Dzisiejsza data:

KLEPARZ

ul. Warszawska 1b

           Kościół św. Floriana usytuowany jest na północ od starego Miasta, na Kleparzu. Niegdyś istniała tu samodzielna osada i miasto. Osada formowała się tu od końca XIII do około połowy XIV wieku a jej obszar prawdopodobnie bliski był dzisiejszemu zasięgowi Placu Matejki, na północ granice osady sięgały dzisiejszej ul. Ogrodowej, a na wschód – ul. Zacisze. Była to osada handlowa, przecinana przez główny trakt komunikacyjno handlowy, biegnący z Pomorza w stronę Karpat.

           W XIII wieku Kraków i Kleparz zostały oddzielone od siebie murami obronnymi, wybudowanymi wokół Krakowa po lokacji miasta w 1257 roku. Ich odrębność została umocniona w 1366, kiedy król Kazimierz Wielki przeprowadził lokację miejską Kleparza na prawie magdeburskim – nowe miasto otrzymało nazwę Florencja, nawiązującą do imienia patrona parafialnego kościoła, a nazwa ta została szybko zastąpiona inną – już od XV wieku powszechnie używaną jest nazwa Kleparz. Niewątpliwie dzięki stojącej tam kolegiacie, która stawała się coraz bardziej znaczącym ośrodkiem kultu św. Floriana, znacznie wzrastał prestiż nowego miasta. Jedną z ważnych miejscowych tradycji były między innymi coroczne procesje z relikwiami w dzień święta św. Floriana – wyruszając z Kleparza wierni szli uroczystym orszakiem do katedry wawelskiej. Tutaj też, przy kościele św. Floriana ma swój początek, uformowana w czasach nowożytnych reprezentacyjna Droga Królewska (tzw. Via Regia), którą podążały przez ulice miasta w stronę Wzgórza Wawelskiego uroczyste procesje i pochody, organizowane z okazji koronacji, pogrzebów czy wizyt ważnych osobistości. Droga Królewska do dziś pozostaje ważnym szlakiem dla zwiedzających Kraków.

           Plan miasta Florencja był prosty, czworoboczny, z ulokowanym centralnie rynkiem, jego południowa granica dobiegała obwarowań miejskich Krakowa między Bramą Floriańską i Sławkowską. Miasto miało charakter handlowo – rzemieślniczy, było zupełnie niezależnym, samodzielnym organizmem – posiadało własny kościół parafialny, własny urząd wójtowsko ławniczy, a czas jego największego rozwoju to XV i XVI wiek. Oprócz kościoła św. Floriana na Kleparzu istniały wówczas jeszcze trzy inne kościoły – śś. Filipa i Jakuba, usytuowany przy kleparskim rynku zburzony w 1801 - dziś w tym miejscu stoi kościół św. Wincenta a Paulo; kościół św. Walentego ze szpitalem dla trędowatych, zburzony w 1817 oraz kościół śś. Szymona i Judy, na którego miejscu w 2. połowie XIX wieku wybudowano kościół i klasztor dla Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia, tzw. Szarytek.

           W 1. połowie XVI wieku miasto Kleparz bardzo ucierpiało w wielkim pożarze – zniszczona została znaczna część zabudowy miejskiej, kościół, szpitale i ratusz. Odbudowane ze zniszczeń, było ponownie rujnowane jeszcze kilkakrotnie w tym samym i następnym stuleciu przez kolejne pożary. Wielkich zniszczeń dokonał również najazd wojsk szwedzkich w XVII wieku i na początku XVIII wieku. W 1755 wybuchł kolejny wielki pożar, który przyniósł wielkie straty. Ekonomiczny upadek miasta i duże wyludnienie postępowały w czasie konfederacji barskiej i rozbiorów.

           W 1792 z postanowienia Konstytucji 3 Maja Kraków oraz sąsiadujące z nim osady i przedmieścia zostały połączone w jednolity organizm miejski. Wówczas nastąpił koniec samodzielnego funkcjonowania Kleparza. W latach 1796 - 1809 znajdujące się pod rządami Austrii miasto Kraków było stolicą Galicji Zachodniej, a z inicjatywy powołanego wówczas Urzędu Budowlanego prowadzone były prace porządkowe, odbudowa i regulacja ulic na Kleparzu. Zostały usunięte dawne mury obronne oddzielające Kraków i Kleparz. Kolejne lata przynosiły ciągłe zmiany polityczne, co odbijało się na sytuacji całego miasta. W latach 1809 - 1815 Kraków należał do Księstwa Warszawskiego, a po upadku wojsk Napoleona utworzono Wolne Miasto Kraków, podzielone na jedenaście gmin. W połowie XIX wieku trwały intensywne prace budowlane, zmierzające do uporządkowania zabudowy Kleparza, który stawał się ważnym ośrodkiem handlowo-rzemieślniczym Krakowa. W 1850 Kleparz został zniszczony przez wielki pożar – ucierpiała wówczas przede wszystkim stara, drewniana zabudowa. W kolejnych latach trwała odbudowa dzielnicy – regulacja ulic i placów, z przywiązaniem uwagi do istniejących tam zabytkowych obiektów, założono też kanalizację i uporządkowano teren wokół kolegiaty św. Floriana, a we wschodniej części dawnego Rynku Kleparskiego wyznaczono reprezentacyjny plac – dzisiejszy Plac Matejki. W XIX wieku w niedalekim sąsiedztwie wybudowano dworzec kolejowy. Proces rozbudowy trwał w kolejnym stuleciu, przy placu powstawały nowe obiekty użyteczności publicznej, a na początku XX wieku postawiono tam dostojny pomnik upamiętniający 500-letnią rocznice bitwy pod Grunwaldem. Dzisiejszy Plac Matejki i Kleparz znajduje się w ścisłym centrum miasta, a Kościół św. Floriana jest dziś jednym ze starszych obiektów wśród zabudowań Kleparza.

           Kościół stoi przy północno wschodnim narożniku placu Matejki, u zbiegu ul. Warszawskiej i Kurniki, frontem zwrócony jest w stronę ul. Św. Filipa. Świątynia ta jest fundacją królewską Kazimierza II Sprawiedliwego i krakowskiego biskupa Gedeona, jej powstanie połączone jest z przekazaniem przez papieża Lucjusza III relikwii św. Floriana do katedry na Wawelu. Sprowadzenie relikwii świętego męczennika miało służyć podniesieniu znaczenia i prestiżu Krakowa, który był nie tylko politycznym centrum Królestwa, ale również centralnym ośrodkiem władzy kościelnej.

