Jerzy Szablowski

(30 I 1906 Kraków – 27 IX 1989 Sucha Beskidzka)

historyk sztuki, muzeolog, konserwator zabytków

rodzina

syn Mieczysława, dr. praw, pracownika izby skarbowej, i Stanisławy z Pawliców

biogram

           Badacz polskiej sztuki średniowiecznej i nowożytnej, znawca polskiej architektury renesansu. Studiował historię sztuki oraz filologię polską w Uniwersytecie Jagiellońskim, otrzymał tytuł doktora filozofii.

           Przeniósł się do Warszawy, gdzie objął stanowiska referendarza Państwowych Zbiorów Sztuki i kustosza Łazienek, później został szefem Państwowych Zbiorów Sztuki. W tym czasie opracował zasady i uruchomił wydawnictwo Zabytki Sztuki w Polsce. W latach okupacji uczestniczył w ratowaniu ruchomych zabytków, w czasie powstania warszawskiego brał udział w obronie cywilnej miasta, został ciężko ranny.

           Po wojnie wrócił do Krakowa, organizował i został dyrektorem Muzeum Historii Wawelu, aż do śmierci pełnił funkcję dyrektora Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu. Zorganizował filię zbiorów wawelskich w Suchej Beskidzkiej, był inicjatorem i współorganizatorem wielu znakomitych wystaw w kraju i zagranicą, zainaugurował kilka serii wydawniczych („Źródła do Dziejów Wawelu”, Studia do Dziejów Wawelu”, „Biblioteka Wawelska”), przyczynił się do odzyskania tzw. skarbów wawelskich (głównie arrasów Zygmunta Augusta i miecza koronacyjnego, zw. Szczerbcem) przechowywanych od wojny w Kanadzie. Zorganizował stałe ekspozycje w Zamku Królewskim (Wawel zaginiony, Wschód w zbiorach Wawelu, Odsiecz wiedeńska 1683) oraz w zamku w Pieskowej Skale.

           W Krakowie był bardzo popularny i szeroko znany jako „Pan na Wawelu”.

           Opublikował około 150 rozpraw, książek, artykułów naukowych i popularnonaukowych.

           Był członkiem między innymi Polskiego Komitetu Narodowego Internation Council of Museums(ICOM), Polskiego Komitetu Narodowego Internation Council of Monuments and Sites (ICOMOS), Polskiej Akademii Nauk, Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa oraz Societe Europeenne de Culture. Został laureatem Nagrody Państwowej I stopnia, Nagrody m. Krakowa, odznaczony rumuńskim Orderem Oficerskim Coroana Romanici, Krzyżami Kawalerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy.

           Odbywał wędrówki krajoznawcze, zajmował się amatorsko malarstwem i fotografią artystyczną.

           Pochowany na Cmentarzu Rakowickim (kwatera VIII, rząd północny, miejsce 5 po prawej Golików). Został patronem ulicy w dzielnicy Bronowice.

wybrane publikacje:

1937 - Łazienki królewskie. Widoki, plany i projekty (od schyłku XVII do połowy w. XIX)

1965 - Architektura renesansowa i manierystyczna w Polsce

1965 - współautorstwo i redakcja: Katalog zabytków sztuki w Polsce, t.4, Miasto Kraków, cz. 1: Wawel, Warszawa

1972 - Arrasy flamandzkie w Zamku Królewskim na Wawelu

1990 - Zbiory Zamku Królewskiego na Wawelu

kalendarium

1924 – 1931 - studiował historię sztuki na UJ

1929 – 1935 – był asystentem w Zakładzie Historii Sztuki Uj

1931 – otrzymał tytuł doktora filozofii

1933 – został członkiem Komisji Historii Sztuki UJ

1934 – był członkiem założycielem Stowarzyszenia Historyków Sztuki

1935- 1938 - był kustoszem Muzeum w Łazienkach

1938 - 1939 – był kierownikiem Centralnego Biura Inwentaryzacji Zabytków

1939 – został szefem Państwowych Zbiorów Sztuki

1945 – 1946 – pełnił funkcję dyrektora Państwowych Zbiorów Sztuki w Warszawie

1946 – habilitował się

1948 – objął redakcję 1 tomu Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce

1949 – został dyrektorem Muzeum Historii Wawelu

1952 – został członkiem TMHiZK

1952 – został dyrektorem Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu

1954 – został prof. UJ

1955 – był założycielem i redaktorem „Studiów do Dziejów Wawelu”

1960 – otrzymał nagrodę m. Krakowa

1963 III 30 – z rąk Stefana Zamoyskiego odebrał miecz Zygmunta Starego – wykupiony na londyńskiej aukcji przez środowiska polonijne

1964 – otrzymał nagrodę państwową I stopnia

1966 – został profesorem zwyczajnym

1965 – zainaugurował wydawanie Katalogu zabytków Wawelu

1967 – został członkiem PAN

1976 – 1980 – był radnym Rady Narodowej m. Krakowa

1977 – został członkiem Towarzystwa Opieki nad Zabytkami

1979 – otrzymał obywatelstwo honorowe miasta Sucha Beskidzka

1979 – został laureatem nagrody prezesa Rady Ministrów

1991 – jego imię otrzymała ulica (dawna ulica Złotej Kielni) w VI dzielnicy Bronowice, dobiegająca do ulicy Wesele