Dzisiejsza data:

Franciszek Wielopolski

(21 IX 1732 – 14 I 1809)

X ordynat pińczowski, szambelan królewski, pierwszy prezydent Krakowa

rodzina

margrabia, syn Karola (około 1700 – 1773 XII 20), starosta generalny krakowski, kuchmistrz koronny, koniuszy wielki koronny, chorąży wielki koronny, rotmistrz pancerny, i Elżbiety Mniszech herbu Kończyc (zmarła 1746), córki Józefa Antoniego Mniszech i Konstancji Tarło

rodzeństwo: Józef, Ignacy, Konstancja, Ludwik, Marianna, Urszula

poślubił:

  1. Joanna Franciszka Bielińska herbu Junosza, córka Franciszka Onufrego (1742 – 1809) i Krystyny Justyny Sanguszko (1741 – 1778)

  2. Izabela Elżbieta Bielińska herbu Junosza (zmarła 1814), córka Michała (zmarł 1746) i Tekli Pepłowskiej herbu Gozdawa (zmarła 1774)

dzieci:

Józef Jan Nepomucen (zmarł 1838)

Michał (1761 – 1838)

biogram

           Przedstawiciel możnowładczej rodziny Wielopolskich pieczętującej się herbem Starykoń, właściciel wielu nieruchomości i gruntów w Krakowie oraz X ordynat na Pińczowie. Po wprowadzeniu autonomii dla większych miast Rzeczypospolitej na mocy uchwalonego przez Sejm Czteroletni Prawa o miastach przyjął obywatelstwo krakowskie.

           Został jednomyślnie wybrany pierwszym prezydentem miasta Krakowa. Jego siedzibą była kamienica przy Rynku Głównym 47 (dawna mennica), zwana później - kamienicą Margrabską.

           Magistrat wprowadził nowy styl pracy, sesje odbywały się niemal codziennie, przeważnie pod przewodnictwem jego zastępcy, wiceprezydenta Wohlmanna. Uchwalono uniwersał wzywający do obrony Ojczyzny, 400 dukatów na armatę 60-funtową dla wojska koronnego, na której miał być napis: „Kraków mnie ulał, którego rola bronić Ojczyzny, prawa i króla”. Radni nie zapomnieli o sobie, uchwalając bardzo wysokie pensje (prezydent 6 000 zł, wiceprezydent 5 000 zł, radni po 3 500 zł), gdy jednocześnie Kraków domagał się regularnego wypłacania ośmiotysięcznej zapomogi ze skarbu Rzeczypospolitej.

           Po zajęciu miasta przez wojska rosyjskie zlikwidowano magistrat, przywracając poprzednie władze. Po objęciu władzy przez T. Kościuszkę powołano z powrotem magistrat wybrany mocą Konstytucji majowej, do margrabiego jako prezydenta wysłano list zapraszający, jednak Wielopolski mimo obietnicy nie przyjechał.

           Z powodu braku funduszy na remont wynajął kamienicę Margrabską na zajazd „Pod Opatrznością”, wtedy kamienica uzyskała okazałą późnobarokową fasadę z ciekawym portalem od strony Rynku.

kalendarium

1767 – 1775 – pełnił funkcję marszałka nadwornego koronnego

1768 – 1772 – uczestniczył w konfederacji barskiej

1792 I 30 – przyjął obywatelstwo krakowskie

1792 IV 14 – IX 11 – sprawował urząd prezydenta miasta Krakowa