           Nim przejdę do opisu świątyni, dodam kilka słów o patronie kleparskiej świątyni. Św. Florian żył w III - IV wieku, w czasach prześladowań chrześcijan, zginął śmiercią męczeńską w bardzo młodym wieku, po tym jak stanął w obronie prześladowanych chrześcijańskich legionistów w rzymskiej armii Dioklecjana. Zgodnie z tradycją ciało męczennika złożono w miejscu, gdzie dziś stoi kościół i klasztor św. Floriana w Austrii.

Św. Florian ma aż trzy głowy: w Krakowie, Bolonii i w klasztorze Sankt Florian w Austrii, wszystkie rzekomo prawdziwe.

Dziś św. Florian jest czczony przede wszystkim jako patron strażaków, w 1463 został uznany za głównego patrona Polski, wraz ze św. Wojciechem, św. Stanisławem i św. Wacławem.

           Z powstaniem kościoła na Kleparzu związane są dwie popularne do dziś legendy.

           Jedna z nich opowiada o tym, jak doszło do tego, że sprowadzono do Polski relikwie św. Floriana – gdy książę Kazimierz Sprawiedliwy zwrócił się z prośbą do papieża o ofiarowanie katedrze wawelskie świętych relikwii, papież Lucjusz III miał udać się do kaplic, gdzie pochowani byli święci i zadał głośno pytanie, który z nich pragnie zostać przeniesionym do Polski. Zgodnie z legendą z grobowca św. Floriana wydobyła się wówczas ręka z kartką, na której napisane były słowa: „Ja pójdę do Polski”.

           Druga legenda opowiada o tym, jak w cudowny sposób wyznaczono miejsce, w którym został zbudowany kościół św. Floriana – otóż gdy przywożono relikwie do miasta, konie ciągnące wóz zatrzymały się na Kleparzu i odmówiły dalszej drogi. Wydarzenie to zostało zinterpretowane, jako cudowny znak, by tu powstała świątynia poświęcona św. Florianowi. Wydarzenia te miało miejsce w 2. połowie XII wieku, a już w 1185 rozpoczęto budowę nowej świątyni. W 1216 biskup Wincenty Kadłubek dokonał jej uroczystej konsekracji. Kościół otrzymał godność kolegiaty książęcej, a następnie został objęty patronatem królewskim, a w XVI wieku patronatem Akademii Krakowskiej.

           Pierwsza, dwunastowieczna świątynia, poświęcona przez biskupa Kadłubka, najprawdopodobniej była orientowaną bazyliką romańską, wzniesioną z ciosu. Masywna średniowieczna sylwetka kościoła z pewnością dominowała rozmiarami wśród drewnianej zabudowy osady. Zachowane do dziś pozostałości romańskie to fragmenty portalu, bazy filarów i murów kamiennych, które obecnie znajdują się w krakowskim Muzeum Narodowym. Romański kościół był kilkakrotnie niszczony — w latach 1241 i 1259 niszczyły go najazdy Tatarów, a w 1306 bardzo ucierpiał w czasie szturmu Władysława Łokietka na zajęty przez Czechów Kraków.

           W 1. połowie XIV wieku kościół odbudowano jako trzynawową, gotycką świątynię halową. Od 1366, kiedy król Kazimierz Wielki ustanowił przywilej lokacyjny dla rozwijającej się osady handlowej, kościół św. Floriana był kościołem parafialnym. W 1. połowie XV wieku prawdopodobnie działała przy nim szkoła parafialna, objęta patronatem Akademii Krakowskiej. Początkowo szkoła znajdowała się w drewnianym budynku, zastąpionym w 1493 nowym – murowanym, wzniesionym z inicjatywy podkanclerza koronnego, Grzegorza z Lubrańca. Z gotyckiej świątyni do dziś zachowały się fragmenty żeber sklepiennych i węgarów oraz fragmenty murów po stronie zachodniej i południowej.

           W XV wieku kościół otrzymał nowe ołtarze i kaplicę, fundowane i wznoszone inicjatywy rektora Akademii Krakowskiej i kanonika kolegiaty św. Floriana Jana Dąbrówki. Na początku XVI wieku powstało przy kościele Bractwo Ubóstwa Chrystusowego, wtedy ufundowano również dwie nowe przykościelne kaplice: kaplicę Bractwa, czyli późniejszą kaplicę św. Jana Kantego oraz kaplicę św. Anny. Prawdopodobnie tym czasie istniał przy kościele parafialny cmentarz.

           W 1. połowie XVI wieku miasto Kleparz zostało zniszczone przez wielki pożar, a jak głoszą legendy – świątynia unikła całkowitego zniszczenia wówczas tylko dzięki cudownej opiece swojego świętego patrona. Uszkodzone zostało wówczas sklepienie kościoła, tak, że konieczna była budowa nowego, które ukończono około 1567 - pracami budowlanymi kierowali włoscy budowniczy: Piotr Messo, zw. Mężek oraz Bernard z Logano. Szesnastowieczna świątynia była wówczas prawdopodobnie sklepioną krzyżowo, halową, murowaną budowlą o trzech nawach, z dobudowaną zakrystią, kruchtą i jedną kaplicą oraz wysoką dzwonnicą. Wnętrze kościoła było wyposażone w jedenaście ołtarzy, a na zewnątrz przy kościele znajdował się otoczony murem cmentarz parafialny.

           Po raz kolejny wielkich zniszczeń w całym mieście dokonał najazd wojsk szwedzkich w XVII wieku. Odbudowa zrujnowanej świątyni prowadzona była w latach 1657 - 1684, wspierała ją głównie Akademia Krakowska oraz biskup Andrzej Trzebnicki. W 1686 biskup Mikołaj Oborski dokonał uroczystej konsekracji nowej świątyni. Powstała wówczas barokowa, trzynawowa bazylika z wydłużonym prezbiterium oraz emporami nad bocznymi nawami, z dwiema kaplicami i kruchtą. Od frontu zbudowano dwuwieżową fasadę, a obok kościoła - rezydencję z sadem i ogrodem, przeznaczoną dla księdza prepozyta oraz liczne mniejsze zabudowania, należące do duchowieństwa.

           W XVIII wieku prowadzone były liczne prace remontowe, wiele zmian wprowadzono również w wystroju wnętrza kościoła. W 1. połowie XVIII wieku pracami kierował murarski majster Jakub Lędźwiński. Prepozyt Stanisław Leszczyński ufundował nową ambonę oraz nowe szafy do zakrystii, w 1731 we Wrocławiu zakupiono dla kościoła nowe dzwony oraz nowe organy. Poza tym sprowadzono nowy chór muzyczny oraz nowe stalle i ławki dębowe. W 1737 powstał nowy portal prowadzący z prezbiterium do zakrystii. W 1748 została otynkowana fasada kościoła, około połowy stulecia ufundowano marmurową posadzkę w prezbiterium, a w 1752 był zakończony remont dachu.

