(XII wiek – 1202 Kraków)

wojewoda krakowski

rodzina

herbu Lis, związany z Gryfitami

brat biskupa Pełki

biogram

           Za panowania Kazimierza Sprawiedliwego został mianowany wojewodą krakowskim. Po jego śmierci wraz z biskupem Pełką i wdową po Kazimierzu Heleną objął rządy regencyjne w imieniu małoletniego Leszka Białego. Po zebraniu rycerstwa małopolskiego, przy wsparciu księcia halickiego Romana, przeciwstawił się chcącemu opanować tron krakowski bratu Kazimierza Mieszkowi Staremu i zmusił go do odwrotu w bitwie nad Mozgawą koło Jędrzejowa.

           Po śmierci Mieszka Starego udał się, jako przywódca panów krakowskich, z poselstwem do Sandomierza do Leszka Białego oferując mu tron krakowski pod warunkiem usunięcia przez niego ze swego otoczenia Goworka, wojewody sandomierskiego. Mikołaj obawiał się,że pojawienie się w Krakowie Goworka, zaufanego księcia, spowoduje odsunięcie od władzy jego samego i całego rodu Gryfitów. Ponieważ Leszek nie zgodził się na taki warunek możni krakowscy oddali tron Władysławowi Laskonogiemu.

kalendarium

1177 – przyczynił się do obalenia Mieszka Starego i wyniesienia na tron Kazimierza Sprawiedliwego

1190 VIII – stojąc na czele polskiego rycerstwa doprowadził do wygnania z Halicza Andrzeja, syna króla węgierskiego Beli III, do którego powrócił dotychczasowy władca Włodzimierz

1195 IX 13 – w bitwie pod Mozgawą zagrodził drogę Mieszkowi Staremu