Artur Malawski
(4 VII 1904 Przemyśl – 26 XII 1957 Kraków)
kompozytor, skrzypek, dyrygent, pedagog
rodzina
syn Mariana Kornela (1871 – 1926), urzędnika Izby Skarbowej, i Matyldy Idy z Theobaldów, nauczycielki gry na fortepianie
poślubił w 1931 Annę Darowską (1900 – 1980), uczennicę konserwatorium muzycznego, dzieci nie mieli
biogram
Początkowo gry na fortepianie uczyła go matka, a gry na skrzypcach miejscowy nauczyciel J. K. Lepianko. Wraz z matką przeniósł się do Krakowa i rozpoczął naukę gry na skrzypcach u J. Chmielewskiego w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego. W trakcie nauki rozpoczął występy jako solista i kameralista, głównie w Krakowie, lecz na skutek urazu lewej ręki musiał zrezygnować z kariery wirtuozowskiej. Był profesorem skrzypiec i teorii muzyki w konserwatorium w Krakowie, wykładał również w Śląskiej Szkole Muzycznej w Katowicach, później w Żeńskim Seminarium Nauczycielskim w Krakowie. Studiował kompozycję u K. Sikorskiego i dyrygenturę u W. Bierdiajewa w Warszawie.
Po wybuchu wojny przebywał we Włodzimierzu Wołyńskim, gdzie prowadził chór i orkiestrę ukraińskiego teatru muzycznego, przeniósł się do Tarnopola, gdzie był nauczycielem gry skrzypcowej i klasy kameralistyki w szkole muzycznej. Osiadł w Lublinie, uczył prywatnie gry na skrzypcach, organizował koncerty dla polskiej publiczności.
Po wojnie wykładowca kompozycji, dyrygentury i przedmiotów teoretycznych w krakowskiej PWSM, wykładał także w PWSM w Katowicach. Wykształcił wielu wybitnych polskich kompozytorów i dyrygentów, do jego uczniów należeli między innymi: J. Ambros, S. Has, J. Katlewicz, T. Machl, K. Missona, K. Penderecki, K. Pfeiffer, B. Schaeffer, J. Semkow, Z. Szostak.
Był jednym z najwybitniejszych polskich kompozytorów XX wieku, w odróżnieniu od twórców swej generacji (tzw. szkoła paryska) nie uległ większym wpływom neoklasycyzmu. Jego twórczość odznacza się przemyślaną dysonansową harmoniką i bogactwem przebiegów rytmicznych; międzynarodową sławę przyniosło mu wykonanie na festiwalu MTMW w Amsterdamie Etiud symfonicznych na fortepian i orkiestrę. Jego dorobek stanowią utwory orkiestrowe, kameralne (między innymi 2 kwartety smyczkowe), fortepianowe, wokalno-instrumentalne, między innymi 2 kantaty na głosy solowe, chór i orkiestrę, a także balet - pantomima Wierchy (1950, prawykonanie 1952). Był także autorem muzyki do sztuk teatralnych, słuchowisk radiowych, filmów. Otrzymał liczne nagrody i odznaczenia.
Po śmierci Malawskiego zainteresowanie jego sztuką osłabło, obecnie jego utwory są rzadko wykonywane. W latach 70. krakowski oddział Związku Kompozytorów Polskich organizował konkursy kompozytorskie jego imienia.
Został pochowany na Cmentarzu Rakowickim (kwatera LXVII, rząd północny 2, miejsce 6).
wybrane prace:
1920 – pierwszy zapisany utwór Mazurek na skrzypce i fortepian
1937 - Wariacje symfoniczne
1939 - Wyspa Gorgon do słów T. Micińskiego
1948 - Etiudy symfoniczne na fortepian i orkiestrę
1949 - Tryptyk góralski
1950 - Stara baśń według J.I. Kraszewskiego
1950 - balet - pantomima Wierchy
1956 - II Symfonia, Hungaria
kalendarium
1920 -zamieszkał w Krakowie
1920 - 1928 - uczył się gry na skrzypcach u J. Chmielewskiego w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego
1924 - 1934 - występował jako solista i kameralista
1928 - 1936 - nauczyciel w Konserwatorium Towarzystwa Muzycznego
1929 – 1930 - wykładał również w Śląskiej Szkole Muzycznej w Katowicach
1930 - 1932 - w Żeńskim Seminarium Nauczycielskim w Krakowie
1936 - 1939 - studiował kompozycję u K. Sikorskiego w Warszawie
1939 – 1940 - przebywał we Włodzimierzu Wołyńskim
1940 - 1941 - w Tarnopolu
1941 – 1944 - organizował koncerty dla polskiej publiczności w Lublinie
1945 – związał się z krakowską PWSM
1945 – 1948 – wchodził w skład Komisji Programowej Szkolnictwa Wyższego przy MKiS
1945 V 12 - w Starym Teatrze odbyła się premiera sztuki Marii Biliżanki Beksa ze scenografią Ali Bunscha i Andrzeja Cybulskiego oraz muzyką Artura Malawskiego
1950 - 1954 - wykładał także w PWSM w Katowicach
1951 – 1954 – członek Zarządu Głównego ZKP
1955 – uzyskał tytuł profesora w krakowskiej PWSM
1957 – otrzymał Nagrodę Muzyczną m. Krakowa
1962 – 1982 – co dwa lata odbywał się w Krakowie konkurs kompozytorski im. A. Malawskiego
źródła:
Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa – Kraków 2000