           W 1755 kościół został uszkodzony przez kolejny pożar, a w czasie konfederacji barskiej został doszczętnie ograbiony. Odbudowywano go i odnawiano do 2. połowy XVIII wieku – w 1779 biskup Franciszek Potkański ponownie konsekrował kościół i dwie nowe kaplice ulokowane po zachodniej stronie: kaplicę Krzyża Świętego i Kaplicę Matki Boskiej Bolesnej.

           W XIX wieku prowadzone były w kościele liczne prace remontowe, w latach 1860 - 1861 wnętrze kaplicy św. Anny otrzymało nową, neobarokową polichromię, wykonaną przez malarza z Miechowa, Teofila Piątkowskiego. Intensywne prace remontowe trwały wówczas na całym Kleparzu – odnawiano i wyburzano częściowo stare zabudowania i regulowano bieg ulic – przy kościele św. Floriana zostały wówczas wyburzone szkoła oraz mur dawnego cmentarza. Prace budowlane i remontowe przy kościele św. Floriana nie ustawały również w XX wieku. Gruntowną restaurację w latach 1902 - 1904 prowadził architekt Józef Kryłowski - powstały dwie pary nowych kaplic środkowych - od strony północnej są to: kaplica Matki Boskiej Nieustającej Pomocy i kaplica Św. Józefa, a od strony południowej: kaplica Przemienienia Pańskiego oraz kaplica Św. Antoniego. Podwyższono wówczas wieże i powiększono okna. Wybitny krakowski architekt Franciszek Mączyński przeprowadził w latach 1904 - 1914 gruntowną restaurację wnętrza kościoła, zaprojektował wiele nowych elementów dekoracji i wyposażenia. Na początku XX wieku powstała też nowa dekoracja stiukowa na sklepieniu nawy głównej, wykonana przez innego twórcę krakowskiego, którego nazwisko warto zapamiętać: Jana Szczepkowskiego.

           Jeszcze w 1. połowie XX wieku kościół został ponownie dwukrotnie uszkodzony – najpierw przez pożar, który dotknął szczególnie fasadę z kruchtą oraz południową wieżę, a następnie w czasie trwania działań wojennych w latach 1939 - 1944 – w wyniku bombardowań zostały częściowo uszkodzone zachodnia i południowa część kościoła. Prace remontowe w latach 1959 - 1963 w kościele przeprowadził inżynier Konstanty Miszkurka, w czasie tych prac między innymi poszerzono chór muzyczny oraz zmieniono jego drewnianą konstrukcję na żelazną, stiuki na sklepieniu nawy głównej zostały wzbogacone malowidłami, wykonanymi przez Wacława Taranczewskiego. Prace konserwatorskie prowadzili Fryderyk Toth oraz architekt Karol Krzyżanowski.

           Ostatnie prace remontowe przy kościele przeprowadzono na początku lat dziewięćdziesiątych XX wieku, a kierował nimi Zarząd Rewaloryzacji Zespołów Zabytkowych Krakowa. Przeprowadzono wówczas remont dachu, wymieniono konstrukcje okien i parapetów, zostały wzmocnione fundamenty oraz wymieniona posadzka empor.

           Kościół św. Floriana, który możemy podziwiać współcześnie, jest barokową świątynią, wzniesioną z wykorzystaniem zachowanych reliktów budowli gotyckiej. Jest orientowaną pseudobazyliką, murowaną z cegły, z zastosowaniem kamienia łamanego i ciosu w fundamentach i cokołach. Jego zewnętrzne elewacje – z wyjątkiem zakrystii, są otynkowane na biało i zwieńczone bogato profilowanym gzymsem.

           Korpus nawowy kościoła, zakrystia i przedsionek opinają bezuskokowe szkarpy. Od strony ul. Św. Filipa widzimy fasadę, którą poprzedza kruchta, wzniesiona na planie kwadratu i nakryta kopułą z ośmioboczną latarnią. Wysokością sięga ona nieco powyżej połowy pierwszej kondygnacji fasady, a umieszczone tam wejście główne zdobi wysoki portal. Flankują go dwie toskańskie półkolumny, na nich wspiera się belkowanie z fryzem z tryglifami, pod którym zobaczymy dekoracyjną uskrzydloną główkę anioła, a w trójkątnym przyczółku umieszczone jest płaskorzeźbione Oko Opatrzności.

           Podziały dwuwieżowej fasady, wyznaczane przez pilastry toskańskie i kompozytowe powtarzają podziały wnętrza – boczne przęsła odpowiadają nawom bocznym a szersze przęsło środkowe odpowiada nawie głównej. Na kapitelach pilastrów wspiera się belkowanie, dzielące fasadę na kondygnacje: trzykondygnacyjne wieże po bokach oraz dwukondygnacyjne przęsło środkowe. W trzech kondygnacjach wież umieszczone zostały prostokątne okna – najniższe zamknięte są łukiem segmentowym, a pozostałe półkoliście, a te w najwyższej kondygnacji ujęte są w ozdobne obramienia. W drugim przęśle środkowej kondygnacji natomiast znajduje się niewielka, dekoracyjna nisza z reprezentacyjnym posągiem patrona świątyni. Nisza jest ujęta w ozdobne obramienie z atrybutami świętych (wśród nich: chorągiew św. Floriana, ruszt św. Wawrzyńca, piła św. Szymona, maczuga św. Tadeusza Judy, miecz św. Pawła, topór św. Bartłomieja, włócznia św. Wojciecha oraz panoplia) oraz kartuszem herbowym Uniwersytetu Jagiellońskiego w zwieńczeniu. Późnobarokowa figura św. Floriana została wykonana w 1760 z wapienia pińczowskiego w warsztacie Franciszka Józefa Mangoldta V. Nad niszą zobaczymy wieńczący przęsło trójkątny przyczółek z zegarem, ufundowanym w 1774 przez prepozyta Antoniego Krzanowskiego.

           Od strony zachodniej kościoła, w elewacji prezbiterium między parą skarp zakomponowano ślepy portyk – flankują go toskańskie kolumny a między nimi jest umieszczona rzeźbiarska grupa Ukrzyżowania z Marią i Janem Ewangelistą. Kompozycję tą zaprojektował Franciszek Mączyński, a wykonał w 1905 Stanisław Veith.

Z           wiedzając kościół od jego zewnętrznej strony, zatrzymajmy się również przy zbudowanym w narożniku między wschodnią ścianą zakrystii a północno wschodnią ścianą prezbiterium przedsionku. Wzniesiono go latach 1902 - 1904 i umieszczono w nim piękną, późnogotycką płaskorzeźbę „Ogrójec”, datowaną na około 1500 rok. Dzieło to pochodzi z kręgu rzeźbiarskiego bliskiego stylem Witowi Stwoszowi i najprawdopodobniej znajdowało się we wcześniejszym kościele św. Floriana.

