Dzisiejsza data:

Magdalena Samozwaniec

(26 VII 1894 Kraków – 20 X 1972 Warszawa)

pisarka satyryczna

rodzina

córka Wojciecha Kossaka (1856 - 1942), malarza i Marii Anny z Kisielnickich (1861 – 1943), szlachcianki
siostra Jerzego Kossaka (1886 - 1955), malarza i Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej (1891 - 1945), poetki
primo voto Starzewska, ślub 6 VIII 1921, jej mąż Jan (1895 – 1973) był prawnikiem i dyplomatą, mieli córkę Teresę (ur. 1922), wyszła za mąż za Henryka Plater-Zyberka (1904 - 1963)
secundo voto Niewidowska, ślub w XI 1946 w Bytomiu, mąż Zygmunt (1914 - 1986)

biogram

           Początkowe nauki pobierała w domu, ze szczególnym uwzględnieniem nauki języków obcych (poznała język angielski, niemiecki i francuski). Ukończyła Szkołę Sztuk Pięknych dla Kobiet Marii Niedzielskiej, a następnie kurs zdobnictwa, na którym nauczyła się batikarstwa (barwienie tkanin).

           Mieszkała w Krakowie (w słynnej kawiarni „Warszawianka” przy ul. Sławkowskiej 23 zostawiła, w zachowanej do dziś księdze pamiątkowej, wpis: Ceny ludzkie – kawa boska), ale często bywała też w Warszawie, gdzie miała wielu znajomych. Dużo podróżowała. Wielokrotnie wyjeżdżała do Francji, odbyła z siostrą wycieczkę statkiem wzdłuż wybrzeży Afryki Północnej, odwiedziła też Londyn. W czasie okupacji niemieckiej przebywała w Krakowie, po wojnie przeniosła się do Warszawy.

           Często odwiedzała Śląsk, gdzie poznała swojego drugiego męża. Popularność przyniosła jej powieść Na ustach grzechu - parodia Trędowatej H. Mniszkówny, skandal wywołała jej komedia Malowana żona. Współpracowała między innymi z „Wiadomościami Literackimi" i „Tygodnikiem Ilustrowanym”. Była współautorką szopki satyrycznej Kukiełki u Hawełki, wystawianej tradycyjnie w sali Tetmajerowskiej w restauracji Hawełki.

           Bardzo lubiła wieczory autorskie, poprzez które utrzymywała stały kontakt z czytelnikami. Do końca życia jeździła z odczytami po całym kraju, a „ludzie biegali tłumnie, aby usłyszeć wesołe i tłuściutkie kawały” – jak sama wspominała.

           Została pochowana w Alei Zasłużonych na cmentarzu Komunalnym na Powązkach.

wybrane publikacje:

1922 - powieść Na ustach grzechu

1923 Czy chcesz być dowcipny (wspólnie z Antonim Słonimskim)

1925 - komedia Malowana żona

1926 - Kartki z pamiętnika młodej mężatki

1934 - współautorka szopki satyrycznej Kukiełki u Hawełki (z Arturem Maria Swinarskim)

1936 - Świadome ojcostwo

1938 - Wróg kobiet

1938 - Piękna pani i brzydki pan

1945 - wystawiono jej komedię Wanda nie chce Niemca, następnie wycofaną pod zarzutem fałszywego przedstawienia atmosfery okupacyjnego Krakowa

1954 - satyra na ziemiaństwo lat między wojennych Błękitna krew, poświęcona domowi rodzinnemu Kossaków

1956 - Maria i Magdalena (wydanie 7 1978)

1973 - Zalotnica niebieska powieść o siostrze, M. Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej

kalendarium

1923 – wyjechała z mężem do Bukaresztu, gdzie Jan Starzewski otrzymał stanowisko sekretarza polskiego poselstwa

1926 - opuściła męża i wyjechała z siostrą do Francji, na Riwierę

1930 I 10 - wraz z innymi literatami krakowskimi przyłączyła się do protestu w sprawie więźniów brzeskich

czytaj więcej …

oraz ...