
1795 III 12 - objął kanonię warszawską
1797 XI - został kanonikiem wrocławskim
1798 - był audytorem kurii biskupiej chełmskiej
1800 - 1802 - osiadł na probostwie w Kazimierzu Dolnym
1800 - był jednym z założycieli i członkiem TPN
1803 - 1815 - był proboszczem w Powsinie, ale zamieszkał w Warszawie
1806 - został mianowany członkiem Izby Wojenno - Administracyjnej
1807 - wygłosił natchnione kazanie przy poświęceniu orłów i chorągwi polskich nadanych wojsku narodowemu
1808 - wszedł do Rady Stanu
1809 - został nominowany na dziekana kapituły warszawskiej
1810 - został mianowany członkiem Sekcji Spraw Wewnętrznych i Obrządków Religijnych
1815 - car Aleksander I mianował go biskupem krakowskim i senatorem Królestwa Polskiego
1816 X 30 - został prezesem utworzonego w Krakowie Towarzystwa Dobroczynności Wolnego Miasta Krakowa
1817 - wygłosił kazanie na pogrzebie J. Poniatowskiego
1818 - wygłosił kazanie na pogrzebie T. Kościuszki
1828 - został obdarzony godnością arcybiskupa warszawskiego i Prymasa Królestwa Polskiego
1829 V 24 - na Zamku Królewskim w Warszawie koronował cara Mikołaja I na króla polskiego
1830 I 7 - do Krakowa przywieziono trumnę z ciałem i zgodnie z ostatnią wolą zmarłego złożono na Wawelu