           Zwróćmy też uwagę na otoczenie kościoła. Dziedziniec kościelny jest zamknięty od stron południowej i zachodniej ogrodzeniem wykonanym w 2. połowie XIX wieku, w jego zachodniej części możemy zobaczyć ustawiony tam krzyż neobarokowy z początku XX wieku a w części wschodniej: ustawioną na postumencie kamienną figurę Matki Boskiej Szkaplerznej, również z początku XX wieku. Na północ od kościoła, przy dziedzińcu stoi murowany, piętrowy budynek na rzucie o kształcie litery L – jest to barokowa plebania, zbudowana prawdopodobnie w XVII wieku.

           Wnętrze kościoła już od progu urzeka swoją dekoracyjnością – biel ścian wzbogacają liczne złocenia, stiuki i barwne polichromie. Trzyprzęsłowe prezbiterium kościoła, zamknięte trójbocznie i sklepione kolebkowo, jest nieco niższe od korpusu nawowego, Na sklepieniu w latach 1902 - 1904 powstała bardzo subtelna dekoracja stiukowa, wykonana przez Jana Szczepkowskiego według projektu Franciszka Mączyńskiego. Zaakcentowane zostały tam delikatnie podziały sklepienia wyznaczane przez gurty i lunety, a elementem dekoracyjnym są uskrzydlone główki śpiewających aniołków wśród obłoków oraz symbolizująca Ducha Świętego gołębica, otoczona złotymi promieniami. Przedłużeniem podziałów wyznaczanych przez sklepienne gurty są podziały na ścianach prezbiterium, wyznaczane przez korynckie pilastry, dekorowane snycerskimi, złoconymi ornamentami. Na nich wspiera się wydatne belkowanie, a w najwyższych partiach ścian umieszczone są duże okna, zamknięte półkoliście i ujęte w ozdobne, pozłacane ramy.

           Ustawiony w prezbiterium dwukondygnacyjny barokowy ołtarz główny datowany jest na 2. połowę XVII wieku. Jego najniższą partię stanowi wysoki cokół z ujętymi przez kanelowane pilastry i zamkniętymi półkoliście bramkami, na których znajdują się malarskie przedstawienia: arcykapłana Aarona po prawej stronie oraz anioła z kadzielnicą po lewej stronie. Powyżej, w pierwszej kondygnacji ołtarza, widzimy dwie pary kompozytowych kolumn, na których wsparte jest wydatne, przełamujące się belkowanie. Po bokach tych kolumn ustawione są dwa barokowe posągi świętych Apostołów w złotych szatach – są to śś. Piotr i Paweł. W polu centralnym umieszczono duży, barokowy obraz, ujęty we wspaniałą szeroką ramę, ozdobioną płaskorzeźbionym ornamentem roślinnym. Obraz ten, namalowany w 1686 przez artystę związanego z dworem królewskim Jana III Sobieskiego, Jana Trycjusza, przedstawia św. Floriana - święty jest ubrany w rycerską zbroję i okryty czerwonym płaszczem, w dłoni trzyma chorągiew z białym orłem, a w namalowanym w tle pejzażu rozpoznajemy Kleparz z charakterystyczną, jasną bryłą kościoła św. Floriana.

           Górna kondygnacja ołtarzowa jest nieco węższa i niższa od dolnej. W jej polu centralnym umieszczony jest obraz z przedstawieniem św. Jana Chrzciciela, ujęty w ozdobną, ośmioboczną ramę i flankowany przez kolumny. Podobnie jak poniżej, i w tej kondygnacji po bokach kolumn widzimy ustawione dwa posągi – są to dwaj święci biskupi: Wojciech i Stanisław. W zwieńczeniu ołtarza natomiast umieszczono figurę Chrystusa Zmartwychwstałego. Ołtarz w całości jest pozłocony, a wśród licznych elementów dekoracyjnych pojawiają się płaskorzeźbione liście akantu i festony owocowe. Na belkowaniu zarówno w pierwszej i w drugiej kondygnacji, rozmieszczone są nieduże, ozdobne kartusze z malowanymi scenami zaczerpniętymi z legend o św. Florianie – zobaczymy tam między innymi sceny: „Adoracja św. Floriana przez księcia Kazimierza Sprawiedliwego i biskupa Gedkę”, „Orzeł strzegący zwłok św. Floriana”, „Objawienie się św. Floriana rzymiance Walerii” oraz „Papież i posłowie polscy w krypcie kościoła św. Wawrzyńca w Rzymie”.

           Przed ołtarzem głównym ustawione jest rozbudowane, barokowe tabernakulum, wykonane w 1779 – najniższa partia to cokół, gdzie w przeszklonych płycinach umieszczone są święte relikwie. Powyżej natomiast widzimy niszę z ustawionym krucyfiksem, zwieńczoną spłaszczoną kopułą z rzeźbą Pelikana karmiącego pisklęta. Po bokach niszy natomiast ustawione są rzeźby aniołów, prezentujących symbole Męki Pańskiej.

           W prezbiterium zobaczymy jeszcze dwa mniejsze ołtarze boczne, ustawione tuż przy ołtarzu głównym, przy ścianach bocznych prezbiterium. Są to ołtarze rokokowe, wykonane przed 1779, obydwa mają podobny kształt i obydwa są poświęcone świętym Męczennicom. W ich polach centralnych umieszczono datowane na 2. połowę XVIII wieku późnobarokowe obrazy z przedstawieniami świętych Męczennic, ujęte w profilowane ramy i flankowane zdwojonymi lizenami, na których wspiera się odcinkowy, powyginany wolutowo gzyms. Po bokach obrazów ustawione są piękne, w całości pomalowane na złoto figury świętych, wykonane przez Antoniego Gegenpauera. W prawym ołtarzu zobaczymy malarskie przedstawienie św. Barbary a po bokach figury śś. Agaty i Tekli. W dekoracyjnym zwieńczeniu umieszczono płaskorzeźbione Oko Opatrzności. Natomiast w lewym ołtarzu znajduje się obraz św. Katarzyny Aleksandryjskiej oraz figury śś. Agnieszki i Otylii, a nad wszystkim góruje podobne jak w prawym ołtarzu zwieńczenie z płaskorzeźbioną gołębicą Ducha Świętego na tle promienistej Glorii.

