(między 1161 a 1166 – 11 marca 1231 Środa Śląska)

książę poznański, gnieźnieński i krakowski

rodzina

z dynastii Piastów

syn Mieszka III Starego, księcia wielkopolskiego i krakowskiego, i jego drugiej żony, Eudoksji Ruskiej, prawdopodobnie córki wielkiego księcia kijowskiego Izjasława II

Władysław III Laskonogi

Lata panowania książę krakowski 1202 - przed 1206 i 1228 - 1231

rodzeństwo: Odon (książę wielkopolski), Stefan, Wierzchosława Ludmiła (księżniczka lotaryńska), Judyta (księżniczka saska), Elżbieta (księżniczka czeska), Bolesław (książę kujawski), Mieszko (książę kaliski), Anastazja (księżniczka pomorska), Salomea (księżniczka pomorska)

poślubił: przed 1195 Łucja (zmarła 19 lutego po 1208), córka Jaromira I, księcia rujskiego

dzieci: brak

biogram

          Po raz pierwszy w źródłach pojawia się na zjeździe w Jędrzejowie, gdzie jako kilkuletnie dziecko świadkował na dokumentach wydanych dla miejscowego klasztoru cystersów.

           Po buncie Kazimierza Sprawiedliwego i najstarszego syna Mieszka Starego, Odona został zmuszony, wraz z ojcem i starszym rodzeństwem, do wyjazdu z kraju, zatrzymali się w Raciborzu na dworze Mieszka Laskonogiego. Powrócił z wygnania dzięki pomocy Bogusława I Szczecińskiego. Po śmierci ojca został księciem wielkopolskim, a jednocześnie dzięki panom krakowskim, którym przewodził wojewoda Mikołaj Gryfita, objął dzielnicę krakowską. Prędko jednak stracił w Małopolsce władzę na rzecz Leszka Białego, została mu jedynie Wielkopolska, i sprawowanie rządów opiekuńczych w dzielnicy kalisko-poznańskiej, należącej do jego bratanka, Władysława Odonica.

           Wdał się w ostry spór z biskupem Henrykiem Kietliczem który był zwolennikiem uwolnienia Kościoła od władzy świeckiej, dążył też do uzyskania dla dóbr kościelnych ulg zwanych immunitetami. Jednocześnie rozpoczął walkę ze swoim bratankiem Odonicem o Wielkopolskę. Władysław wygrał tę walkę zmuszając swych przeciwników do ucieczki pod opiekę Henryka Brodatego. Mediacja Henryka Brodatego doprowadziła na zjeździe w Głogowie do wygaszenia konfliktu.

           Został powtórnie powołany na tron krakowski, za zjeździe w Cieni potwierdził przywileje dla duchowieństwa. Nie zdołał umocnić się na tronie i wkrótce został wygnany przez możnowładców. Wypędzony z Wielkopolski przez Odonica, zmarł na Śląsku - zginąć miał pchnięty nożem przez niemiecką dziewczynę, którą próbował zgwałcić.

           Pochowany prawdopodobnie w opactwie benedyktynów w Lubiniu albo w nieustalonym kościele w Raciborzu.

kalendarium

1168 - na zjeździe w Jędrzejowie, jako kilkuletnie dziecko, świadkował na dokumentach wydanych dla miejscowego klasztoru cystersów
1177 lub 1179 - wraz z ojcem i starszym rodzeństwem zmuszony do wyjazdu z kraju
1181 - powrócił z rodziną do kraju
1186 - wziął ślub z Łucją, córką Jaromara I, księcia rugijskiego. Małżeństwo to było bezdzietne, miało wzmocnić wpływy Mieszka III na Pomorzu Zachodnim
1194 - po śmierci przyrodniego brata Odona otrzymał księstwo położone nad rzeką Obrą (w południowo - zachodniej Wielkopolsce)
1202 lub 1202 - 1206 - książę krakowski

1206 – początek sporu z arcybiskupem gnieźnieńskim Henrykiem Kietliczem

1208 – zjazd z Władysławem Odonicem i Henrykiem Brodatym w Głogowie

1209 – stracił ziemię lubuską na rzecz margrabiego Dolnych Łużyc Konrada II

1210 VI 9 – bulla papieża Innocentego III nakazująca przestrzeganie zasady senioratu

1216 XI/XII – układ pokojowy z Władysławem Odonicem

1217 II 9 – papież Honoriusz III potwierdza układ pokojowy z Odonicem

1218 – układ z Henrykiem Brodatym w Sądowlu

1223 X 9 – zdobycie Ujścia przez Władysława Odonica i Świętopełka gdańskiego

1226 – Najazd Władysława Odonica na ziemię mogileńską

1227 XI 23/24 – zabójstwo Leszka Białego w Gąsowie

1228 V 5 – wiec panów krakowskich w Wiślicy, Władysław Laskonogi obejmuje władzę w Krakowie

1228 V 5 – na zjeździe w Cieni koło Kalisza Władysław wydaje przywileje dla Małopolan

1228 - 1231 - książę krakowski

literatura

           Onże okazywał wszystkim tak przystępną, tak ujmującą, tak łaskawą, tak słodką i miłą, ufną życzliwość, że - aby nie mniemano, iż ma w pogardzie błędy drugich - a jeszcze bardziej, iżby się nie zdawało, że jest zadufany we własnych przymiotach, wszystkim okazywał się nadzwyczaj ludzkim.
(Mistrza Wincentego Kadłubka Kronika Polska, tłumaczenie K. Abgarowicz, B. Kürbis, Warszawa 1974)

źródła

Oswald Balzer, Genealogia Piastów, Kraków, 2005

Oswald Balzer, Walka o tron krakowski w latach 1202 i 1210/11, Kraków 1894

Maciej Przybył, Władysław Laskonogi, książę wielkopolski 1202-1231, Poznań 1998