Marcin z Urzędowa
Urzędów Marcin, Urzandów Marcin, Urzędowski Marcin, Urzendorf Marcin
(około 1500 Urzędów koło Kraśnika – 22 czerwca 1573 Sandomierz)
botanik i lekarz, ksiądz
rodzina
syn Szymona, pochodził prawdopodobnie z rodziny mieszczańskiej
biogram
Jeden z pierwszych polskich botaników. Studiował na wydziale sztuk wyzwolonych Akademii Krakowskiej, został wykładowcą, później dziekanem wydziału sztuk wyzwolonych Akademii Krakowskiej. Prawdopodobnie jeszcze w Krakowie podjął studia medyczne, które kontynuował na uniwersytecie w Padwie.
Po powrocie do kraju zrezygnował z kariery uniwersyteckiej i osiadł w Sandomierzu. W Sandomierzu posiadał dom numer 24 w Rynku przy pierzei wschodniej oraz posesję na Przedmieściu Zawichojskim, gdzie miał sad, winnicę oraz ogród.
Na podstawie klasycznej i współczesnej literatury botanicznej oraz własnych badań florystycznych (prowadzonych między innymi we Włoszech, w okolicach Krakowa i na Lubelszczyźnie) opracował najwybitniejsze w Polsce ilustrowane dzieło z zakresu botaniki lekarskiej Herbarz polski, to jest o przyrodzeniu ziół i drzew rozmaitych i inszych rzeczy do lekarstw należących księgi dwoje (wydane w Drukami Łazarzowej).
Został pochowany w podziemiach kolegiaty w Sandomierzu, w testamencie dokonał między innymi zapisu na rzecz Bursy Ubogich w Krakowie, w której sam niegdyś mieszkał.
wybrane publikacje:
1595 - Herbarz polski, to jest o przyrodzeniu ziół i drzew rozmaitych i inszych rzeczy do lekarstw należących księgi dwoje (wydane w Drukami Łazarzowej)
kalendarium
1517 - 1525 - studiował na wydziale sztuk wyzwolonych Akademii Krakowskiej 1520 - uzyskał bakalaureat
1525 – uzyskał magisterium
1525 - przyjął święcenia kapłańskie
1525 - 1533 – wykładowca Akademii Krakowskiej
1532 - 1533 - dziekan wydziału sztuk wyzwolonych Akademii Krakowskiej
1534 - 1538 – studia medyczne na uniwersytecie w Padwie
1543 - powrócił do kraju, osiadł w Sandomierzu
1543 – 1553 - opracował Herbarz polski, to jest o przyrodzeniu ziół i drzew rozmaitych i inszych rzeczy do lekarstw należących księgi dwoje
2015 – w Sandomierzu przy Muzeum Diecezjalnym „Dom Długosza” został otwarty „Sandomierski ogród kanonika Marcina z Urzędowa”
źródła:
Słownik biologów polskich, Warszawa 1987
Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000