           Obok ołtarza bocznego przy południowej ścianie prezbiterium stoi późnobarokowy tron prepozyta, wykonany około 1779 i odrestaurowany na początku XX wieku. Tron jest wykonany z ciemnego drewna, bogato zdobiony snycerskim ornamentem. W zaplecku widzimy duży obraz, ujęty w złoconą ramę, dekorowaną ornamentem ze splecionych w wieniec liści. Obraz przedstawia Chrystusa nauczającego w świątyni, datowany jest na około 1772, i przypisywany Mikołajowi Janowskiemu. Całość wieńczy półkolisty baldachim, ozdobiony fryzem z płaskorzeźbionymi, złotymi kwiatami i złoconym lambrekinem oraz umieszczony na nim owalny medalion z namalowanym Okiem Opatrzności.

           Przy ścianach południowej i północnej ustawione są barokowe stalle kanonickie, datowane na około 1735 i częściowo przekształcone w 2. połowie XVIII wieku. Ozdobione są snycerską dekoracją, wykonaną najprawdopodobniej w warsztacie barokowego rzeźbiarza, działającego w XVIII wieku głównie w Małopolsce: Antoniego Frąckiewicza. Są to stalle dwurzędowe, ich zaplecki porozdzielane są kompozytowymi pilastrami, na których wspiera się belkowanie i okazały gzyms z dekoracyjnym fryzem, na którym zobaczymy komponowane na przemian stylizowane kwiatony oraz rzeźby orłów z rozłożonymi skrzydłami, w koronach i z królewskimi insygniami w szponach. Nad zapleckami, na gzymsie umieszczone są naprzemiennie owalne medaliony, ujęte w dekoracyjne ramy ze splecionych w wieniec liści akantu oraz złocone kosze z owocami i kwiatami w akantowych obramieniach oraz kosze z owocami i kwiatami. Zaplecki stalli oraz dekoracyjne medaliony wypełniają malarskie sceny – w zapleckach są to sceny z Ewangelii, ujęte w owalne i wieloboczne ramy, a w medalionach sceny związane z legendą o życiu św. Floriana. Malowidła zostały wykonane w latach 1772 - 1773 przez artystów: Mikołaja Janowskiego, Mikołaja Tarnowskiego, Dąbrowskiego oraz A. Dembowskiego, a w 1. połowie XX wieku dwukrotnie odnawiane – najpierw w latach 1914 - 1926 między innymi przez Jana Bukowskiego, a następnie w latach 1943 - 1944 przez Władysława Cholewińskiego. W zapleckach stalli północnych są to: Chrystus i Samarytanka, Cudowny połów ryb, Uzdrowienie ślepca, Przypowieść o zaproszeniu na gody, Chrystus Dobry Pasterz; natomiast w medalionach nad nimi umieszczono sceny z legendy o życiu św. Floriana, niektóre takie same jak w medalionach dekorujących ołtarz główny. Widzimy tam: Przesłuchanie u Akwilina, Biczowanie, Sąd Akwilina, Strącenie mostu na Anizie, Orzeł strzegący zwłok św. Floriana. W zapleckach stalli południowych natomiast: Komunia Apostołów, Przypowieść o pannach mądrych i pannach głupich, Wskrzeszenie Łazarza, Przypowieść o robotnikach w winnicy, Szczep winny jako symbol Chrystusa, oraz w medalionach: Posłowie polscy w bazylice św. Wawrzyńca w Rzymie, Podróż relikwii św. Floriana przez morze, Wóz z trumną na łąkach Kleparza, Złożenie trumny w kościele św. Floriana, Cudowne uzdrowienie opętanej.

           Od strony północnej do prezbiterium przylega prostokątna, parterowa zakrystia ze skarbcem i kwadratowym przedsionkiem. Przechodząc do zakrystii z prezbiterium, mijamy piękny barokowy portal, datowany na 1737 wykonany z czarnego marmuru, w którym umieszczone są późnobarokowe drzwi, datowane na około 1737 rok. Wśród wyposażenia zakrystii warto zwrócić uwagę na piękny, barokowy lawaterz, wykonany z marmuru dębnickiego i datowany na około 1686 rok. W skarbcu natomiast znajduje się interesujący komplet mebli – szaf i komód, neobarokowych i modernistycznych, wykonanych według projektów Franciszka Mączyńskiego na początku XX wieku. Pod prezbiterium (a także pod południową nawą boczną i pod kaplicami) znajdują się krypty grobowe.

           Prezbiterium jest oddzielone od nawy półkolistą tęczą, w której umieszczono rzeźbiarską Grupę Ukrzyżowania – późnogotycki krucyfiks, datowany na około 1500 otaczają późnobarokowe rzeźbione aniołki. Natomiast przy filarach łuku tęczowego, na wysoko umieszczonych złotych, dekoracyjnych konsolach ustawione są dwie późnobarokowe figury, dopełniające grupę – Matka Boska Bolesna oraz św. Jan, datowane na około 1779 i restaurowane na początku XX wieku.

           Przechodząc z prezbiterium ku nawom kościoła, zwróćmy uwagę na ustawione na kamiennych mensach przy filarach tęczy dwa złote, rokokowe ołtarze, datowane na 2. połowę XVIII wieku. W obydwu ołtarzach pole środkowe flankują pary skośnie stawionych pilastrów, na których wsparte jest odcinkowe belkowanie i zwieńczenie. W ołtarzu prawym umieszczony jest dwudziestowieczny obraz Matki Boskiej zwanej Brzemienną, po bokach ustawione są dwie złote figury – są to personifikacje Nadziei i Miłości a w zwieńczeniu widzimy hierogram Marii. W ołtarzu lewym natomiast umieszczono obraz „Serce Pana Jezusa”, którego autorem jest znany artysta, Władysław Pochwalski. Po bokach stoją również dwie złote pełnoplastyczne rzeźby – personifikacje Wiary i Kościoła, a w zwieńczeniu widnieje hierogram Chrystusa.

           Jak już wiemy, korpus kościoła św. Floriana to trzy nawy, dzielone na cztery przęsła, komunikujące się ze sobą poprzez wysokie, półkoliste arkady, wsparte na czterech masywnych filarach. Nawa główna jest zdecydowanie szersza od naw bocznych, przykryta jest sklepieniem kolebkowym z lunetami. Artykulacja jej ścian jest taka sama jak w prezbiterium – podziały są wyznaczone za pomocą korynckich pilastrów, dekorowanych złoconymi, snycerskimi ornamentami.

           Na sklepieniu nawy głównej widzimy barokową dekorację stiukową podobną do tej, którą oglądaliśmy w prezbiterium, ale wzbogaconą czterema owalnymi medalionami z malowidłami, ujętymi w złote obramienia. Płycinowa dekoracja na gurtach sklepiennych powstała prawdopodobnie przed 1686 rokiem. Pozostałe stiuki datuje się na około 2. połowę XVIII wieku a ich wykonanie jest przypisywane znanemu rokokowemu rzeźbiarzowi i snycerzowi działającemu w Krakowie, Wojciechowi Rojowskiemu. Malowidła dopełniające dekorację stiukową zostały wykonane przez Wacława Taranczewskiego w 1963 roku. Zobaczyć tam możemy dwie sceny z historii kościoła św. Floriana: Sprowadzenie relikwii św. Floriana do Krakowa oraz Konsekrację kościoła przez biskupa Kadłubka, oraz dwa portrety osób zasłużonych dla kolegiaty św. Floriana: kardynała Zbigniewa Oleśnickiego, prepozyta kolegiaty oraz Jana Dąbrówkę, rektora Akademii Krakowskiej.

           Zwiedzając wnętrze nawy głównej kościoła, koniecznie zwróćmy uwagę na zabytkowe elementy wyposażenia. Zobaczymy tam między innymi piękne, późnobarokowe ławki, datowane na około 1779, wykonane z ciemnego drewna; przy filarach międzynawowych ustawione są cztery rokokowe konfesjonały, wykonane dla kościoła około 1761 i restaurowane w 1912, ozdobione są rokokową, snycerską dekoracją o motywach rocaille i girland owocowo-roślinnych i zwieńczone malowanymi przedstawieniami, ujętymi w wolutowe medaliony, na których ukazani są: śś.: Maria Magdalena, Karol Boromeusz, Urszula, pustelnik. Przy pierwszym od strony prezbiterium, północnym filarze nawy głównej umieszczono późnobarokową ambonę, ufundowaną w 1728 przez ks. Marcina Ossolińskiego, kanonika krakowskiej kolegiaty św. Anny. Wykonana została prawdopodobnie przez Antoniego Frąckiewicza, dekorowana główkami aniołków i motywami rokokowymi, w zwieńczeniu symbol Ducha Świętego – gołębica w promienistej glorii. Warto również zwrócić uwagę na barokową chrzcielnicę wykonaną z czarnego, dębnickiego marmuru, datowaną na 1686 oraz trzy, późnobarokowe kropielnice. Chrzcielnica ustawiona jest na ośmiobocznej podstawie, i nakryta jest piękną, wysoką, mosiężną pokrywą o kształcie królewskiej korony.

           Przy ścianie zachodniej nawy głównej ustawione są tzw. stalle radzieckie – czyli stalle przeznaczone dla rajców miejskich. Stalle północne zostały wykonane przed 1686, południowe natomiast w 1. połowie XVIII wieku. Na początku XX wieku poddane zostały rekonstrukcji wg projektu F. Mączyńskiego. Są to stalle dwurzędowe, o pięciu siedziskach w pierwszym rzędzie i trzech siedziskach w drugim. Zaplecki są pooddzielane kolumienkami i ozdobione płycinami w dekoracyjnych obramieniach z ornamentem małżowinowym. Nad siedziskami widzimy proste, kasetonowe baldachimy.

           W tej części kościoła zwróćmy jeszcze uwagę na rokokowy chór muzyczny. Zbudowany został po 1761, a na początku XX wieku został częściowo przebudowany według projektów F. Mączyńskiego. Nadwieszony. Parapet chóru ma wklęsło wypukłą linię, zdobią go pozłacane snycerskie ornamenty w postaci owocowych-roślinnych festonów, muszli, płomienistych wazonów i lambrekinów. Na chórze ustawiony jest rokokowy prospekt organowy, dekorowany złoconym rokokowym ornamentem i stylizowanym wazonami, oraz rzeźbami nagich aniołów grających na instrumentach muzycznych.

           Nawy boczne kościoła są węższe od nawy głównej, przekryte sklepieniem krzyżowym na gurtach. Nad nawami znajdują się empory, które komunikują się z nawą główną kościoła poprzez duże okna, zamknięte półkolistym łukiem i ozdobione złoconymi, drewnianymi obramieniami, zdobionymi główkami aniołków. W dolnej części tych obramień widzimy złocone balustrady w formie kraty, z ustawionymi na parapetach rokokowymi popiersiami datowanymi na 2. połowę XVIII wieku.

           Z pierwszych przęseł naw bocznych od strony zachodniej utworzono dwie prostokątne wieże, które oglądamy w elewacji frontalnej kościoła. W wieżach tych są umieszczone schody, prowadzące na empory, na chór muzyczny oraz na strych. Natomiast we wschodnich ścianach naw bocznych znajdują się wnęki, w których ustawione są kolumnowe ołtarze boczne.

           Po lewej stronie, w zamknięciu nawy północnej zobaczymy drewniany ołtarz neobarokowy z dekoracyjnymi złoconymi elementami, wykonany w latach 1887 - 1889 przez Kazimierza Wakulskiego. W polu środkowym umieszczony jest obraz „Hołd Trzech Króli”, sygnowany nazwiskiem: W. Rossowski i datą: 1889, ujęty w profilowaną złota ramę, dekorowaną roślinnym ornamentem. Po bokach, przy flankujących obraz kolumnach ustawione są nieduże, w całości pomalowane na złoto figury św. Anny z małą Marią oraz św. Joachima. W zwieńczeniu ołtarza wstawiony jest mniejszy, owalny obraz ujęty w ramę zdobioną ornamentem ze splecionych w wieniec złotych liści, z przedstawieniem Dzieciątka Jezus, trzymającego w rękach krzyż i kielich.

           Drugi ołtarz, w zamknięciu nawy południowej, to dzieło barokowe, datowane na 1. połowę XVIII wieku. Ołtarz ten zasługuje na szczególną uwagę między innymi ze względu na płaskorzeźbę, umieszczoną w predelli. Jest to datowana na około 1400, gotycka polichromowana płaskorzeźba z zakomponowaną w prostokątnych ramach sceną Zaśnięcia Matki Bożej – widzimy tam Matkę Bożą w otoczeniu modlących się, pochylonych nad nią dwunastu Apostołów. Powyżej predelli znajduje się obraz główny, flankowany przez podwójne kompozytowe kolumny, przy których ustawione są nieduże, dziewiętnastowieczne rzeźby świętych w złotych szatach: Antoniego z Dzieciątkiem oraz Franciszka. W górnej części ołtarza widzimy ozdobne zwieńczenie z owalnym obrazem, przedstawiającym św. Mikołaja, datowanym na XVIII wiek.

           Warto zatrzymać uwagę na dłużej przy obrazie centralnym tego ołtarza. Jest to barokowe przedstawienie św. Walentego, datowane na około 1. połowę XVIII wieku. Na obrazie święty przedstawiony jest w czerwonym ornacie, z rękami uniesionymi w modlitwie nad leżącym przed nim dzieckiem. Św. Walenty, popularny dziś przede wszystkim jako patron zakochanych, kiedyś czczony był przede wszystkim jako patron i uzdrowiciel ciężko chorych. Prawdopodobnie już od XIV wieku istniał na Kleparzu przytułek dla trędowatych a przy nim kaplica św. Walentego, nad którymi z decyzji władz kościelnych od 1. połowy XV wieku zarząd pełniła kolegiata św. Floriana. W 1. połowie XIX wieku szpital i kaplica zostały zburzone, a to co ocalało z jej wystroju zostało przeniesione do kościoła św. Floriana – między innymi obraz opisany powyżej, relikwiarz, sprzęty liturgiczne.

           Przy czterech przęsłach naw bocznych dobudowano w różnych czasach kaplice, które otwierają się do naw wysokimi, półkolistymi arkadami. Przy nawie północnej są to: Kaplica Św. Jana Kantego - wzniesiona w latach 1657 - 1686 z wcześniejszymi fundamentami, kaplica Św. Józefa i kaplica Matki Boskiej Nieustającej Pomocy - zbudowane w latach 1902 - 1904 oraz kaplica Pana Jezusa Ukrzyżowanego - zbudowana przed 1779 rokiem.

           Natomiast przy nawie południowej są to: kaplica św. Anny - zbudowana w latach 1657 - 1686, zamknięta trójboczną absydą od strony wschodniej, kaplice Przemienienia Pańskiego i św. Antoniego zbudowane w latach 1902 - 1904 oraz kaplica Matki Boskiej Bolesnej zbudowana przed 1779 rokiem. Dwie z kaplic – św. Jana Kantego i św. Anny są nakryte kopułami na pendentywach.

           Zwiedzając kolejne kaplice, zwróćmy uwagę na ich ołtarze. W skrajnych kaplicach wschodnich i zachodnich ustawiono datowane na 2. połowę XVIII wieku późnobarokowe, w całości złocone ołtarze z kulisowo ustawionymi, zwielokrotnionymi kanelowanymi pilastrami kompozytowymi, na których wspiera się przerwane belkowanie z odcinkowym naczółkiem i okazałym zwieńczeniem w formie promienistej glorii. W kaplicy św. Jana Kantego w polu centralnym ołtarza zobaczymy obraz Cud św. Jana Kantego, datowany na około 1767, namalowany przez jednego z najwybitniejszych polskich twórców XVIII wieku - Tadeusza Konicza (Konitz).

           W ołtarzu w kaplicy Pana Jezusa Ukrzyżowanego w polu środkowym znajduje się krucyfiks, zawieszony na wykonanym w 1934 tle – jest to trybowana na blasze miedzianej panorama Krakowa, w której rozpoznać możemy bryłę kościoła Mariackiego i Wawelu. Przy kanelowanych pilastrach ustawione są nieduże, w całości pomalowane na złoto figury: Matka Boska Bolesna oraz św. Jan Ewangelista.

           W kaplicy św. Anny zobaczymy dwa ołtarze. Pierwszy to ołtarz późnobarokowy z flankowanym kanelowanymi pilastrami obrazem Naigrywanie, sygnowanym nazwiskiem Teodor Baltazar Stachowicz, namalowany w 1860 roku. Obraz na co dzień jest przesłonięty zasuwą z barokowym przedstawieniem świętej Rodziny, datowanym na 2. połowę XVIII wieku. Po bokach ołtarza ustawione są złote figury: Zachariasza i Joachim, a na antepedium widzimy złotą, promienistą glorię z hierogram Chrystusa i złote tarcze z symbolami męki Pańskiej po bokach.

           Drugi ołtarz ustawiony w tej kaplicy to ołtarz z późnogotyckimi elementami z 1518 roku. Elementy te pochodzą z ołtarza przypisywanego warsztatowi Hansa Sessa z Kulmbachu, który został ufundowany przez Jana Bonera do kaplicy św. Jana Chrzciciela w kościele Mariackim. W 1. połowie XVIII wieku został przeniesiony do kościoła benedyktynek św. Scholastyki (dziś kościół ten już nie istnieje, ulokowany był na rogu ul. Św. Marka i św. Krzyża, w połowie XIX wieku budynek kościoła został przerobiony i zaadaptowany do innych celów). W 1. połowie XIX wieku elementy zabytkowego ołtarza zostały przekazane dla dwóch kościołów – do kościoła św. Floriana i franciszkanów. W czasie prac restauracyjnych w kościele św. Floriana w 2. połowie XIX wieku wykonano kopie rzeźbionych skrzydeł ołtarzowych oraz neogotycką szafę z ażurowym zwieńczeniem. Ołtarz, który możemy dziś podziwiać w kaplicy św. Anny to tryptyk, z ustawionymi w części centralnej czterema późnogotyckimi rzeźbami klęczącego św. Jana Chrzciciela w otoczeniu aniołów. Skrzydła ołtarza dzielą się na dwie kwatery, w których umieszczone płaskorzeźbione sceny: Kazanie św. Jana i Chrzest tłumów w skrzydle lewym oraz Taniec Salome i Ścięcie św. Jana w skrzydle prawym. W rozbudowanym neogotyckim, złotym zwieńczeniu ołtarza widzimy motywy nawiązujące do gotyckiej architektury, a w dekoracyjnych arkadach skrzydłami umieszczone są małe, rzeźbione popiersia mieszczan. Przed ołtarzem ustawiona jest neogotycka metalowa balustrada z ostrołukowych arkadek, sprowadzona do kościoła w 2. połowie XIX wieku z Czech.

           W zachodniej kaplicy nawy południowej – w kaplicy Matki Boskiej Bolesnej zobaczymy ołtarz z wizerunkiem Matki boskiej Bolesnej, wykonanym w 2. połowie XIX wieku. Jest to kopia barokowego obrazu z kościoła z Młodzaw koło Pińczowa. Po bokach pola centralnego ustawione są nieduże, złocone dwóch świętych: Weroniki i Marii Magdaleny.

           W pozostałych czterech kaplicach zobaczymy nowsze ołtarze, wykonane w XIX wieku. W kaplicach św. Józefa i św. Antoniego ustawiono podobne, neoromańskie mensy, wykonane z różowego marmuru. Na mensach tych stoją duże, piękne figury świętych Józefa z Dzieciątkiem oraz Antoniego, wykonane marmuru kararyjskiego w latach 1902 - 1903. Ich autorem jest wybitny twórca polski Cyprian Godebski.

           W Kaplicy Matki Boskiej Nieustającej Pomocy ustawiony jest ołtarz wykonany w 1907 przez Leona Wiatrowskiego wg projektu F. Mączyńskiego. W neobarokowej nastawie ołtarzowej umieszczony jest sprowadzony z Rzymu obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy z początku XX wieku, namalowany na blasze, a po bokach dwie duże złote figury klęczących aniołów, podtrzymujących obraz. W zwieńczeniu ołtarza umieszczono hierogram Marii oraz koronę, podtrzymywaną przez dwóch aniołów. Całość przyciąga uwagę swoim mocnym, jaskrawoniebieskim kolorem, połączonym z duża ilością złotej dekoracji.

           Jeszcze jeden ołtarz zaprojektowany przez F. Mączyńskiego i wykonany na początku XX wieku zobaczymy w kaplicy Przemienienia Pańskiego. Nastawa wykonana jest z różowego marmuru i ma formę niewielkiej edikuli – pole centralne flankują toskańskie pilastry a w zwieńczeniu widzimy trójkątny naczółek z krzyżem. Obraz umieszczony w tym ołtarzu to kopia barokowego przedstawienia Przemienienia Pańskiego z kościoła św. Katarzyny w Tenczynku.

           W kościele św. Floriana podziwiać możemy bardzo liczne przykłady malarstwa nowożytnego – na ścianach nawy głównej, naw bocznych i w kaplicach rozmieszczone są różne obrazy z różnych epok. Zobaczymy między innymi pięć owalnych medalionów, datowanych na 2. połowę XVIII wieku, na których przedstawione są postaci: proroka Eliasza, św. Dominika, św. Piotra, św. Franciszka z Asyżu oraz św. Augustyna. Zwróćmy również uwagę na piękne stacje Drogi Krzyżowej, wykonane na początku XX wieku i oprawione w bardzo neobarokowe ramy zdobione złotymi ornamentami roślinnymi. W zakrystii na ścianach umieszczone są dwa ciekawe obrazy – Św. Józef z Dzieciątkiem, obraz datowany na 2. połowę XVIII wieku oraz Chrystus w ciemnicy – barokowo-ludowy obraz z 1. połowy XIX wieku. W kościele przechowywany jest fragment kartonu z projektem polichromii do kościoła Mariackiego – pastelowe przedstawienie Archanioła Michała, sygnowane nazwiskiem Jan Matejko, wykonane w 1889 roku.

           Zwiedzając boczne nawy, zwróćmy również uwagę na rokokowe płaskorzeźby umieszczone na wolutowych, ozdobnych konsolach w ościeżach arkad prowadzących do czterech z kaplic: Pana Jezusa Ukrzyżowanego, św. Jana Kantego, św. Anny oraz Matki Boskiej Bolesnej. Tworzą one cykl, ilustrujący fragment Ewangelii wg św. Mateusza, opisujący osiem błogosławieństw. Płaskorzeźby te prawdopodobnie wykonał w 2. połowie XVIII wieku wspomniany już wcześniej Wojciech Rojowski. W kruchcie natomiast możemy zobaczyć dwie żeliwne płaskorzeźby z 2. połowy XIX wieku – jedna przedstawia scenę Ostatniej Wieczerzy, wykonaną według słynnego dzieła Leonarda da Vinci, a druga Matkę Boską z Dzieciątkiem, według obrazu Rafaela Santi.

           Poza tym w kościele znajdują się bardzo liczne epitafia oraz płyty nagrobne i pamiątkowe, wśród nich takie, które pochodzą z dawnego parafialnego cmentarza – między innymi pięć tablic upamiętniających pochowane kości odnalezionych na dawnym cmentarzu z datami: 1727, 1776, 1780 oraz 1814 czy umieszczona w kruchcie kościelnej czarna, marmurowa płyta z początku XVIII wieku, poświęcona Annie Piekalskiej, rajczyni Kleparza, z wyrytymi czaszkami i napisem, wzywającym wchodzących w progi świątyni do modlitwy za duszę zmarłej.

           Zobaczymy też barokowe epitafia, upamiętniające prepozytów kościoła św. Floriana, wykonane z czarnego marmuru dębnickiego z portretami zmarłych, malowanymi na blasze – między innymi: potrójne epitafium Andrzeja Kucharskiego, profesora i rektora Akademii Krakowskiej, Jana Rachtanowicza-Cynerskiego oraz Jana Radzickiego, a także epitafia rektorów Akademii Krakowskiej, między innymi epitafium późnobarokowe Marcina Oślińskiego czy regencyjne epitafium Stanisława Markiewicza, zmarłego w 1730 roku.

           Kolegiata w swoich zbiorach posiada też wiele cennych dzieł rzemiosła artystycznego z różnych epok. Są wśród nich wspaniałe monstrancje, kielichy mszalne, relikwiarze a także zabytkowe szaty i inne paramenty liturgiczne. Najstarszy obiekt to datowany na 2. połowę XIV wieku wczesno gotycki relikwiarz z 1365, który wg tradycji został ofiarowany kościołowi przez Władysława Jagiełłę. W kościele znajdują się jeszcze inne, również niezwykle cenne relikwiarze – między innymi późnogotycki relikwiarz św. Floriana w kształcie ręki, datowany na koniec XV wieku oraz drewniany, polichromowany relikwiarz św. Walentego – również w kształcie ręki, barokowy, datowany na 2. połowę XVII wieku. Spośród licznych skarbów rzemiosła, przechowywanych w kościelnych zbiorach, warto wymienić jeszcze późnogotycki pacyfikał, datowany na koniec XV wieku – wykonano go zapewne w warsztacie krakowskim, a odznacza się piękną, misterną dekoracją: na krzyżu umieszczona jest mała odlewana figurka Chrystusa, umieszczona na tle rytowanego drzewa, obok umieszczono plakietki z symbolami czerech Ewangelistów, na rewersie wykonano przedstawienie Vir Dolorum, a na sześciobocznym nodusie umieszczono figurki śś. Katarzyny, Mikołaja i biskupa, do których w XVIII wieku dodano kolejne: Matkę Boską Bolesną, św. Floriana oraz św. Jana Kantego.

           Świątynia na Kleparzu pozostaje do dziś bardzo ważnym miejscem kultu św. Floriana. Do dziś jego jasna, przejrzysta bryła jednym z najbardziej charakterystycznych punktów reprezentacyjnego Placu Matejki, a kościelne wnętrze zachwyca zabytkowym wyposażeniem, które w czasie restauracji zostało idealnie połączone z nowymi, dwudziestowiecznymi elementami. W 1999 papież Jan Paweł II nadał temu kościołowi honorowy tytuł bazyliki mniejszej, nadawany świątyniom, odznaczającym się jako miejsce szczególnie zabytkowe i wyróżniającym się pod względem wartości liturgicznych.

                                                        Opracowała Katarzyna Zychowicz